1-amaliy mashg‘ulot. Magnit maydoni. Bio-savar-laplas qonuni


Download 0.75 Mb.
Pdf ko'rish
Sana17.05.2020
Hajmi0.75 Mb.
#107251
Bog'liq
1-амалий машғулот (ечимли уйга вазифа)


В.С. Волькенштейн. Физика курсидан масалалар тўплами 

1-AMALIY MASHG‘ULOT

. MAGNIT MAYDONI. BIO-SAVAR-LAPLAS QONUNI

 

11.3.  52-rasmda  tokli  cheksiz  uzunlikdagi  ikkita  to‘g‘ri  o‘tkazgichning  kesimi  tasvirlangan. 

O‘tkazgichlar AB oralig‘i 10 sm, I

1

= 20 a, I



2

= 30 a,  M

1

A = 2 sm,  M



2

A= 4 sm  va  BM

8

= 3 sm. I



va I


2

. toklarning M

1

 M

2



 va M

3

 nuqtalarda hosil qilgan magnit maydoni kuchlanganligi topilsin.       



 

Berilgan 

 

AB=10 sm 

I

1

=20 A 

I

2

=30 A 

M

1

A= 2 sm 

M

2

A = 4 sm 

BM

8

 = 3 sm 

H-? 

M

1

, M

2

, M

3

 - ?  

Yechim 

 

 

 



 

 

52-rasm 

 

 

        



 

    


     

  

        



  

 

 



11.8.  Cheksiz  uzunlikdagi  ikkiga  to‘g‘ri  o‘tkazgich  bir-biriga  tik  bo‘lib,  o‘zaro  tik  tekisliklarda 

yotadi  (55-rasm).  I

1

=2  a  va  I



2

=3  a  bo‘lganda  M

1

  va  M


2

  nuqtalardagi  magnit  maydonining 

kuchlanganligi topilsin. M

1

A= M



2

 A =1 sm va AB = 2 sm 

 

Berilgan 

 

I

1

 = 2a 

I

2

= 3a 

M

1

A=M

2

A=1 

AB= 2sm 

H

1

, H

2

 - ?  

M

1

, M

2

 - ?  

Yechim 

 

 



 

 

       



 

55-rasm 

 

 

 



В.С. Волькенштейн. Физика курсидан масалалар тўплами 

11.17.  Doiraviy  kontur  o‘qida  kontur  tekisligidan  3  sm  uzoqlikdagi  magnit  maydonining 

kuchlanganlign topilsin. Kontur radiusi 4 sm va. konturdagi tok 2a. 

 

Berilgan 

 

a = 3 sm 



R= 4 sm 

I = 2 A 

Yechim 

 

 



 

 

              



 

      


 

 

 



 

 

11.23.  1  m  simdan  kvadrat  ramka  yasalgan.  Bu  ramkadan  10  a  tok  o‘tmoqda.  Shu  ramka 

markazidagi magnit maydonining kuchlanganligi topilsin. 

 

Berilgan 

 

l = 1 m 

I = 10 A 

H - ? 

Yechim 

      


   

         

      

   


 

  

 



 

 

 



 

11.25.  Muntazam  ko‘pburchak  shaklidagi  sim  ramkadan  I  =  2  a  tok  o‘tmoqda.  Shunda  ramka 

markazida  kuchlanganligi  H=33  A/m  bo‘lgan  magnit  maydoni  hosil  bo‘ladi.  Ramka  yasalgan 

simning uzunligi topilsin. 

 

Berilgan 

 

I = 2 A 

H = 33 A/m 

l - ? 

Yechim 

 

 



   

 

   



    

 

 



 

 


В.С. Волькенштейн. Физика курсидан масалалар тўплами 

11.27.  30  sm  uzunlikdagi  g‘altak  1000  o‘ramdan  iborat.  G‘altakdan  o‘tayotgan  tok  2  a  ga  teng 

bo‘lsa,  g‘altak  ichidagi  magnit  maydonining  kuchlanganligi  topilsin.  G‘altak  diametrini  uning 

uzunligiga nisbatan kichik deb hisoblansin. 

 

Berilgan 



 

l = 30 sm 

N = 1000 

I = 2 A 

H-? 

 

Yechim 

 

 

 

 

 



 

11.40. Kichik diametrli va 30 sm uzunlikdagi solenoid ichida magnit maydon energiyasining hajm 

zichligi 1,75 j/m

ga teng bo‘lishi uchun amper-o‘ramlar soni qancha bo‘lishi kerak? 



 

Berilgan 

 

l = 30 sm 

W

0

 = 1,75 J/m

3

  

IN- ? 

 

Yechim 

          

     


   

  

       



 

  

 



 

 

11.45.  Toroid  temir  o‘zagining  uzunligi  l

2

=  1  m,  havo  bushlig‘ining  uzunligi  l



1

=3  mm.  Toroid 

o‘ramlarining  soni  N  =  2000.  Cho‘lg‘amlardan  I  =  1  a  tok  o‘tganda  havo  bo‘shlig‘idagi  magnit 

maydonining kuchlanganligi topilsin. 

 

Berilgan 

 

I



1

 = 1 m 

l

2

 = 3 mm 

N = 2000 

I = 1 A 

H

2

 - ? 

Yechim 

         

 

        


 

        


 

         

 

 

 



 

 

 



В.С. Волькенштейн. Физика курсидан масалалар тўплами 

11.51. 50 sm uzunlikdagi berk temir o‘zakning chulg‘ami 1000 o‘ramdan iborat. Cho‘lg‘amdan 1 a 

tok o‘tadi. O‘zak olib tashlangandan keyin induksiya o‘zgarmay qolishi uchun chulg‘amga qancha 

tok berilishi kerak? 

 

Berilgan 



 

l = 50 sm 

N = 1000 

I

1

 = 1 A 

I

2

 - ? 

 

Yechim 

      

 

 



                    

    


 

 

 



11.56.  Ikkita  tug‘ri  uzun  o‘tkazgich  bir-biridan  10  sm  uzoqlikda  joylashgan.  O‘tkazgichlardan  bir 

xil  yunalishda  I

1

  =  20  a  va  I



2

  =30  a  tok  o‘tadi.  O‘tkazgichlarni  20  sm  uzoqlikkacha  siljitishda 

(O‘tkazgichning uzunlik birligi uchun) qancha ish bajariladi? 

 

Berilgan 



 

D

1

 = 10 sm 

I

1

 = 20 A 

I

2

 = 30 A 

D

2

 = 20 sm 

A

1

 - ? 

 

Yechim 

        

 

 



 

 

UYGA VAZIFA 

 

11.4.  11.3  –  rasmda  tokli  cheksiz  uzunlikdagi  ikkita  to`g`ri 

o`tkazgichning  kesimi  tasvirlangan.  O`tkazgichlar 

   oralig`i 

10  sm, 


 

 

      ,   



 

      ,   

 

        ,   



 

          va 

  

 

      .   



 

  va 


 

 

  toklarning 



 

 



 

 

  va 



 

 

  nuqtalarda 



hosil qilgan magnit maydoni kuchlanganligi topilsin. 

 

 

11.3 – rasm 



 

11.8.  Cheksiz  uzunlikdagi  ikkita  to`g`ri  o`tkazgich  bir-biriga 

tik  bo`lib,  o`zaro  tik  tekisliklarda  yotadi  (11.4  –  rasm). 

 

 

      va  



 

      bo`lganda  

 

 va 


 

 

 nuqtalardagi magnit 



maydonining  kuchlanganligi  topilsin. 

 

 



     

 

         va 



         . 

 

 

11.4 – rasm 



11.12.  Tokli  to`g`ri  o`tkazgichning 

    kesmasi  o`rtasiga  o`tkazilgan  perpendikulyarda     

kesmadan 

      uzoqlikda  turgan     nuqtadagi  tokli  o`tkazgich  hosil  qilgan  magnit  maydonining 

kuchlanganligi  hisoblansin.  O`tkazgichdan 

      tok  o`tadi.      kesma     nuqtadan  90

0

  burchak 



ostida ko`rinadi. 

