Chizma Falsafa dunyoqarash


Download 1.83 Mb.
Sana18.06.2023
Hajmi1.83 Mb.
#1599464
Bog'liq
Borliq

  • Chizma-2.
  • Dunyoqarashning tarixiy tiplari
  • Mifologik dunyoqarah
  • Diniy dunyoqarah
  • Dunyoqarash-insonning olamga faol munosabati, u olamni va o`zini anglashi jarayonida shakllanadi. Dunyoqarash – dunyoga va insonning undagi o’rniga, kishilarning voqelikka va o’z – o’ziga munosabatini ifodalaydigan qarashlar tizimi.

1. Borliq tushunchasi, uning asosiy turlari.

  • 1. Borliq tushunchasi, uning asosiy turlari.
  • 2. Matеriya кatеgoriyasi, uning falsafiy ma’nosi. Matеriyaning кo’rinishlari (turlari).
  • 3. Haraкat-matеriyaning yashash usuli. Haraкat va taraqqiyotning falsafiy idroкi.
  • 4. Fazo va vaqt matеriyaning yashash shaкli.

borliq

  • borliq
  • materiya
  • substansiya
  • harakat
  • fazo
  • vaqt
  • real borliq
  • virtual borliq
  • mavjudlik
  • tabiat
  • vahdati vujud
  • vahdati mavjud
  • emanatsiya
  • aksidensiya
  • Borliq to’g’risidagi qarashlar.
  • Parmenid - (mil.av VI asrning
  • 2-yarmi V asr boshlari)
  • Borliq - olamning markazida turuvchi harakatsiz ulkan shar.
  • Platon - (mil. av. taxm. 427-347-yillar)
  • Goyalar dunyosi” va “Soyalar dunyosi” ta’limoti.
  • Aristotel - (mil. av. taxm 384-322-yillar)
  • Borliq - bu moddiy narsalarning obyektiv mavjudligi.
  • Demokrit - (mil.av. taxm 460-370- yillar)
  • Borliq- atomlar majmuidan iborat.
  • Chizma-1
  • Abu Nasr Forobiy - (873-950-yillar)
  • Borliq - yagona. U ikki shaklda namoyon bo’ladi: vahdati-vujud, vahdati-mavjud. Borliq 6 bosqichdan iborat.
  • Borliq hamma narsaning asosida yotadi.
  • Ingliz olimi Jorj Berkli - (1684-1753-yillar) va David Yum - (1711-1771-yillar)
  • Nemis faylasufi Vilgelm Gegel (1770-1831-yillar)
  • Materialistik falsafa.
  • Borliq - sezgilar majmuasi.
  • Borliq - “Mutlaq ruh” ning namoyon bo’lishi.
  • Borliqni obyektiv reallik, materiya
  • bilan aynanlashtiradi.
  • Borliq
  • Butun mavjudotni, uning o’tmishini, hoziri va kelajagini ifodalovchi tushuncha.
  • Uning asosiy belgisi – mavjudligidir. Borliq barcha mavjud narsalarni o`z ichiga qamrab oladi.
  • Chizma-2
  • Borliq haqidagi falsafiy
  • ta’limot.
  • Barcha mavjud narsalar keng ma’noda “Butun olam” deb yuritiladi.
  • Olam – borliqning asosi - substansiya tushunchasida ifodalanadi. Substansiya - barcha narsa va hodisalar asosida yotadigan moddiy yoki ruhiy mohiyat.
  • Materiya - borliqdagi moddiy narsalar, hodisalar, jarayonlarning umumiy xususiyatlarini ifodalovchi tushuncha. Materiya moddiy borliqni ifodalashga xizmat qiladi.
  • Chizma-3
  • Materiya falsafiy kategoriyasi.
  • Materiya sifat jihatdan ikki, modda va nomodda ko’rinishida namoyon bo’ladi.
  • Materiyaning modda ko’rinishi.
  • Materiyaning nomodda ko’rinishi.
  • modda
  • antimodda
  • maydon
  • nurlanish
  • Materiyaning tuzilish darajalariga ko’ra turlari.
  • mikrodunyo
  • megadunyo
  • makrodunyo
  • 1) Materiya inson ongiga bog’liq bo’lmagan holda mavjud obyektiv reallik. Uni yaratib ham, yo’qotib ham bo’lmaydi.
  • 2) Materiya, ya’ni moddiy olamdagi har qanday narsa va hodisalar doimo harakatda, o’zgarishda, rivojlanishda bo’ladi. Bu materiyaning mavjudlik shakllarida namoyon bo’ladi.
  • 3) Inson o’z faoliyati jarayonida moddiy olamdagi narsa, hodisa, jarayonlarning xossalari va mohiyatini bilib boradi.
  • Chizma-4
  • Materiya ( moddiy olam) ning o`ziga xos
  • xususiyati
  • Harakat (umuman o’zgarish, obyektlarning o’zaro ta’siri)
  • Fazo (dunyoni tashkil etuvchi obyektlarning joylashish tartibi, ko’lami va miqyosi)
  • Vaqt (olamda sodir bo’luvchi hodisalar va jarayonlarning ketma-ketligi davomiyligi)
  • Harakat shakllari:
  • mexanik
  • fizik
  • kimyoviy
  • biologik
  • ijtimoiy
  • Chizma-5
  • Materiyaning namoyon
  • bo`lish shakllari.

Download 1.83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling