HiEdTec Reja

---

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)
 
 
Reja: 
• Amaliy sath bo’yicha umumiy tushunchalar. 
• Amaliy sathning xizmatlari. 
Amaliy sath bo’yicha umumiy tushunchalar 
OSI modelining eng yuqori sathi hisoblanuvchi amaliy qatlam (application 
layer)ning asosiy vazifasi - tarmoq xizmatlari foydalanuvchilari uchun tarmoq 
resurslari foydalanuvchi tushunadigan (eshita oladigan, ko’ra oladigan, o’qiy 
o’ladigan va h.k.) formatga moslashtirish berishni ta’minlashdir. Yoki aksincha 
foydalanuvchi tomonidan taqdim etiladigan ovozli, tasvir, video va boshqa 
axborotlarni kompyuter formatiga moslashtirishni ta’minlaydi. Shunday qilib 
amaliy sath internet tarmoqlaridan Telegram ilovasiga kelayotgan ‘0’ va ‘1’lardan 
tashkil topgan oqimlar ketma ketligini tasvir, ovoz, matn, tovush, animatsiya va 
boshqalariga o’zgartirib beradi. Foydalanuvchilar tomonidan uzatilayotgan ovoz, 
matnli va boshqa axborotlarni tarmoq orqali uzatish mumkin bo’lgan formatga 
moshlatiradi, 9.1-rasm. 
Har bir sath uchun belgilangan vazifalarni amalga oshirish uchun o’sha sathda 
maxsus protokollar ishlab chiqilganini hisobga olsa, amaliy sath uchun ham har bir 
vazifani amalga oshirish uchun bir yoki bir nechta protokollar to’plami ishlab 
chiqilgan. Oldingi ma’ruzalarimizda ta’kidlab o’tganimizdek, protokol – bu bir yoki 
bir nechta qoidalar to’plamini o’z ichiga oladi. Bitta qoida bitta jarayondir, masalan, 
email xabarni uzatish yoki fayl uzatish yoki HTTP protokolidan foydalanib web 
sahifalarni serverdan yuklab olish jarayonlarida alohida alohida protokollardan 
foydalangan holda amalga oshiriladi.
 
 
9 
OSI modeli: Amaliy sath. 

---