Akramova zuxraxon jahongir qizining

---

 
 
 
 
 
 
 
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI 
 
 
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI 
 
SIRTQI BO’LIM 
 
20-118-GURUX TALABASI
 
AKRAMOVA ZUXRAXON JAHONGIR QIZINING 
 
 
“QISHLOQ XO`JALIGI IQTISODIYOTI ” 

FANIDAN TAYYORLAGAN

MUSTAQIL ISHI 
 
 

 
 

Bajardi: Akramova Zuxraxon  

Tekshirdi: ________________ 

FARG‘ONA – 2023 

---

Mavzu. Qishloq xo`jaligi kooperatsiyalari 
Re`ja:
1. Qishloq xo`jaligi kooperatsiyasi 
2. Qishloq xo`jaligi ishlab chiqarish kooperativi 
3. Asosiy tushunchalar 
4. Xulosa 
5. Foydalanilgan adabiyotlar 
Qishloq xo`jaligi kooperatsiyasi. Kooperatsiya o`zida hamkorlikni ifodalaydi 
va ko`plab tashkiliy ishlar orqali amalga oshiriladi. Qishloq xo`jaligi kooperatsiyasi – 
bu qishloq xo`jaligi tovar ishlab chiqaruvchilari tomonidan o`zlarining iqtisodiy va 
boshqa talablarini qondirish maqsadlarida tashkil etilgan qishloq xo`jaligi 
kooperativlari va ularning hamkorlari tizimi. Qishloq xo„jaligi kooperativi – bu 
xo`jalik yuritishning tashkiliy-huquqiy shakllaridan biridir. U o`zida qishloq xo`jaligi 
tovar ishlab chiqaruvchilari tomonidan kooperativ a‘zolarining moddiy va boshqa 
talablarini qondirish maqsadida pay badallarini birlashtirishga asoslangan 
hamkorlikdagi ishlab chiqarish va boshqacha xo`jaligi faoliyatyuritish tashkilotlarini 
bildiradi. 

---

Qishloq xo`jaligi kooperativlari boshqa kooperativlardan qishloq xo`jaligi 
tovar ishlab chiqaruvchilari tomonidan tuzilishi bilan farqlanadi. 
―Qishloq xo`jaligi tovar ishlab chiqaruvchisi‖ tushunchasi kooperativni 
qishloq xo`jaligi maqomiga nisbatan asos soluvchi yetakchisidir. U o`zi ishlab 
chiqaradigan mahsulot hajmining 50% dan ortig`ini qishloq xo`jaligi 
mahsulotlari tashkil etishi kerak. Qishloq xo`jaligi kooperativlari quyidagi tamoyillar 
asosida tashkil etiladi va shakllanadi. 
Bu tamoyillar jahon amaliyotida kooperatsiyaning 150 yillik tarixi 
davomida ishlab chiqilgan. Kooperativ a‘zolari: asosiy va uyushma shakliga bo`linadi. 
Kooperativning asosiy azosi - kooperativ ustav (nizom)ida belgilangan 
O`lchamda va kooperativga ovoz berish huquqi bilan pay badali kiritgan 
jismoniy va yuridik shaxslar. Kooperativning uyushma shaklidagi azosi - 
dividend olish uchun pay badallari kiritadigan, lekin qonunda ko`zda tutilgan 
holatlardan tashqari ovoz berish huquqiga ega bo‗lmagan jismoniy va yuridik 
shaxs. Kooperativning asosiy a‘zolari yoshi bo`yicha yoki salomatligi tufayli 
pensiyaga chiqishi, kooperativdan tashqarida saylanadigan lavozimga o`tganda 
harbiy xizmatda bo`lishi va boshqa kooperativ nizomida ko`zda tutilgan 
holatlarga ko`ra, o`z a‘zoliklarini uyushma asosiga qayta rasmiylashtirishi 
mumkin. Pay badallarining uchta turi mavjud: kooperativning asosiy a‘zolari uchun 
majburiy va qo‗shimcha hamda kooperatsiyaning uyushma a‘zolari uchun pay 
badallari. Majburiy pay badali kooperativ a‘zolar tomonidan majburiy to‗lanadi. 
Uyushma a‘zolarining pay badali o‗lchami uyushma a‘zo bilan tuzilgan 
shartnomaning kuzatuv kengashi tomonidan tasdiqlangan nizomga mos ravishda 
aniqlanadi.