Chizmachilik

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI

“TASDIQLAYMAN”

Sirtqi bo‘lim boshlig‘i
___________A. Abdumalikov
“___” _____________ 2023 yil

CHIZMACHILIK
(Mashinasozlk chizmachiligi)
fanidan
SILLABUS
(TSMG 2-kurs sirtqi)


Bilim sohasi: 100 000 - Talim
Ta`lim sohasi: 110 000 – Talim
Ta`lim yo`nalishi: 60210800- Tasviriy san’at va muhandislik
grafikasi


Farg‘ona 2023 yil





Modul / FAN SILLABUSI
Sirtqi bo’lim
60210800 – Tasviriy san’at va muhandislik grafikasi

Fanning nomi	Chizmachilik
Fan turi	Majburiy
Fan kodi	ChizChM112
Yil	2
Semestr	3
Ta`lim shakli	sirtqi
Mashgulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar	92 soat
Ma’ruza	4 soat
Amaliy mashg‘ulot	12 soat
Labaratoriya mashgulotlari	-
Seminar	-
Mustaqil ta’lim	76 soat
Kredit miqdori	3
Baholash shakli	ON, YaN
Fan tili	O’zbek

Kurs haqida qisqacha ma’lumot (QM)

QM1

Chizmachilik fani 60111200 -Tasviriy san’at va muhandislik grafikasi ta’lim yo’nalishi talabalarini nazariy bilimlar, amaliy ko’nikmalar, fazoviy jismlarning geometric tasavvuridan uning planimetrik tasviri (tekis chizmasi)ga otish va fazoviy jism elementlarining o’zaro munosabatlarini uning planimetrik tasviridan qayta fazoviy holatiga ko’chirib o’tish qonuniyatlarini dadqiq qilish, model, detal va buyumlarning ishchi va yig’ish chizmalarini tuzish va o’qish qonuniyatlari, grafika fanlari tarixi va rivojlanishi jarayonlariga uslubiy yondashuv hamda ilmiy dunyoqarashini shakllantirish vazifalarini bajaradi. Chizmachilik fanining maqsadi - umumiy o’rta ta’lim maktablari, akademik litseylar va kasb-hunar maktablarida tasviriy san’at va chizmachilikdan bo’lajak dars beradigan o’qituvchilarda geometrik jismlarning, ob’ektning chizmasini hamda grafik modelini tuzish va o’qishdan iboratdir. Talabalarga kelajakda o’zlarining texnik fikrlarini chizma orqali namoyon qilish, tasvirlangan har qanday buyum, yoki ob’ektlarning chizmasi bo’yicha ishlash prinsipi va konstruktiv tuzilishini tushunib olish va tasavvur qila olishga o’rgatish ko’nikma va malakalarini hosil qilishdan iborat.

2. Fanni o’zlashtirish uchun zarur boshlangich bilimlar
1.	Talabalarga chizmachilikka doir nazariy va amaliy mashgulotlarida proyeksiyalash usullarining qonuniyatlari, fazoviy geometrik va tabiiy jismlarni tekislik yoki sirt yuzasida tasvirlashning nazariy asoslari, parallel proyeksiyalash usullarida pozitsion va metrik masalalarni yechishning nazariy asoslari, detal va buyumlarning chizmalarini tuzish va o’qish kabi vazifalarni o’rgatishdan iborat.

Ta’lim natijalari (TN)
Bilimlar jihatidan:
TN1	Сhizmachilik fanining rivojlanish tarixi, chizmachilik asbob va jihozlaridan foydalanishni, standartlar haqida tushunchalarga ega bo’ladi;
TN2	chizma qog’ozlari bichimlarini bilish, masshtablardan foydalanishni biladi, geometric yasash usullarini izlash, tutashmalar, ikkinchi tartibli egri chiziqlar va uning amaliy tadbig’ini biladi; Jamoada ishlash, kasbga oid mustaqil va tanqidiy fikrlash, muloqot madaniyati konikmalariga ega bo`ladi;
TN3	proyeksion chizmachilik, qirqim va kesimlar bajarishning nazariy asoslarini o’zlashtirish; Fan bo`yicha topshiriqlarni vaqtida bajarish, jamlash va taqdim etish konikmalariga ega bo`ladi
TN4	aksonometrik proyeksiya turlari, ular asosida buyum va detallarning yaqqol tasvirini chizish, aksonometriyada qirqim bajarish usullarini biladi.Berilgan topshiriqlar bo`yicha mustaqil va guruhda ishlash, topshiriqni aniq uslubiyot asosida bajarish va uni taqdim etish ko`nikmalariga ega bo‘ladi.
	Ko’nikmalar jihatidan:
TN5	Loyihalash elementlari haqida umumiy tushuncha oladi hamda amaliyotda tadbig’ini biladi;
TN6	vint chiziqlar, rezbalar, ularning hosil bo’lishi, payvandlash, parchinlash, kavsharlash va boshqalarning texnikadagi tatbig’ini biladi;
TN7	ajraluvchi va ajralmas birikmalani chiza olishi hamda ularning texnikadagi tadbig’ini biladi;
TN8	uzatma va uning turlarining nazariyasi hamda ularning texnikadagi tadbig’ini biladi;
TN9	detal yuzalarining g’adir-budirlik klasslari va ularni belgilash, materiallar va ularni chizmada belgilanish nazariyasi hamda ularning texnikadagi tadbig’ini biladi;
TN10	geometric, proyeksion, mashinasozlik chizmachiligi to’g’risida tushuncha va bilimga ega bo’ladi hamda ulardan ishlab chiqarish, amaliyotda foydalana oladi:

III-semestr