Diskont stavkasini aniqlashdagi yondashuvlar

Diskont stavkasini aniqlashdagi yondashuvlar

Diskont (ing . discount — chegirma, lot. computare — hisobga olmoq)

• 1) qimmatli qogʻozning fond birjasida ayni paytda sotilayotgan narxi bilan nominali yoki uni qaytarib so-tib olishdagi narxi oʻrtasidagi farq (mas, nominali 1000 soʻm belgilangan aksiya birjada 950 soʻmga sotib olingan, D. 1000—950=50 soʻmga teng);
• 2) valyutaning forvard kursi (bitim tuzilgan paytda belgilangan, lekin pul toʻlovi keyinchalik amalga oshiriladigan valyuta kursi) bilan uning ayni paytda naqd toʻlovi amalga oshiriladigan kursi oʻrtasidagi farq (mas, dollarning forvard kursi yarim yildan soʻng 100 soʻm boʻladigan boʻlsa, uning ayni paytdagi kursi 90 soʻm, D. 100—90=10 soʻm boʻladi);
• 3) tovarning turli muddatlarda yetkazib berilishi bilan bogʻliq narxlari oʻrtasidagi farq (mas, kompyuterning ikki oydan keyin sotiladigan narxi 2 mln. soʻm boʻlsa, uchinchi oyda uning narxi 1,9 mln. soʻm boʻlishi mumkin (D. 2—1,9=0,1 mln. soʻmga teng);

4) ishlab chiqarilgan tovar sifatining mavjud meʼyorlar yoki shartno-maga muvofiq kelmasligi natijasida tovar narxining pasayishi (narxdan tashlama);

• 4) ishlab chiqarilgan tovar sifatining mavjud meʼyorlar yoki shartno-maga muvofiq kelmasligi natijasida tovar narxining pasayishi (narxdan tashlama);
• 5) banklar tomonidan vekselni muddatidan ilgari qaytarib sotib olish (veksel hisobi);
• 6) vekselni qayta sotib olgani uchun bank undiradigan foiz.

• Har bir bosqichda loyiha samaradorligining asosiy ko‘rsatkichlarini hisoblash uchun, birinchi navbatda, pul oqimlarining diskontlangan stavkasini aniqlash kerak, chunki u innovatsion loyihaning xatarlarini va investorning talab qilinadigan rentabelligini aks ettiradi.

Xatarning biron bir elementi bo‘lmagan taqdir-da, diskontlash stavkasi pul yig‘ish xarajatlari hisoblanadi. Kapital xarajatlarni baholash erkin pul oqimlari modeliga mos kelishi uchun u quyidagi shartlarga javob berishi kerak:

• Xatarning biron bir elementi bo‘lmagan taqdir-da, diskontlash stavkasi pul yig‘ish xarajatlari hisoblanadi. Kapital xarajatlarni baholash erkin pul oqimlari modeliga mos kelishi uchun u quyidagi shartlarga javob berishi kerak:

1.Kapitalni jalb qilishning o‘rtacha hisoblangan xarajatlarini barcha manbalardan qoplash (qarz, aksiyadorlar kapitali va boshqalar), chunki erkin pul oqimi barcha kapital yetkazib beruvchilar uchun mavjud mablag‘larni o‘zida mujassam etgan.

• 1.Kapitalni jalb qilishning o‘rtacha hisoblangan xarajatlarini barcha manbalardan qoplash (qarz, aksiyadorlar kapitali va boshqalar), chunki erkin pul oqimi barcha kapital yetkazib beruvchilar uchun mavjud mablag‘larni o‘zida mujassam etgan.
• 2.Yuridik shaxslarning soliqlarini ushlab olgandan so‘ng hisob-kitoblariga asoslanishi kerak, chunki erkin pul oqimi, ta’rifi bo‘yicha, soliqdan keyin-gi davrdagi pul oqimi.

3.Erkin pul oqimi nominal bo‘lsa, real daromadni kutilayotgan inflyatsiya miqdoriga moslashtirish orqali nominal daromadni aks ettirishi mumkin.

• 3.Erkin pul oqimi nominal bo‘lsa, real daromadni kutilayotgan inflyatsiya miqdoriga moslashtirish orqali nominal daromadni aks ettirishi mumkin.
• 4.Barcha kapital yetkazib beruvchilar o‘z zimma-siga oladigan tizimli xavfga moslashtirilishi kerak, chunki ularning har biri o‘z zimmasiga olgan ta-vakkalni qoplash uchun qaytib kelishini kutadi.

5.Har bir moliyalashtirish manbasining o‘ziga xos og‘irliklarini bozor qiymati bo‘yicha kiri-tish, chunki bozor qiymati har bir toifadagi bozor investorlarining real iqtisodiy intilish-larini aks ettiradi.

• 5.Har bir moliyalashtirish manbasining o‘ziga xos og‘irliklarini bozor qiymati bo‘yicha kiri-tish, chunki bozor qiymati har bir toifadagi bozor investorlarining real iqtisodiy intilish-larini aks ettiradi.
• 6.Inflyatsiya, tizimli tavakkalchilik va kapital tarkibidagi kutilayotgan o‘zgarishlarga muvo- fiq pul oqimlari prognozi davrida tuzatilishi

Turli xil moliyalashtirish manbalari mavjud bo‘lganda, kapital narxini aniqlash uchun kapitalning o‘rtacha tortilganqiymati (WACC) modeli ko‘pincha qo‘llaniladi

Firmaning umumiy bozor qiymati kompaniyaning umumiy kapitalizatsiyasiga teng. Kompaniyaning umumiy kapitallashuvi bu uning bozor kapitallashuvi-ning yig‘indisi (aksiyaning bozor narxi va muomalada bo‘lgan aktsiyalar sonining qiymati) va uning umumiy qarzidir.

• Firmaning umumiy bozor qiymati kompaniyaning umumiy kapitalizatsiyasiga teng. Kompaniyaning umumiy kapitallashuvi bu uning bozor kapitallashuvi-ning yig‘indisi (aksiyaning bozor narxi va muomalada bo‘lgan aktsiyalar sonining qiymati) va uning umumiy qarzidir.
• WACCni hisoblashda faqat uzoq muddatli qarz ishlatiladi. Kredit liniyalari bo‘yicha qisqa muddatli qarz va boshqalar aylanma mablag‘ sifatida qaraladi. Foizsiz qarzdorlik (masalan, kreditorlik qarzlari) WACC hisob-kitobidan chiqarib tashlangan

E’tiboringiz uchun rahmat