12-mavzu. ISH HAQI VA MEHNAT MUNOSABATLARI
Reja
1. Yaratilgan mahsulot va daromadlarning taqsimlanish tamoyillari.
2. Ish haqining iqtisodiy mazmuni.
3.
Ish haqini tashkil etish shakllari va tizimlari.
4.
Ish haqining tabaqalanishi, Yagona tarif tizimi, uning maqsadi va vazifalari.
5. Mehnat munosabatlarining iqtisodiy mazmuni va kasaba uyushmalarining roli.
6. Davlatning ish xaqi siyosati. Respublikada mehnatni ragʻbatlantirish, ish haqini
koʻpaytirish va aholi daromadlari oʻsishini ta’minlashga qaratilgan siyosatni amalga
oshirishda qoʻlga kiritilgan natijalar.
1. Yaratilgan mahsulot va daromadlarning taqsimlanish tamoyillari
Ish haqining mazmunini toʻgʻri tushunib olish uchun eng avvalo yaratilgan milliy
mahsulotning taqsimlanish tartibi toʻgʻrisida tasavvurga ega boʻlish lozim. Mamlakatda ishlab
chiqarilgan mahsulotning (tovar va xizmatlarning) taqsimlanish tamoyillari boʻyicha turlicha
nazariyalar mavjud. Bozor iqtisodiyotiga doir adabiyotlarning koʻpchiligida «uch omil» deb
nomlanuvchi nazariya keng tarqalgan.
Bu nazariyaning asoschilaridan biri frantsuz olimi J.B.Sey «ishlab chiqarishning uch
omili» degan gʻoyani ilgari surib, unda tovarlarni ishlab chiqarishda mehnat, yer va kapital bab-
baravar qatnashadi, ular hamma daromadlar manbaidir va binobarin daromadlar ham shu omillar
oʻrtasida taqsimlanadi, deb koʻrsatadi.
