3. Elektrovozlarning texnik xizmat ko’rsatishi haqidagi ma’lumot

3. Elektrovozlarning texnik xizmat ko’rsatishi haqidagi ma’lumot

3.1. Elektrovozlarni elektr qismlari va ulardagi nosozliklar

Yuqori voltli uskunning asosiy qismlaridan biri tokopriemnik(tok qabul qilgich), yuqori voltliajratgich (vыklyuchatel), bosh transformator hisoblanadi. Asinxron tortuv elektrodvigatellarcho‘lg‘am transformatorning ikkilamchi cho‘lg‘amlaridantortuvi rejimida avtonom kuchlanish invertor kabi ishlaydigan to‘rtkvadrantlio‘zgartirgich va uchfazaliko‘priklar orqali o‘tib, tortuv elektrdvigatellarda kuchlanish va chastotalarni rostlab beradi
.
3.1.1-rasm. OY-2 elektrovozning prinsipial elektr sxemasi(kuch zanjiri)

Ushbu o‘lchamlarni rostlash ishlarini amalga oshiruvchi tizimli boshqaruv SIBAS 32 deb nomlanadi.Asosiy xususiyatlaridan biri uchkvadrantlio‘zgartirgich va uchfazali asinxron dvigatelning bo‘lishidir (3.1.1-rasm). Tortuv dvigatel 6

«O’ZBEKISTON» («O‘ZBEKISTON»elektrovozlari bilan farqlanganda birinchi chiqarilgan GTO tranzistorlardagi o‘zgartirgichli elektrovozlar), tortuv o‘zgartirgichli«O’z-Y» rusumdagi elektrovozlar IGBT tranzistorlar bilan jihozlanib bo‘lingan, o‘zgartirgichning chiqish toklaridagi pulsatsiyalanishini pasaytirib beradi.
2009 yildaCSRZhuzhouElectricLocomotiveCO., LTD (ZELC) va SiemensAG kompaniyalari O‘zbekiston uchun «O’z-Y» rusumli 15 ta elektrovozlarni ishlab chiqarish bo‘yicha shartnoma imzoladilar. Siemenslarni yetkazib berish hajmi o‘z ichiga birinchi navbatda tortuv dvigateli, tortuvo‘zgartirgichi va boshqaruv tizimi, shu jumladan dasturiy ta’minot bilan ta’minlab beradi.
Tortuv o‘zgartirgichning blok-sxemasining tahlili
Elektrovoz ichidatortuvkonteynerli ikkita bo‘lim joylashgan. Har bir tortuvkonteyneri bir telejkaningtortuv dvigatelini ta’minlaydi.

3.1.2-rasm. Tortuv o‘zgartirgichning blok-sxemasi

Kiritish tomonida ikkala tortuvo‘zgartirgichi, ikkita to‘rt kvadrantli invertorlar tortuv o‘zgarmas tok qo‘yilgan bosh transformatorcho‘lg‘ami bilan o‘zgaruvchan kuchlanishni 50 Gs chastotada o‘zgartiradi. Har bir tortuv dvigatelida alohida tortuv invertorlari mavjud.

3.1.3-rasm. O‘zgaruvchan tokning kiritish seksiyasi
Bosh kontaktor K₁ o‘zgarmas tok kiritishi 90% atrofida nazariytugallangan zaryadga yetganda ishga tushiriladi.

3.1.4-rasm.O‘zgarmas tokning seksiyasi
A17: qattiqqisqatutashuv; A18: ikkilamchiqisqa-tutashuv (qattiq va yumshoq); U13: o‘zgarmas tok kiritishida kuchlanishni o‘lchash uchun kuchlanish datchigi; U23: o‘zgarmas tok kiritishda kuchlanishni o‘lchash uchun ortiqcha kuchlanish datchigi; U75: yerga tutashuvini aniqlash uchun kuchlanish datchigi; R41: bloklovchi filtrkondensatori uchun uzluksiz razryad qarshiligi; R75 (R75.X, -R77.X dan tuzilgan): yerga tutashuvini aniqlash uchun uzluksiz razryad qarshiligizaryadsizlanishi; C4 (-C4.1 va -C4.2 dan tuzilgan): bloklovchi filtrlikondensatori; C75: yerga tutashuvini aniqlovchi tekislash kondensatori; XSP: bloklovchi filtrlikondensator musbat qutbini yerga zaminlash (zazemlenie) uchun shpilka; XSN: bloklovchi filtrlikondensator manfiy qutbini yerga zaminlash (zazemlenie) uchun shpilka.