Giyohvandlik-asr vabosi

Giyohvandlik-asr vabosi
Keyingi asrlarda butun kurrai zaminga keng tarqalgan bir illat bugungi kunda hammamizning tashvish bo'lmoqda. Bu illat – giyohvandlik.
Giyohvandlik nafaqat bu illat bilan shug'ullanuvchilarga, balki butun jamiyatga tahdid soladi. Shuning uchun ham har yili 26 iyun` Xalqaro giyohvandlikka qarshi kurash kuni deb e'lon qilingan. 
Bu borada Respublikamizda ham doimiy ravishda tadbirlar o'tkazilib borilyapti. Jumladan, oliy o'quv yurtlarida, litsey va kollej, maktab va boshqa o'quv muassasasalarida barcha soha vakillari hamkorligida tadbirlar o'tkazilib, yoshlar o'rtasida tushuntirish ishlari muntazam ravishda olib borilmoqda.
Inson uchun eng bebaho boylik – bu sog'lik-salomatlikdir. Uni asrash esa har birimizga omonat qilib berilgan. Islom dinida ham inson joni, aqli va sihat-salomatligini saqlash, muhofaza etish eng muhim maqsadlardan bo'lib hisoblanadi. 
Giyohvand moddalarni iste'mol qilish inson kamolotiga, imon-e'tiqodiga xavf xatar solish bilan bir qatorda mustaqil mamlakatimiz rivojlanishi va taraqqiyotiga ham o'ta salbiy ta'sir ko'rsatadi.
Insonning e'tiqodi kuchli, mustahkam bo'lishi bilan birga tani, jismi ham sog', chiniqqan, har qanday qiyinchilik va mashaqqatlarga bardosh bera oladigan bo'lmog'i lozim. Bu haqda Hazrati janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam shunday deydilar:
“Kuchli, baquvvat mo'min kishi Alloh nazdida kuchsiz mo'mindan ko'ra yaxshiroq va sevimliroqdir”. Demak, inson Allohga mahbub bo'lish yo'lida sihat-salomatligi va sog'lig'iga katta ahamiyat berishi va uni barcha zararli narsalardan, xususan giyohvandlik, bangilik kabi illatlardan saqlamog'i vojibdir. Zero, Alloh taolo bizlarga O'zining pokiza ne'matlarini in'om qilib, o'sha pokiza ne'matlardangina iste'mol qilishga buyurgan:
“Ey insonlar! Yerdagi narsalardan pokiza halol holatda yenglar! Va Shaytonning izlariga ergashmanglar! Albatta, u sizlarga ochiq dushmandir”. (Baqara. 168)
Giyohvandlik illati bugungi kunda dunyo hamjamiyatining dolzarb muammosiga aylandi. Turli soha mutaxassislari ushbu ijtimoiy muammo bo'yicha ish olib bormoqdalar. Giyohvandlikka qarshi kurashish yuzasidan mahalliy va xalqaro tashkilotlarning barchasi insoniyatni, xususan yosh avlodni bu xatarli balodan saqlab qolish tashvishida keng ko'lamli ishlarni amalga oshirib kelmoqda. Darhaqiqat, bugungi kunda giyohvandlikka qarshi kurashish har birimizning vazifamizdir.
Giyohvandlikning kishilar sog'lig'iga, oilalarga, iqtisodga, odob-ahloqqa, umuman inson hayotining barcha sohalariga solayotgan tahdidi kun sayin, soat sayin ortib bormoqda.
Alloh taolo bu haqda barchalarimizni ogohlantirib, aytadi:
“...O'z qo'llaringiz bilan o'zlaringizni halokatga tashlamangiz!” (Baqara. 195)
“O'zingizni o'zingiz o'ldirmang. Albatta, Alloh sizlarga rahmlidir”. (Niso. 29)
Dinimiz ta'limotlarida inson hayoti, sog'lig'iga zarar beradigan, aql-hushini karaxt qiladigan har qanday giyohvand modda u qanday ko'rinishda bo'lishidan qat'iy nazar, zararli deb hisoblanadi.
Giyohvandlik yoki bangilikning boshlanishi va kelib chiqishiga sabab bo'lgan omillar haqida to'xtalganda quyidagilarga e'tibor qilish lozim:
Birinchidan: giyohvand moddalarga moyillik, unga o'rganib qolishlikda shaxsning holatlari ahamiyatlikdir. Masalan, tajanglik, asabiy holatlari, o'zini nazorat qila olmasligi, irodasizligi, o'z talabini qondira olmaslik, ba'zi hayotiy qiyinchiliklarga bardosh bera olmaslik.
Ikkinchidan: yosh avlodni kelgusidagi jismoniy va ma'naviy shakllanishi, asosan oiladagi muhit, ota-onasining kimligi, oilada qanday o'rin egallashiga, er-xotinning o'zaro muomalasiga, farzandining har tomonlama shakllanishida ular olib borayotgan tarbiyaviy ishlarga bog'liq.
Uchinchidan: hayot shuni ko'rsatadiki, yosh avlodning kamol topishida, ma'lum bir foydali yaxshi yoki yomon yo'lga kirishida atrof tevarakdagi o'rtoqlari, oshna-og'aynilari, ayniqsa o'sha muhitdagi o'rtoqlarining ta'siri kattadir.
Shuning uchun oilada, yoshlarning tarbiyasida hamma vaqt ularni qaerda va kimlar bilan birgalikda bo'lishlari, nima ish bilan mashg'ul ekanlari, qanday o'rtoqlari borligini nazorat qilish juda muhimdir.
Inson hayoti, yosh avlod kelajagiga rahna solishi mumkin bo'lgan giyohvandlik-bangilikka qarshi kurashish mustaqil yurtimizning har bir fuqarosi, qolaversa, har birimizning muhim vazifalarimizdan bo'lib hisoblanadi. Zero, jamiyat hayotidagi mavjud har qanday zararli illatni yo'q qilish va uning oldini olish har birimizning vazifamiz, sharafli burchimizdir.