Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi berdaq atíndaǵÍ qaraqalpaq mámleketlik universiteti janíndaǵÍ pedagog kadrlardí qayta tayarlaw hám olardíŃ QÁNÍgeligin jetilistiriw aymaqlíq orayí

Tórtinshi dárejedegi testler – oqıwshılardıń jańa mashqalalı jaǵdaylardan jol taba biliw hám alternativ qararlar qabıl etiw kónlikpelerin payda etedi. Bunday testlerdi dúziw óz-ózinen quramalı pedagogikalıq másele bolıp tabıladı. Tórtinshi dárejeli testler – bul sonday mashqalalar, olardı sheshiw – obyektiv jańa xabarlardı alıw menen ámelge asırılıwshı dóretiwshilik xızmet bolıp esaplanadı.

Tórtinshi dárejeli testlerde mashqalalı jaǵdaydı jaratıwdıń tómendegi eki jolı bar. Birinshisi – sheshiliwi tek ǵana arnawlı jurnallarda yamasa toplamlarda basıp shıǵarılǵan, izertlengen mashqalalardı oqıw maqsetlerinde paydalanıw. Onday jaǵdayda mashqalanıń tabılǵan hám baspadan shıqqan sheshimi tórtinshi dárejedegi testtiń etalonı bolıwı múmkin. Eger oqıwshı jańa sheshimdi tapsa, bul sheshim baspada járiyalanǵan sheshim menen salıstırıladı. Tórtinshi dárejedegi testlerdi jaratıw ushın aqırǵı jaǵdayda ekinshi joldan paydalanıw múmkin, onıń áhmiyeti tómendegishe: testtiń tapsırması sıpatında sheshimi házirge shekem tabılmaǵan mashqala alınadı. Etalon sıpatında ekspertler tárepinen jaratılǵan ańlatılǵan mashqalalı jaǵdaydı sheshiw jollarınan paydalanıladı.

JUWMAQLAW

Oqıtıwshı sabaq ótiw protsessinde oqıwshılar bilimin rawajlandırıwǵa xızmet etiwshi usıllar (mashqalalı-izleniw, dialog, evristik sáwbet, toparlarda islew hám t.b.) dan paydalanıp, sonday shárt-sharayatlardı payda etiwi lazım, nátiyjede oqıwshı ushın dáslep neytral bolǵan obekt kútilmegen subektiv qásiyetke iye bolsın.

Bunıń ushın oqıw materiallarınıń mazmunı oqıtıwshı tárepinen oqıwshını qızıqtıratuǵın shaxsıy tájiriybesine sáykes keletuǵın, pikirlewge májbúrleytuǵın, dóretiwshilik penen ámelge asırıladı.

Matematika pánin mámleketlik ulıwma bilimlendiriw mekteplerinde oqıtıwdıń nátiyjeliligin arttırıw ushın tómendegi mashqalalardı sheshiw lazım dep oylayman:

Birinshiden:oqıtıwshılarǵa metodikalıq járdem kórsetiwdi elede jedellestiriw:

Ekinshiden: ziyrek oqıwshılardıń qábiletlerin jánede rawajlandırıw ushın jańadan-jańa usıllardı izlep tabıw;

U`shinshiden: bárkamal jaslardıń ózleri qızıǵatuǵın kásiplerin iyelewi ushın jaqınnan kómeklesiw, oqıtıwshılardıń aldıńǵı tájiriybelerin úyreniw hám eń jaydırıw;

Tórtinshiden: pán oqıtıwshılarınıń xabar-kommunikatsiyalıq texnologiyalardan, elektron qurılmalardan (elektron sabaqlıqlar, oqıw filmleri, virtual laboratoriyalar, videosabaqlar) sabaq ótiw protsessinde nátiyjeli paydalanıwların jolǵa qoyıw;

Besinshiden: pánlerge oqıwshılardı qızıqtırıw, dóretiwshilik pikirlewge úyretiw, bos waqıtların mazmunlı ótkeriw ushın dógereklerdi sıpatlı jolǵa qoyıw.

Juwmaqlap aytqanımızda, búgingi kúnde barlıǵımızdan tek bir nárse talap etiledi, jurtımız tınıshlıǵı, Watanımız rawajlanıwı, xalqımız abadanshılıǵı ushın keleshek áwladqa mazmunlı hám tereń bilim hám de durıs tárbiya beriw. Mine usınday mashaqatlı jolda bársheńizge kúsh-quwat hám salamatlıq tileymen.