Bajardi: Rahimboyev. G’

MAVZU: Oltingugrt va uning tabiiy birikmalari bilan tanishish

BAJARDI: Rahimboyev. G’

TEKSHIRDI: Shirinova. D

REJA

1. 
   Oltingugurtning olinishi ishlatilishi
   
2. 
   Fizik va kimyoviy xossalari
   
3. 
   Tabiiy birikmalarda uchrashi
   
4. 
   Oltingugurtning sog’liq foydasi va zararlari
   
5. 
   Foydalanilgan adabiyotlar
   

Oltingugurtning olinishi va ishlatilishi
Oltingugurtni tabiiy manbalardan olishda uning kanday xolatda ekanligini, konni kurshab olgan sharoit xisobga olinadi. Agar kon u kadar chukur bulmasa, oltingugurt xuddi toshkumir kabi shaxta usulida kazib chikaziladi. Kupincha, tugma oltingugurtga xar xil tog jinslari, gips va tuprok aralashgan bo'ladi. Shu sababli avval uni suyuqlantirib, qushimchalardan qisman tozalanadi. Oltingugurtni yanada yaxshirok tozalash uchun uni maxsus pech va retortalarda kizdiriladi va uning buglari pech yonidagi katta xonalarga borib, bu yerda soviydi va 110°S dan past xaroratda sarik tusli mayin kukun oltingugurt guli kurinishida devorga utirib koladi. Tayokchasimon oltingugurt olish uchun toza suyuq oltingugurt maxsus koliplarda sovitiladi.
Ba'zan, oltingugurt, tarkibida oltingugurt bo'lgan gazlardan xam olinadi. Masalan, H₂S dan oltingugurt olish uchun texnikada kuyidagi reaksiyalardan foydalaniladi.
2H₂S + 3O₂ = 2SO₂ + 2H₂O
2H₂S + SO₂ = 3S + 2H₂O
Oltingugurt tabiatda erkin holatda va turli birikmalarda uchraydi. U mahalliy rudalardan olinadi. Shuningdek, u polimetall rudalarni qayta ishlash, sulfatlarni kompleks qayta ishlash va qazib olinadigan yoqilg'ilarni tozalashning qo'shimcha mahsulotidir.
Oltingugurtning sanoatda ishlatilishi
Oltingugurtning asosiy iste'molchisi kimyo sanoati bo'lib, ishlab chiqarilgan sulfat kislotaning yarmini o'zlashtiradi. Undan qora kukun, uglerod disulfidi, turli bo'yoqlar, uchqunlar va nurli birikmalar ishlab chiqariladi. Oltingugurtning katta qismi qog'oz sanoati tomonidan iste'mol qilinadi.
Kauchuk sanoatida oltingugurt kauchukni kauchukga aylantirish uchun ishlatiladi. Kauchukning elastiklik va egiluvchanlik kabi xususiyatlari, material faqat oltingugurt va isitish bilan aralashtirilgandan keyin olinadi. Bu jarayon vulkanizatsiya deb ataladi. 2 turi mavjud: issiq va sovuq. Issiq vulkanizatsiya paytida oltingugurtli kauchuk 130-160 ° S gacha qizdiriladi. Sovuq vulkanizatsiya isitishsiz sodir bo'ladi, kauchuk oltingugurt xlorid (S 2 C 12) bilan ishlanadi.
Kauchukga 0,5-5% oltingugurt qo'shilsa, yumshoq kauchuk olinadi, undan avtomobil kameralari, shinalar, naychalar, sharlar tayyorlanadi. Agar materialga 30-50% oltingugurt qo'shilsa, unda qattiq, elastik bo'lmagan material - ebonit olinadi. Bu qattiq va elektr izolyatoridir.