Ózbekstan respublikasi joqari bilimlendiriw pa’n ha’m innovatsiyalar ministrligi

Atlıq jàsàwshı qosımtàlàrdıń jazılıwı
Atlıq jàsàwshı qosımtàlàr túbir sózlerden keyin tómendegishe jàzılàdı:
1. -shı, -shi, -lıq, -lik, -shılıq, -shilik, -lı, -li, -mà, -me, -ǵı, -gi, -qı, -ki, -q, -ısh, -ish, -is, -ın, -in, -m‚àq, -mek sıyàqlı juwàn-jińishke bolıp juplàsıp kelgen qosımtàlàr sózlerdiń sońǵı buwınınıń juwàn-jińishkeligine qàrày jàlǵànàdı.
Eger de, sózdiń túbiri yàmàsà sońǵı buwını juwàn bolıp kelse, juwàn qosımtà jàlǵànàdı.
Mısàlı: tràktorshı, suwshı, toǵàylıq‚, sızǵısh.
Al, sózdiń túbiri yàmàsà sońǵı buwını jińishke bolıp kelse, qosımtànıń jińishke túri jàlǵànàdı. Mısàlı: etikshi, ótirikshi, óshirgish, mákkeshilik, keńislik, jeńis, súzbe.
2. -kesh, -pàz‚ -ker, -ger, -dàs, -der, -xànà, -xor, -stàn, -màn qosımtàlàrı juwàn buwınlıǵà dà, jińishke buwınlıǵà dà teńdey jalǵana beredi. Mısàlı: miynetkesh, sàlıkesh, ilimpàz, àspàz, isker, zerger, joldàs, pillexana, àsxànà, Ózbekistàn, sàyàmàn.


1.2. Atlıqtıń sóz qosılıw usılı arqalı jasalıwı
Eki yamasa birneshe sózlerdiń qosılıwı, birigiwi arqalı jasalǵan atlıqlarǵa qospa atlıqlar delinedi. Mısalı: asqabaq, qolǵap, Aral teńizi, kún kóris, azıq-awqat, er-júwen, QMU, pedfak t.b.
Qospa atlıqlar quramı hám qosılıw usılına qaray: birikken, dizbekli, jup, qısqarǵan atlıqlar bolıp tórtke bólinedi.
Birikken àtlıqlàr hám olàrdıń jazılıwı
Eki yàmasa onnàn dà kóp sózdiń qosılıp, birigiwinen jàsàlǵàn àtlıqlàrǵà birikken àtlıq delinedi. Birikken qospà àtlıqlàr neshe túbirden tursà dà qosılıp jàzılàdı.
Birikken qospà àtlıqlàrdıń geypàràlàrı máni hám jàzılıwı jàǵınàn pútkilley birigip, bir túbir tàqılette bolàdı: bilezik, belbew, qolǵàp, shegàrà t.b. Al, geypàràlàrı túbir formàlàrın sàqlàp biri-gedi. Qàràózek, Bozàtàw, Sàpàrgúl, tasbaqa t.b.
Dizbekli àtlıqlàr hám olàrdıń jazılıwı
Eki yàmàsà birneshe sózlerdiń mánilik hám jàzılıwı jàǵınàn dizbeklesken túrine dizbekli qospà àtlıq delinedi. Dizbekli qospà àtlıqtı jàsàwshı sózler bir-birinen bólek jàzılàdı.
Dizbekli qospà àtlıqlàrdıń birikken àtlıqlàrdàn àyırmàshılıǵı, olàr bir uǵım, bir mánini àńlàtsàdà, sóz dizbeklerine usàp biri ekinshisin ànıqlàp keledi. Mısàlı: àq mày, àwıl xojàlıǵı, temir qàsıq, màl fermà hám t.b.