 

11.20. Har birining radiusi 4 sm bo`lgan ikkita doiraviy o`ram bir-biridan 

     uzoqlikdagi parallel 

tekisliklarda  joylashgan.  O`ramlardan 

 

 

   



 

       tok  o`tmoqda.  O`ramlardan  birining 

makazidagi magnit maydoni kuchlanganligi topilsin. Masalani quyidagi hollar uchun yechilsin:  

𝐼

 



 

𝐼

 



 

𝐴 

𝐵 



𝑀

 

 



𝑀

 

 



𝑀

 

 



𝑀



 

 

𝑀



 

 

𝐼



 

 

𝐴 



𝐵 



В.С. Волькенштейн. Физика курсидан масалалар тўплами 

1) o`ramlardagi toklar bir xil yo`nalishda o`tayotganda, 2) toklar qarama-qarshi o`tayotganda. 

 

11.26.  Cheksiz  uzun  o`tkazgich  o`ziga  urinma  holda  doiraviy  sirtmoq  hosil  qiladi.  O`tkazgich 

bo`ylab 


    tok o`tmoqda. Sirtmoq markazida magnit maydoni kuchlanganligi         bo`lganda 

sirtmoq radiusi qancha bo`ladi? 

 

11.34. 

  

  



   sig`imli kondensattor EYK       bo`lgan batareyadan davriy ravishda zaryadlanadi. 

G`altak halqa shaklida bo`lib, o`ramlar soni 32 ta va diametri 20 sm, shu bilan birga, halqa tekisligi 

magnit  meridian  tekisligida  yotadi.  G`altakning  markaziga  gorizontal  joylashtirilgan  magnit 

ko`rsatkichi 45

0

 burchakka burilgan. Kondensator sekundiga 100 marta uzilib-ulanadi. Tajribaning 



shu berilganlari orqali Yer magnit maydoni kuchlanganligining gorizontal tashkil etuvchisi topilsin. 

 

11.41.  Uzunligi 

        va  ko`ndalang  kesimining  yuzi      

 

  bo`lgan  temir  o`zakli  solenoidda 



         magnit oqimi hosil qilish uchun undagi amper-o`ramlar soni qancha bo`lishi kerak? 

 

11.46.  Toroid  temir  o`zagining  uzunligi 

     ,  havo  bo`shlig`ining  uzunligi      .  Toroid 

cho`lg`amlarining  amper-o`ramlar  soni  2000  ta.  Shu  amper-o`ram  miqdorida  havo  bo`shlig`ining 

uzunligini  ikki  marta  orttirilganda,  havo  bo`shlig`ining  magnit  maydoni  kuchlanganligi  qancha 

marta kamayadi? 

 

11.57.  Ikkita  to`g`ri  uzun  o`tkazgich  bir-biridan  biror  uzoqlikda  joylashgan.  O`tkazgichlardan 

miqdor  va  yo`nalishlari  bir  xil  bo`lgan  toklar  o`tadi.  Agar  o`tkazgichlar  oralig`ini  ikki  marta  ikki 

marta  orttirishda  (o`tkazgichning  uzunlik  birligi  uchun)  bajarilgan  ish 

                    

  

  

    ga teng bo`lsa, har bir o`tkazgichdan o`tayotgan tok kuchi topilsin. 



 

11.66. 11.5 – rasmda radiusi 

         bo`lgan mis disk   tasvirlangan. Disk 

tekisligi magnit maydoni yo`nalishiga tik holda turadi. Magnit maydonining 

induksiyasi 

          .  Diskning     radiusi  orqali  (   va     sirpanuvchan 

kontaktlar) 

        tok o`tadi. Disk             chastota bilan aylanadi. 1) 

shunday  dvigatelning  quvvati,  2)  magnit  maydoni  rasm  tekisligidan  biz 

tomonga  yo`nalgan  sharoitda  diskning  aylanish  yo`nalishi,  3)  diskka  ta`sir 

etadigan aylantiruvchi moment topilsin. 

 

 

11.5 – rasm. 



 

11.70. 

      potensiallar ayirmasi bilan tezlashtirilgan elektron      uzoqlikdagi to`g`ri uzun 

sigma parallel ravishda harakatlanadi. Simdan 

    tok o`tsa, elektronga qanday kuch ta`sir etadi? 

 

 

 



𝐴 

𝑎 

𝑏 



𝜀 

Download 0.75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling