«ИҚтисодиёт» кафедраси “микроиқтисодиёт. Макроиқтисодиёт” фанидан ёзма иш

ТОШКЕНТ МОЛИЯ ИНСТИТУТИ

«ИҚТИСОДИЁТ» КАФЕДРАСИ
“МИКРОИҚТИСОДИЁТ.МАКРОИҚТИСОДИЁТ” ФАНИДАН
ЁЗМА ИШ ВАРИАНТИ-15
1. Микроиқтисодиёт фанининг ўрганиш усуллари
2. Даромад ва алмаштириш самараси
3. Бозор мувозанати, максимал ва минимал нарҳлар

Кафедра мудири: Х.Асатуллаев

1.Микроиқтисодиёт фанининг мохиятини қўйидаги масалаларни ўрганиш ёрдамида ёритиш мумкин.
• Талаб ва таклиф узгарувчанлигини англаш;
• Рақобатлашув ва корхоналар самарадорлигини ошириш; • Ишлаб чиқариш ва уни ташкил этиш;
• Ишлаб чиқариш харажатлари ва фойда;
• Ресурслардан фойдаланиш самарадорлиги.
• Иш хақи, бахони ўрганиш. Микроиқтисодиётни ўрганиш усуллари.
• Монографик кузатиш усули;
• Иқтисодий -статистик усули;
• Хисоблаш усули;
• Тажрибавий усули;
• Абстракт мушоҳада усули;
• Математик моделлаштириш;
• Оптималлаш усули.
• Индукция ва дедукция
Индукция усулида далиллардан, хақиқий маълумотлардан назария томон харакат қилинади.
Дедукция (гепотетик) усулида аввал назария яратилиб, улар амалиётда синаб кўрилади.
• Ҳозирги даврдаги бозор иқтисоди механизмини урганиш;
• Умумий мувозанат ва иқтисодий фикрлаш;
• Бозор хужалиги шароитида фирмалар, корхоналар, уй хужаликлари ва уларнинг тутган урни, ахамияти, вазифаси, самарадорлигини таъминлаш;
• Талаб ва эхтиёж назарияси асосларини билиш;
• Бозор талаби ва таклифини билиш. Микроиқтисодиёт (грекча “микро” – “кичик” деган суздан олинган бўлиб иқтисодиётни бошланғич буғинларидаги иқтисодий ходисаларни ўрганади. • Микроиқтисодиёт алоҳида иқтисодий субектлар харакатини ўрганади, яъни истеъмолчилар, ишчилар, ер эгалари, сармоя қўйувчилар, фермерлар, ишлаб чиқарувчи корхоналар умуман иқтисодиёт борасида фаолият курсатувчи хар қандай инвидуал ёки хужалик субектлари киради. Бозор тизимида ноёб неъматлар муаммоси қуйидаги иккита тамойиллар асосида ечилади: • оптималлаштириш тамойили - ҳар бир фаолиятдан ва ресурслардан фойдаланишдан максимал фойда олиш; • альтернатив харажатлар тамойили - ноёб ресурслардан фойдаланиш йўналишларининг барчасидан олинадиган фойда ва харажатларни солиштириш орқали. • Микроиқтисодиёт иқтисодий субъектларни иккига бўлиб қарайди - истеъмолчилар (уй хўжаликлари) ва ишлаб чиқарувчилар (фирмалар). • Истеъмолчининг мақсади - мумкин даражада ўзининг эҳтиёжларини максимал даражада қондириш бўлса, • ишлаб чиқарувчиларнинг мақсади - фойдани ёки бошқа бир фаолият кўрсаткичларини максималлаштиришдан ёки минималлаштиришдан иборатдир.

2. Даромаднинг ўзгариши бюджет чизиғини параллел равишда силжишига олиб келади, нима учун деганда, нархлар нисбати ўзгармайди. Даромаднинг ўзгариши бюджет чизиғини параллел равишда силжишига олиб келади, нима учун деганда, нархлар нисбати ўзгармайди. Даромад ошганда, бюджет чизиғи ўнгга-юқорига силжийди, камайганда пастга-чапга силжийди. Реал даромаднинг ўсиши натижасида бюджет чизиғи А₁,А₂,А₃,....А_n ҳолатларга кетма-кет силжийди.
Немис олими Эрнст Энгель (1821-1896) биринчи бўлиб даромад ўзгаришининг истеъмол таркибига таъсирини тадқиқ қилган. Товарлар таркибининг даромадга нисбатан ўзгаришини ифодаловчи чизиқлар, Энгель эгри чизиқлари дейилади.