Mavzu: Cheksiz davriy o`nli kasrlar, algebraik ifodalar,ko`p hadlilarning standart shakli Reja

Mavzu: Cheksiz davriy o`nli kasrlar, algebraik ifodalar,ko`p hadlilarning standart shakli

Reja:

1. Cheksiz davriy o`nli kasrlar haqida

2. Algebraik ifodalar

3. Ko`p hadlilarning standart shakli

Cheksiz davriy o`nli kasrlar haqida

Cheksiz o'nli kasrlar- Bular o'nlik kasrlar bo'lib, ularning yozuvida cheksiz sonli raqamlar mavjud.

Bu raqamlarda bir yoki bir nechta raqam har doim takrorlanadigan kasrdan keyin paydo bo'ladi. Ular davrlar deb ataladi. Masalan, 0,3(3). Bu yerda davrda "3". Ular ratsional deb tasniflanadi, chunki ularni oddiy kasrlarga aylantirish mumkin.

Cheksiz davriy o`nli kasrlar haqida

Cheksiz o'nli kasrlarni to'liq yoza olmasligimiz aniq, shuning uchun ularni yozishda ular kasrdan keyingi ma'lum sonli raqamlar bilan cheklanadi va cheksiz davom etadigan raqamlar ketma-ketligini ko'rsatadigan ellips qo'yadi. Mana cheksiz oʻnli kasrlarga misollar: 0.143940932…, 3.1415935432…, 153.02003004005…, 2.11111111…, 69.74152152152….

Cheksiz davriy o`nli kasrlar haqida

Agar siz oxirgi ikkita cheksiz o'nli kasrga diqqat bilan qarasangiz, u holda 2.111111111 kasrda ... cheksiz takrorlanuvchi 1 raqami aniq ko'rinadi va 69,74152152152 ... kasrda uchinchi kasrdan boshlab, takrorlanuvchi raqamlar guruhi aniq ko'rinadi. 1, 5 va 2 aniq ko'rinadi. Bunday cheksiz o'nli kasrlar davriy deyiladi.

Cheksiz davriy o`nli kasrlar haqida

Cheksiz davriy o'nli kasrlar uchun maxsus belgi qabul qilingan. Qisqartirish uchun biz davrni bir marta qavs ichiga olib yozishga kelishib oldik. Masalan, 2,111111111… davriy kasr 2,(1) , davriy kasr 69,74152152152… 69,74(152) sifatida yoziladi.

Cheksiz davriy o`nli kasrlar haqida

Davriy o‘nli kasrlarni oddiy kasrlarga aylantirish

• 
  Davriy o‘nli kasrlarni oddiy kasrlarga aylantirishning umumiy qoidasini ta’riflaymiz.
  
• 
  Sof davriy kasr shunday oddiy kasrga tengki, uning surati davrdan, maxraji esa davrda nechta raqam bo‘lsa, shuncha marta takrorlanadigan 9 raqami bilan ifodalanadigan sondan iborat.
  
• 
  Masalan,0.5=5/9; 0.45=45/99;