Ózbekstan respublikasí joqari hám orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

Gemostatik zatlar u`sh toparg`a bo`linedi:
koagulyantlar
fibrinoliz ingibitorları
trombotsitler agregatsiyasın asırıwshı zatlar
Koagulyantlar tuwrı ha`mde tuwrı emes ta`sir etiwshi zatlarg`a bo`linedi.
Tuwrı ta`sir etiwshi (ko`binshe jergilikli qollanılg`an) zatlarg`a qan uyıwının` ta`biiy zatları-trombin ha`m fibrinogen kiredi.
Bular in vivo ha`mde in vitro qang`a uyıwshan`lıg`ın joqarlatıwshı ta`sir ko`rsetedi. Trombin ag`ıp turg`an mayda qan tamırlarg`a, parenximatoz ag`zalarg`a jergilikli qollanıladı, trombin sebepli fibrinogen fibringe aylanadı. Fibrinogen akusherlik a`meliyatında qollanıladı, tuwıwdan aldın joldas ko`shkende qan ketiwdin` aldın alıw ushın venag`a jiberiledi.
Tuwrı emes ta`sir etiwshi zatlardan vitamin K yaki onın` sintetik orınbasarı –vikosol qollanıladı. Ta`biiy jag`dayda organizmda vitamin K bawırda protrombin ha`mde prokonvertindi payda qılıwshı zat esaplanadı. Eger juwan ishektin` ta`biiy mikroflorası ximioterapiya zatları (sul`fanilamid, antibiotik) qollang`anda to`menlep ketse, vitamin K kem payda boladı, bawır ha`m o`t-sapıra jolları jaraqatlanıwında vitamin K nın` sorılıwı kemeyip ketedi, sebebi bul vitamin o`t kislota menen emul`siya bolg`annan keyin qang`a sorıladı.
Keltirilgen jag`daylarda vitamin K, vikasol qollanıladı, bular bawırda protrombin ha`m prokonvertin payda bolıwın asıradı, qanda protrombin kemeyip ketkende, vitamin K gipovitaminozında ha`mde antikoagulyant zatlardın` mug`darı asıp ketkende qollanıladı. Gemostatik zatlar balalar a`meliyatında, gemofiliya, gipoproteinemiyalarda da qollanıladı.
Vikasol jan`a tuwılg`an na`restelerdegi tuwıw jaraqatlarında, balalardag`ı gemmoragiya jag`daylarında ha`mde bawır keselliklerinde, ishekke o`t-sapıra kem tuskende qollanıladı. Biraq vikasoldın` oksidleniw qa`siyeti bar, joqarı mug`darlarda jiberilgende na`restelerde eritrotsitlerdin` gemolizin, metgemoglobinemiya jag`jayların juzege keltiriwi mu`mkin.
Fibrinoliz ingibitorları- aminokapron kislota, kontrikal. Bazı septik jag`daylarda, bawır tsirrozında, shoklarda, tuwıw da`wrinde joldas waqtınan aldın ko`shkende, ko`p mug`darda qan quyılg`anda, nurlanıw keselliginde fibrinoliz protsessinin` iskerligi asıp ketedi, payda bolıp atırg`an fibrin talaları tez eriydi, qan uyıwshan`lıq qa`siyetin jog`altadı, na`tiyjede ku`shli qan ketedi, bul ju`da` qa`wipli bolıp, mu`siybet ju`z beriwi mumkin. Bunday jag`daylarda aminokapron kislota qollanıladı, bul zat profibrinolizinin` fibrinolizinge o`tiw protsessin ha`mde fibrinolizinnin` o`zinin` iskerligin tormozlaydı. Zat asqazan-ishekten jaqsı sorıladı, ishiwge buyırıladı ha`mde venag`a jiberiledi, tiykarınan bu`yrek arqalı o`zgermesten shıg`ıp ketedi, kem za`ha`rli esaplanadı. Kontrikal fibrinolizin iskerligin kemeytiredi., fibronoliz ingibitorı esaplanadı. Kontrikal qara mallardın` o`kpe toqımalarınan alınadı, venag`a jiberiledi.