8-ma’ruza: Muallif – qahramon – kitobxon munosabati masalasi

Xorijiy filologiya fakulteti Oʻzbek filologiyasi kafedrasi Nazarova Shahnoza PhD Hozirgi adabiy jarayon Muallif – qahramon – kitobxon munosabati masalasi

Reja: 1. Ijodkor bilan kitobxon muloqoti 2. Soʻzni his etish mas'uliyati 3. Tanqid – talqin – baholash uzviyligi

Аdabiyotlar:

• 1. Rasulov A. Betakror o‘zlik. – T.:Mumtoz so’z, 2009.
• 2. Rasulov A. Uslub – iste’dod portreti. – T.: 2013.
• 3. Quronov D., Mamajonov Z., Sheraliyeva M. Adabiyotshunoslik lugʻati. – Т.: Аkademnashr, 2013.
• 4. “Муаллиф ўлими”га сиз ҳам овоз берасизми? // Шарқ юлдузи, 2014. №1-6.

Muallif – qahramon – kitobxon zanjiri:   badiiy asar yozib bo’linishi → nashr etilishi (kitobxon hukmiga havola etish) → oʻzlashtirilishi (oʻqish → uqish jarayoni)

Bu jarayonni uchta kuch harakatga keltiradi: muallif kitobxon kitobxonning munosabati

Yaratish va oʻzlashtirish jarayoni; matn:

• Yaratish jarayoni qanday yuz beradi?

yozuvchining fikr, tuyg‘u, maqsadini kitobxonga yuqtirishi, kitobxonni oʻzidek qayta his qilish, anglash, idrok etish maromiga olib chiqishi.

• Oʻzlashtirish jarayani qanday yuz beradi?

kitobxonning ma'lum ma’naviy tayyorgarligi, aqlu zakovati, hissiyot olami bilan. Tasavvurda asar voqealariga aralashish, qahramonni jonlantirish, ular nutqini tinglab, ruhiy holatini his etish orqali. Ruhiy poklanuv (katarsis) hamda shaxs sifatida ruhiy, estetik oʻzgarishga uchrash.

Matn qanday holatda boʻladi?

• Matn qanday holatda boʻladi?

 

ruhiy poklanuv va ruhiy, estetik oʻzgarishga olib borar ekan, demak, matn tirik holatda boʻladi.

Muallif – qahramon – kitobxon zanjirida adabiy tanqidning oʻrni qanday?

• Muallif – qahramon – kitobxon zanjirida adabiy tanqidning oʻrni qanday?
• Oʻz fikr-mulohaza, xulosalari bilan muallif dunyoqarashiga ta’sir ko’rsatadi.
• Oʻz fikr-mulohaza, xulosalari bilan adabiy qahramonni kitobxonga tanishtiradi.
• Oʻz fikr-mulohaza, xulosalari bilan kitobxon dunyoqarashiga ta’sir qiladi va kitobxonlarning yangi avlodini tarbiyalashda muallif bilan birgalikda ishtirokchiga ayalanadi.
• Demak, siz boʻlgʻusi tanqidchi sifatida shunday vazifani bajarishingiz kerak.