‘zbekiston respublikasj o liy va ‘rta maxsus ta’lim V a zir lig I


Download 5.53 Mb.
Pdf ko'rish
bet78/90
Sana13.07.2023
Hajmi5.53 Mb.
#1660107
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   90
Bog'liq
Bolalar adabiyoti va folklor (Mamasoli Jumaboyev)

0 ‘rtoqjon Turgïm,
Men bilan yurgin.
Biyiing bog‘chani 
Bir borib koigin.
Turli o "yinchoq,
Arg'imchoq bizjda.
Kemamiz suzar 
Dengizchamizdo.
www.ziyouz.com kutubxonasi


M iltig‘imning 
0 ‘qlari olmos,
Chegaramizga 
Dushman yo ‘lolmas.
Shoir «Baxtli bolalar* she'rida bolalami ozod, erkin, baxtiyorligi va 
ulaming ona-Vatanga bo ‘lgan cheksiz mehr-muhabbatlarini zo‘r ko‘tarinki 
ruh bilan kuyiaydi. Qudrat Hikmat bu sh e'rida ham o‘z uslubiga sodiq 
o ‘laroq misralami eng kichik vaznda ifodalaydi:
Quyosh yo 'liday 
Yorug* yoTm iz.
Qayga uzatsak,
Etar q o ‘limiz..
Gullasin doim 
Jonajon Vatan!
Xalqimiz uchun 
Fido jo n va tan.
Qudrat H ikm at kichik yoshdagi bolalami maktabga qiziqtirishni
ulaming ilm-fanga nisbatan bo‘lgan havasini uyg‘otishni o ‘zining shoirlik 
vazifasi debbildi. Masalan, uning «Kitob — do‘stim» she'rini olib ko'raylik. 
S h e 'rd a boshdan oyoq kitob ta 'rifî yotganligini ko‘ramiz. Shoim ing 
ta'kidlashicha, kimki kitobga m ehr qo'ysa, astoydil o‘qisa, aqli-zehni 
rivojlanishini juda o ‘ynoqi misralarda yozadi:
Kitob — keng dunyo.
So 'zi nur — ziyo.
Qo ÿsang mehringni,
Ochar zehningni
Shoir kitobning mohiyatini chuqurroq ochishga intilib, «Keng dunyo», 
«So‘zi nur—ziyo» kabi istioralami qo‘llab o‘z oldiga qo‘ygan maqsadiga erishadi.
«Salom, maktab» she ' rida shoir maktabning mohiyati va ulug‘vorIigini 
birbutunligicha kitobxon ko‘z o ‘ngida gavdalantira oigan. San'atkorjozibali 
misralar tuzib, bolalar e 'tiq o d in i maktabga tortadi, ulami ilm-fan asoslarini 
mukammal egallashga undaydi:
Ilmu fa n bon.
Hayot bulog'i.
Aziz um m ing 
Suyangan tog'i.
www.ziyouz.com kutubxonasi


She'rda nazarda tutilgan eng m uhim masatalardan biri shundaki, 
maktabdan oigan ilmni xalq uchun, V atan uchun sarf qilish h a r bir 
bolaning muqaddas burchi ekanligi alohida ta ’kidlanadi:
Sendan olib dars,
0 ‘sdik har nafas.
Vatan xiynatin —
0 ‘tash bizning qarz.
Qudrat Hikmat ijodida «Tinchlik haqida qo‘shiq» she' ri alohida ahamiyatga 
egadir. Shoir tinchlikning mohiyatini butun borligicha she'rga soladi:
Tinchlik juda soz,
To‘kin-sochin y o z
0 ‘q tovushi chiqmas,
Yangrarqo‘shiq-soz, —
deb bolaning tinchlik haqidagi tasavvurini hayotiy p a rc h a la r orqali 
kengaytiradi. Shoir tinchlik so‘zini yanada chuqurroq ochish uchun urushning 
yomon oqibatlarini bolalar ongiga m os ravishda ko‘rsatadi:
Bo ‘Isa-chi urush,
O *t tushar har yon.
Tinch, shirin turmush,
BoHadi vayron...
Go'zal shaharlar,
Yonib kul b o 4lar:
Na giyoh qolar,
Na daryo, ko ‘llar.
Bu sira bo 'Imas,
Xalqlar yo 7 qo y mas,
Tinchlik — obodlik,
Hech qachon sommas.
Shoir hamma, har bir oila, jum iadan, shavkatlam ing oilasi ham 
tinchlik bo‘lsin deb astoydil xizmat qilayotganini tasvirlab, tinchlik urushni 
yengishi muqarrarligini tasdiqlaydi. Shoir bu bilan bolada jah o n ilg‘or 
xalqlarining, ayniqsa, tinchliksevar xalqlaming kuch-qudratiga zo‘r ishonch 
tug‘diradi, bolaga tinchliksevarlik ruhini singdiradi.
Qudrat Hikmat halol m ehnatni go‘zal hayot manbai, u bilan kishi 
hurmat topadi, e’tibor orttiradi deb ifodalaydi. Shuning uchun u o'zining 
kichik kitobxonlarida yoshligidanoq m ehnat ko'nikmalarini tarbiyalashni
www.ziyouz.com kutubxonasi


asosiy vazifa deb biladi. «Buvimning deganlari» she’rida o‘z mehnat samarasidan 
xursand bo‘lgan kichkintoylar obrazini yaratadi. Buni shoir Sanobar obrazida 
gavdalantiradi. M uallifo‘zining kichkina qahramonidagi intilishni sezib, uni 
ulug‘ ishlarga boshlaydi. Sanobar buvisi bilan pilla qurti tutadi va bu ishdan 
benihoya xursand bo‘ladi. Buning uchun uning sevinchi, buvisiga bo‘lgan 
m uhabbati cheksizdir. Sanobardagi buholni:

Download 5.53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   90




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling