%збекстан республикасы жо№ары


Download 194.46 Kb.
bet49/78
Sana21.04.2023
Hajmi194.46 Kb.
#1374120
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   78
Bog'liq
збекстан республикасы жо№ары

Birgelkili uyqaslar:


Ǵáriplerdiń múlkin alıp jılattıń, -A Kóz aldıńda iytlerińe talattıń, -A Saw denemdi tayaq urıp qanattıń, -A
Azap bergenlerge ǵazap berermen. -B Birgelkili uyqaslar AAAB formasında qollanıladı.
Shalıs uyqaslar – birinshi hám úshinshi qatarları, ekinshi hám tórtinshi qatarları uyqasıp keledi.
Bul dúnya dúnya bolǵalı -A Patsha ádil bolǵan emes, - B Shayırlar qálem alǵalı -A Xatqa tuwrı salǵan emes. -B
Shalıs uyqaslar AB, AB formasında qollanıladı.
Qamaw uyqas – birinshi qatar menen tórtinshi qatar, ortada 2, 3-qatarlar uyqasıp keledi.
Sennen alıs ketip, kórdim shamamdı -A
Sirá, eseygenim biykar ma deymen. -B Baladay bir taban shıqpaǵan úyden, -B Sennen alıs ketip kórdim shamamdı. -A
Qamaw uyqaslar ABBA formasında qollanıladı.
Sonday-aq uyqaslar AABA formasında jiyi qollanıladı.
Qayrawda bir ǵaz tur qanatın qaǵıp, -A Ǵańqıldaydı eki kózden qan aǵıp, -A Ayaqtaǵı jipti shaynap jániwar, -B Óz erkime ketsem deydi ılaǵıp. -A
Uyqaslardıń bul forması qaraqalpaq klassikalıq poeziyasında siyreklew qollanıladı. Biraq házirgi zaman poeziyasında jiyi-jiyi ushırasadı. Uyqaslardıń bul forması Shıǵıs ádebiyatındaǵı klassikalıq rubayılarda turaqlı qollanılǵan uyqaslardıń biri.
Redifli uyqas – qosıq qatarlarınıń aqırında bir sózdiń yamasa sóz dizbeginiń qaytalanıp keliwi redifli uyqas dep ataladı. Mısalı:
Men dúnyaǵa keldim, kelgen menen toldı ma dúnya - a Men dúnyadan ketermen, ketken menen sorlı ma dúnya - a Topıraqtan shıǵıp jáne topıraq bolarman - a
Túsindirer adam sende boldı ma dúnya - a
Qosıq qurılısı hám onıń qaǵıydaları tuwralı tómendegi ádebiyatlarda tolıǵıraq berilgen: Orazımbetov Q. Házirgi qaraqalpaq lirikasında kórkem formalardıń evolyuciyası hám tipologiyası. Nókis, “Bilim”, 2004; Orazımbetov Q. Qosıq teoriyası. Oqıw qollanba. Toshkent, Alisher Navoiy nomidagi O’zbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti, 2010.

Download 194.46 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   78




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling