Arxeologiya va etnologiya fan sillabusi

QARSHI INNOVATSION TA’LIM UNIVERSITETI

TASDIQLAYMAN Qarshi innovatsion ta’lim universiteti rektori ___________ L.T. Raxmonov “____” dekabr 2023 yil

ARXEOLOGIYA VA ETNOLOGIYA


FAN SILLABUSI

Bilim sohasi:	200000	– San’at va gumanitar soha
Ta’lim sohasi:	220000	– Gumanitar fanlar
Ta’lim yo’nalishi:	60220300	– Tarix (mamlakatlar va yo’nalishlar bo’yicha)

Qarshi – 2023


1-Semestr

Akademik daraja	Bakalavr			Ta’lim yo‘nalishi	Tarix (mamlakatlar va yo‘nalishlar bo‘yicha)
Fan kodi	AvaE11210			Semestr	1
Fan nomi	Arxeologiya va etnologiya			Modulning davomiyligi	10 hafta
Kredit hajmi (1 kredit = 30 soat)	ECTS: 5			Tayyorladi
Ajratilgan akademik soat hajmi	150soat			Talabalarni erkin qabul qilish kuni	Dushanba 14:00-16:00 Payshanba 14:00-16:00 Juma 14:00-16:00
	120 (aud)		Mustaqil ta’lim 90
	Ma’ruza 30	Amaliy 30

2-Semestr

Akademik daraja	Bakalavr			Ta’lim yo‘nalishi	Tarix (mamlakatlar va yo‘nalishlar bo‘yicha)
Fan kodi	AvaE11210			Semestr	2
Fan nomi	Arxeologiya va etnologiya			Modulning davomiyligi	15 hafta
Kredit hajmi (1 kredit = 30 soat)	ECTS: 5			Tayyorladi
Ajratilgan akademik soat hajmi	150soat			Talabalarni erkin qabul qilish kuni	Dushanba 14:00-16:00 Payshanba 14:00-16:00 Juma 14:00-16:00
	120 (aud)		Mustaqil ta’lim 90
	Ma’ruza 30	Amaliy 30

FANNING MAQSADI
Fanni o‘qitishdan maqsad – Arxeologiya va etnologiya fanlari to‘g‘risida talabalarda xolisona ilmiy dunyo qarashni, ko‘nikma va malaka shakllantirishdir.
Fanning vazifasi – moddiy va ma’naviy madaniyat, ijtimoiy-iqtisodiy, etnomadaniy jarayonlar va g‘oyaviy qarashlar masalalarini o‘rgatishdan iborat.
Talabalarning “Arxeologiya va etnologiya” predmetini oʻzlashtirishi uchun oʻqitishning ilg‘or va zamonoviy usullaridan foydalanish, yangi axborot-pedagogik texnologiyalarni tadbiq qilish muhim ahamiyatga egadir. Bunda darslik, oʻquv va uslubiy qoʻllanmalar, ma’ruza matnlari, tarqatma materiallar, elektron materiallar va elektron darsliklardan foydalaniladi.


FAN BO‘YICHA TALABANING BILIMI, KO‘NIKMASI VA MALAKASIGA QO‘YILGAN TALABLAR
Mazkur fanni o‘rganish davomida talaba:
“Arxeologiya va etnologiya” o‘quv fanini o‘zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr:
Arxeologiya va etnologiya fanining maqsad va vazifalari, moddiy va ma’naviy madaniyat, xo‘jalik xususiyatlar, etno-madaniy jarayonlar, g‘oyaviy qarashlar masalalari va ularning taraqqiyot bosqichlari ulardan ilmiy maqsadlarda foydalanishni bilishi kerak;
Talaba tarixiy ma’lumotlarni ilmiylik, tarixiylik, xolislik asosida o‘rganish. Muzey ashyolari va internet ma’lumotlarni, arxeologik va etnologik manbalarni mustaqil tadqiq qilish, o‘rganish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak;
Muzey eksponatlari, arxeologik va etnologik manbalar tavsiflari, ilmiy tadqiqot institutlari fondlari materiallaridan foydalanish malakalariga ega bo‘lish kerak.

