A. F. Xamrayev O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi buxoro davlat universiteti logistika fanidan referat

Referat mavzu : logistika tizimida zaxiralarni boshqarish tayyorladi: A. F. Xamrayev

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI


BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
LOGISTIKA FANIDAN


REFERAT
Mavzu: LOGISTIKA TIZIMIDA ZAXIRALARNI BOSHQARISH
Tayyorladi: A.F.Xamrayev
Qabul qildi: A.D.Qudratov
BUXORO 2023


Reja:
Kirish
1. Zaxiralar turlari
2. Zaxiralarni boshqarish va tovar siyosati
3. Zaxiralarning belgilanishi va turlari
4. Moddiy zaxiralarni boshqarish tizimi

Zaxiralar turlari
Moddiy zaxiralar — bu ishlab chiqarish jarayoniga yoki shaxsiy iste’molga kirishini kutayotgan xomashyo, materiallar, yig'uvchi qismlar, tayyor mahsulot va boshqa moddiy qiymatlardir.
Korxonada zaxiralarning asosiy qismini moddiy oqimning texnologik qayta ishlanishining har xil bosqichlarida uning tarkibiga kirib keladigan ishlab chiqarish predmetlari tashkil etadi.
Moddiy zaxiralarni tashkil etish sabablari. Korxonada zaxiralar ikkita asosiy sabab bo yicha tashkil etiladi:
1 Kelib tushishning hajmi bitta iste’mol hajmiga mos kelmasligi.

2. Material kelib tushishi bilan uning iste’moli orasida vaqt o'zgarishlarining mavjudligi.

   
   

Xomashyo materiallanni yetkazib berish, ko‘p hollarda davriy ravishda amalga oshiriladi, ularning iste’moli, asosan, uzluksiz bo’ladi va kelib tushish vaqti bilan mos kelmaydi. Har bir korxonaning uzluksiz ishlashini ta’minlash maqsadida xomashyo. materiallar, yarimtayyor mahsulotlar, yoqilg‘i va boshqa resurs­larning ma’lum turdagi zaxiralari tashkil etiladi. Zaxiralarni tashkil etishga olib keladigan ba’zi bir boshqa sabablar ham mavjud. Bular

• narxlarning mavsumiy o‘zgarishi; yetkazib berishlarning qabul qilingan grafigining buzilishi (kirib kelayotgan moddiy oqimmisivligining kutilmagan pasayishi); talabning o‘zgarishi (chiqib kdayotgan oqim intensivligining kutilmagan holda oshishi) va boshqalar.

  
  

Moddiy zaxiralarning turlari. Xomashyoning mahsulotga aylanishi yo'Jida va mahsulotning oxirgi itse’molchigacha bo‘lgan harakatida zaxiralarning ikkita asosiy turi tashkil etiladi: ishlab i lnqarish va mahsulot zaxiralari.

Ishlab chiqarish zaxiralari iste'molchi-tashkilotlarda shakllan- tiriladi va ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini ta’minlashga moljallangan.
Mahsulot zaxiralari ishlab chiqaruvchi korxonalarda tayyor mahsulot zaxiralaridan hamda mahsulotni yetkazib beruvchidan istc’molchiga qaratilgan harakatidagi zaxiralardan, ya’ni ulguiji va chakana savdo korxonalarida, tayyorlov tashkilotlarida va yo'ldagi zaxiralardan iborat. Ular iste’molchiiarning moddiy resurslar bilan uzluksiz ta’minlanishi uchun zarur.
Ishlab chiqarish va mahsulot zaxiralari joriy, tayyorlov, sug‘urta v;i mavsumiylarga bo‘linadi.
Joriy zaxiralar korxonada yetkazib berishlar o'rtasidagi interval ichida uzluksiz ishni ta’minlash va mahsulot partiyalarini optimal miqdorda ishlab chiqarish uchun zarur. Zaxiralarning bu qismi bir ickis va vaqtida ta’minot snaroitlarida yetkazib berish va bir mnrtalik iste’mol hajmlarining mos kelmasligi hamda material harakati bilan bog'liq bo'lgan to'xtashlar natijasida shakllanadi.
Tayyorlov zaxiralari materiallarni ishlatishga tayyorlash va ularni ish joylariga yetkazib berish davrida uzluksiz ishni ta’minlash uchun tashkil etiladi.
Kafolatlangan (sug'urta) zaxiralari ta’minot jarayonidagi u/ilishlar yoki ishlab chiqarish hajmidagi o‘zgarishlar vujudga kdgan holatlarda korxonaning ishini ta’minlash uchun zarur. Bu zaxiralar yordamida haqiqiy talab bashorat qilinganida ishlab chiqarilayotgan mahsulotning haqiqiy hajmini rejalashtirilgandan v.i har xil operatsiyalar bajarilishining haqiqiy muddatlarim rejadagilardan chetlanishlari qoplanadi.
Mavsumiy zaxiralar ishlab chiqarish yoki iste’mol hajmining mavsumiy o‘zgarishlari bilan asoslanadi. Bu zaxira bashorat qilinayotgan (mavsumiy) talabning o'sishini qondirishga hamda dam oiishlar davrida korxona quwatining pasayishiga mo‘ljallangan.