Asotirlarda ezgulik va tovuzlik o’rtasidagi kurash

Mavzu: Xitoy folklor adabiyoti. Qadimgi xitoy afsonalarining badiiyligi va afsonalarning turlari.

Bajardi: O'rozaliyev A.
Tekshirdi: Quliyeva D.A.

FANNING MAQSADI:

• Adabiyotlarni mustaqil mutolaa qilish
• Adabiyotda keltirilgan adabiy janrlarni farqlash olish
• Xitoy adabiyotining o’ziga xos xususiyatlarini ajratish

FANNING VAZIFASI:

• -adabiyotshunoslik fanining, xususan xitoy adabiyotining tarkibiy qismlari, uning badiiy so’z san`atini o`rganish
• -xitoy adabiyotining qadimdan hozirgacha bo`lgan tarixi o`zlashtirish
• -badiiy adabiyotning vazifalari va badiiy tafakkurning voqelikka munosabatini bilish
• -badiiy adabiyotda, xususan, xitoy adabiyotida qo’llaniladigan badiiy tasvir vositalari, badiiy san’atlar, portretlar bilish, tahlil qilish va qo’llay olish
• -xitoy adabiyotining jahon adabiyotida tutgan o`rni va uning bashariyat taraqqiyotidagi ulushi haqida tasavvurga ega bo’lishi kerak.

Afsona-神话nima?

Afsona-qadimgi zamon odamlari bevosita duch kelgan tabiat va jamiyat hodisalaridan o’ylab chiqarilgan, uni san’atga oid qilib tushuntirgan va tasvirlagan jamoaviy og’zaki ijodiyot mahsulidir.

Qadimgi Xitoy afsonalarining asosini dunyo, odamzod, jonivorlar va o’simliklarning paydo bo’lishi haqidagi afsonalar tashkil qiladi.

Dunyoning yaratilishi haqidagi afsonalar asosan ikki guruhga bo’linadi:

Dunyoning yaratilishi haqidagi afsonalar asosan ikki guruhga bo’linadi:

• Yer va osmonning yaratilishi (dunyo va turli jonzotlarning yaratilishini qamrab oladi)
• Odamzotning yaratilishi (millatlarning kelb chiqishi)

Qadimgi afsonalar kishilik jamiyatining kollektiv ijod mahsuli sifatida shakllandi. Bu ijod ming yillar davomida ajdoddan - avlodga o'tib rivojlanib bordi. Faqatgina yozuv paydo bo’lganidan keyingina ularni yozib olish imkoni tug’ildi. Qadimgi xitoy afsona va ertaklari mundarijasi boyligi va turfa xilligi bilan ajralib turadi. Ularning ichida dunyo va insonning paydo bo’lishi haqidagi « Pangu osmon va yerni yaratdi», «Nuyva odamni yaratdi», «Nuyva osmon bo’ylab uchadi»; « To’qqiz quyoshni urib tushirgan mergan Yi», «Cho’pon yigit va chevar qiz”; o’zini fido qilib qahramonlik ko’rsatish haqidagi «Dorini o’zida sinab ko’rgan tabib», «Suv ofatini yenggan Gun va Yuy» kabi afsonalar bor.

• Qadimgi afsonalar kishilik jamiyatining kollektiv ijod mahsuli sifatida shakllandi. Bu ijod ming yillar davomida ajdoddan - avlodga o'tib rivojlanib bordi. Faqatgina yozuv paydo bo’lganidan keyingina ularni yozib olish imkoni tug’ildi. Qadimgi xitoy afsona va ertaklari mundarijasi boyligi va turfa xilligi bilan ajralib turadi. Ularning ichida dunyo va insonning paydo bo’lishi haqidagi « Pangu osmon va yerni yaratdi», «Nuyva odamni yaratdi», «Nuyva osmon bo’ylab uchadi»; « To’qqiz quyoshni urib tushirgan mergan Yi», «Cho’pon yigit va chevar qiz”; o’zini fido qilib qahramonlik ko’rsatish haqidagi «Dorini o’zida sinab ko’rgan tabib», «Suv ofatini yenggan Gun va Yuy» kabi afsonalar bor.