1-SEMESTR UCHUN MA’RUZA MASHG‘ULOTLARI REJASI

№	Mavzular	soat		Mavzular kesimida tavsiya qilinadigan adabiyotlar
		Ma’ruza	Mustaqil ta’lim
1	Arxeologiya fanining predmeti, maqsadi va vazifalari 1. Arxeologiya fan sifatida. Arxeologiyaning ijtimoiy fanlar sohasida tutgan o'rni. 2. Arxeologik manbalar va ularning madaniy-tarixiy jarayonlarni o'rganishdagi ahamiyati. 3. Arxeologiyaning fan sifatida shakllanish va rivojlanish tarixi. 4. Arxeologik tadqiqot usullari. Madaniy qatlam. 5. Xronologiya va davrlashtirish. Arxeologiya fanining yordamchi tarmoqlari.	2	4	Egamberdiyeva N.A. 2011. 6-15-b. Rajabova N. 2021. 11-18-b. Ibragimov R.Z. 2022. 6-14-b Кабиров Ж., Сагдуллаев А. 1990. 5-9-b.
2	Paleolit davri arxeologiyasi 1. Paleolit davri va uning bosqichlari: olduvay, ashel, muste va so'nggi paleolit. 2. Insoniyat shakllangan hudud. 3. Paleolit davri madaniyatlari bosqichlari. 4. Afrika, Osiyo, Yevropaning paleolit davriga oid asosiy yodgorliklari tavsifi.	2	8	Egamberdiyeva N.A. 2011. 27-36-b Rajabova N. 2021. 19-55-b. Ibragimov R.Z. 2022. 17-45-b. Кабиров Ж., Сагдуллаев А. 1990. 10-56-b.
3	Paleolit davri arxeologiyasi 1.O'rta Osiyoning paleolit davri tavsifi. Asosiy arxeologik yodgorliklari. 2. Insoniyatning Amerika mintaqasiga tarqalishi. 3. Paleolit davri moddiy madaniyati. Mehnat qurollari. Tosh qurollariga ishlov berish texnikasi. 4. O'zlashtiruvchi xo'jalik xususiyatlari (ovchilik va termachilik). 5. Ibtidoiy tasviriy san'at. G'oyaviy qarashlar. Sun'iy turar joylarning paydo bo'lishi.	2	8	Egamberdiyeva N.A. 2011. 27-36-b Rajabova N. 2021. 19-55-b. Ibragimov R.Z. 2022. 17-45-b. Кабиров Ж., Сагдуллаев А. 1990. 10-56-b.
4	Mezolit davri arxeologiyasi 1. Mezolit davri tavsifi. Tabiiy o'zgarishlar. 2. O'zlashtiruvchi xo'jalik shaklining rivojlanishi va uning ishlab chiqaruvchi xo'jalik shaklining shakllanishidagi ahamiyati. 3. Old Osiyoning mezolit davri xususiyatlari Nаtufiy madaniyati. Shimoliy Hindistonning mezolit davri xususiyatlari. 4. Mezolit davri lokal madaniyatlarining shakllanishi. O'rta Osiyoning mezolit davri madaniyatlari: Sharqiy Kaspiybo'yi, Qo'shilish, Obishir, Machay va boshqalar. 5. Lokal madaniyatlar xo'jaligi va moddiy madaniyati. Mikrolitlar. Tasviriy san'at. G'oyaviy qarashlar.	2	4	Egamberdiyeva N.A. 2011. 37-47-b. Rajabova N. 2021. 56-63-b. Ibragimov R.Z. 2022. 46-57- b. Кабиров Ж., Сагдуллаев А. 1990. 57-68-b.
5	Neolit davri arxeologiyasi 1. Neolit davri tavsifi. Neolit inqilobi. 2. Yaqin Sharqda ilk dehqonchilik. Ierixon madaniyati. Kichik Osiyo markazlari: Cheyunyu tepesi va Chatal Xyuyuk. 3. Kulolchilikning paydo bo'lishi. Jarmo madaniyati va Zagros madaniy birligi. 4. O'rta Osiyoda ishlab chiqaruvchi xo'jalik shaklining paydo bo'lishi. Jebel va Jaytun madaniyatlari. O'rta Osiyoning neolit davri o'zlashtiruvchi xo'jalik shaklidagi madaniyatlari tavsifi (Kaltaminor madaniyati majmuasi, Hisor va boshqalar). 5. Shimoliy Belujistonda ilk dehqonchilik madaniyati (Mergar). Hind vodiysining qadimgi dehqonlar tomonidan o'zlashtirilishi. Xitoyning neolit davri Yanshao va Lyushan madaniyatlari tavsifi. 6. Ilk dehqonchilik manzilgohlari va qurilish. Tosh qurollar. Hunarmandchilik. Tasviriy san'at, haykalchalar. Neolit davri ijtimoiy munosabatlari. Ixtisoslashgan ovchilik, termachilik va baliqchilik. Moddiy madaniyat.	2	6	Egamberdiyeva N.A. 2011. 50-61-b. Rajabova N. 2021. 64-74-b. Ibragimov R.Z. 2022. 58-74-b. Кабиров Ж., Сагдуллаев А. 1990. 68-103-b.
6