2 – mavzuga oid savol va topshiriqlarga javoblar

2 – mavzuga oid savol va topshiriqlarga javoblar

1.Harf nima?

2. Tovush bilan harfning farqini ayting.

3. Alifbo nima?

4. Nima uchun alifbo tartibini yoddan bilish zarur?

5. O‘zbek alifbosini yoddan ayting.

1. Tovush uchun olingan shaklga harf deyiladi. Tovush ko’rsatmaydigan shakllar shartli belgi sanaladi, ya’ni ‘,’ belgilari. Har bir harf o‘z nomiga ega. Harf nomini bilish va uni to‘g‘ ri talaffuz qilish muhim amaliy orfoepik ahamiyat kasb etadi.

2. Har bir harf bir tovushni ifoda etadi. Shuningdek, grafika bo’limida harf bilan tovushlar o’rtasidagi o’zaro munosabatni bildiruvchi qoidalar ham o’rganiladi.

3. Aa(1) Bb(2) Dd(3) Ee(4) Ff(5) Gg(6) Hh(7) Ii(8) Jj(9) Kk(10) Ll(11) Mm(12) Nn(13)

Oo(14) Pp(15) Qq(16) Rr(17) Ss(18) Tt(19) Uu(20) Vv(21) Xx(22) Yy(23) Zz(24) O’o’

(25) G’g’ (26) Sh sh(27) Ch ch(28) Ng ng(29).

Muayyan tartibda joylashtirilgan shakllar yig‘indisi alifbo deyiladi.

4. Harflarning alifbo taritibini bilish muhim amaliy ahamiyatga ega. Chunki turli lug‘atlar, davlat idora organlarida, arxivlarda saqlanadigan hujjatlar, ro‘yxatlar alifbo tartibida tuziladi.

1-mashq. Berilgan so‘zlarni alifbo tartibida joylashtirib yozing.

Anor, arpa, azon,

bahodir, bet, bino, bodring

divan, diyonat,

egov, epchil, ertak,

fil, fotografiya,

gerb, gilam,

holva, huquq,

igna, imlo, isirg‘a, ismaloq, issiq,

jarroh, jirafa, jonajon, jo‘xori,

kabob, karam, kombayn,

latifa, lof,

mosh, murabbo,

nevara, nigoh,

olxo‘ri, oshpaz, ochiq, ochko‘z,

pista, pistirma,

qarmoq, qop, qonun, quvonch,

sabzi, sayohat, sedana,

tamaddi, tamaki,

uzum, ushatmoq, uchburchak,

vijdon, vodiy, vodorod,

xirmon, xiroj,

yer, yetuk,

o‘lka, o‘q,

g‘aram, g‘araz,

sharros, shimol, shiypon,

chora, chum­chuq, cho‘pon,

2- mashq. Nuqtalar o‘rniga b yoki p, v yoki f, d yoki t, z yoki s, j yoki ch, sh, g‘ yoki x, g yoki k harflarini qo‘yib ko‘chiring. Aytilishi bilan yozilishi farq qiluvchi so‘zlarning talaffuzi va imlosini izohlang.

Asbob, borib, kanop, yuzlab, oftob, qolib; avtomobil, avtobus, afzal, shafqat, tavsiya; ozod, murod, badqovoq, marvarid, qunt, zavod, machit, masjid, razvedka, musqaymoq, odamzod, ketdi, daromad; iztirob, qimiz, tazzkira, yalmog‘iz, trolleybus, konus, parvoz, jihoz, izchil, termos, protez, so‘z; rivoj, ravoch, xiroj, boj, murch, muhtoj, masjid, laxta, lahza, mavj; garaj, ijtimoiy, tiraj, massaj, ekipaj; bog’cha, zog’cha, yog’siz, urug’.