Ózbekstan respublikasi joqari hám orta

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASI JOQARI HÁM ORTA
ARNAWLI BILIMLENDIRIW MINISTIRLIGI BERDAQ ATINDAǴI QARAQALPAQ
MÁMLEKETLIK UNIVERSITETI
Matematika fakulteti
Matematika tálim baǵdarı 1B - kurs studenti Berdimuratova Arıwxannin'
Analitik geometriya páninen
Ekinshi tartipli iymek siziqlar
teması boyınsha

KURS JUMISI

Qabıllaǵan: A.Seydullaev
Orınlaǵan: A.Berdimuratova
Mazmuni
1. Kirisiw
2. Tiykarǵi bólim

1. 
   Ellips hám oníń kanonikalɪq teńlemesi
   
2. 
   Ellipstiń direktrisalarí ham oniń teńlemesindegi koefficientlerdiń geometriyalɪq maǵanasí
   
3. 
   Giperbola hám onɪń kanonikalíq teńlemesi
   
4. 
   Giperbolanɪń direktrisalarí.
   
5. 
   Parabola hám onɪń kanonikalíq teńlemesi
   
6. 
   Parabola teńlemesindegi parametrdiń geometriyalíq maǵanasí.
   
7. 
   Parabola teńlemesindegi parametrdiń geometriyalíq maǵanasí.
   

3. Juwmaqlawshi bólim
4. Paydalanilǵan ádebiyatlar

Kirisiw
Bul bapta dóńgelek konustí onɪń tóbesi arqalí ótpeytuġín tegislikler menen kesispesindegi sízíqlardan turatuġín ellips, giperbola hám parabolaníń geometriyalíq qásiyetlerin úyrenemiz. Bul sízíqlar ilimniń basqa tarawlarínda (fizika, mexanika, astronomiya), sonday-aq texnikada da jiyi ushɪrasadí. Soníń menen birge tábiyattíń kóp qublíslarín bayan etkende hám túsindirgende biz usí iymek sízíqlardí gezlestiremiz.

Mísal retinde, Keplerdiń nízamlaríníń birin aytsaq, quyash sistemasínda hár bir planeta quyash dógereginde ellipslik orbita boyínsha qozǵalatuǵɪn, ellipstiń bir fokusɪnda quyash jaylasqan. Bizdi bir qaladan ekinshi qalaǵa alɪp barɪwshí samolyotlar, kosmoslɪq raketalar ekinshi tártipli iymeklik bolǵan troektoriyalar boyɪnsha qozġaladɪ.
Bunnan basqa, Galiley toptan atɪlġan snariyadlardɪń qozġalɪsɪn hám troektoriyalarɪn izertleydi. Bul máseleni tekseriw nátiyjesindn Galiley snaryadlar traektoriyasɪ (hawanɪń qarsɪlɪġɪn esapqa almaġanda) parabola bolatuġɪnlɪġɪn anɪqlaġan. Sonday-aq bul bapta ekinshi tártipli iymek sɪzɪqlar, yaġnɪy dekart koordinatalar sistemasɪnda ekinshi tártipli algebralɪq teńlemeler menen aɪqlanatuġɪn sɪzɪqlar izertlenedi.