Mavzu Istemolchi tanlovi nazariyasi №1

Mavzu-8. Istemolchi tanlovi nazariyasi
№ 1. Quyidagi ma’lumotlar bor: ish bilan band bo‘lgan axoli soni 85 mln.kishini tashkil etadi. Ishsizlar soni esa 15 mln.kishi.
a) ishsizlik darajasini xisolang;
b) bir oydan so‘ng 85mln.kishidan 0.5 mln.kishi ishdan bo‘shatildi. 1 mln.kishi rasman ishsiz deb tan olingan kishilar ish axtarishni to‘xtatdilar. Sizdan aniqlash so‘raladi:
(1) band bo‘lganlar sonini, (2) ishsizlar sonini va (3)ishsizlik darajasini.
№ 2. Ouken qonuniga ko‘ra ishsizlikni odatiy darajasidan xaqiqiy darajani 2 %ga oshib ketishi YAIMni xaqiqiy xajmini real xajmidan orqada qolishini anglatadi.
a) 2%; b) 4%; v) 3%; g) 5%; d) 5% dan ko‘proq, e) 5%dan kamroq.
№ 3. Tekshirilayotgan davrning birinchi va beshinchi yillaridagi mexnat resurslari va ish bilan bandlik to‘g‘risidagi ma’lumotlar jadvalda keltirilgan(ming kishi).
a) birinchi va beshinchi yillardagi ishsizlar soni va ishsizlik darajasini xisoblang;
b) bir vaqtning o‘zida ishsizlik va ish bilan bandlikni oshishini tushuntiring?
Ishchi kuchi ish bilan bandlar
Beshinchi yil
95 300 87 000
Birinchi yil
82 500 80 700
№ 4. Iqtisodiy pasayish tufayli ish o‘rninin yo‘qotgan qaysi ishsizlik turiga kiradi:
a) strukturali ishsizlik;
b) friksionishsizlik;
v) siklik ishsizlik;
g) barcha javoblar noto‘g‘ri.
Ishsizlikni uchala turi o‘rtasidagi farqni tushuntiring.
№ 5. NominalYAIM = 750 mlrd. doll., odatiy ishsizlik darajasi = 5%, xaqiqiy ishsizlik darajasi = 9%. Mamlakatda pulda ifodalangan qancha maxsulot xajmi ishlab chiqarilmagan? ( Ouken koeffitsienti = 2,5).
№ 6. Quyida keltirilgan xolatlarning qaysi biri o‘rtacha muddatli sikl fazasini ifodalaydi:
a) narxning oshishi;
b)ishsizlik;
v) ishlab chiqarish darajasini o‘sishi;
g) ish xaqini o‘sishi?
1. Sikl qanday fazani o‘z ichiga oladi?
a) inqiroz;
b) turg‘unlik;
c) jonlanish;
d) yuksalish;
2.Stagnatsiya - bu ..................
a) bozordagi keskin vaziyat;
b) xalqaro bitim;
c) iqtisodiyotdagi tang holat;
d) narxlar o‘sishi;

• Iqtisodiy sikllar bir-biridan nima bilan farqlanadi?

a) har xil fazalarga ega bo‘lishi bilan;
b) davomiyligi bo‘yicha;
c) intensivligi bo‘yicha;
d) a va b to‘g‘ri;

• Tarkibiy inqirozlarni keltirib chiqaruvchi asosiy sabab nima?

a) ishlab chiqarishning notekis rivojlanishi;
b) xalq xo‘jaligi ayrim tarmoqlari va sohalarining rivojlanishidagi chuqur nomutanosibliklar;
c) yalpi talabning o‘zgarishi;
d) yalpi taklifning o‘zgarishi;

• Agrar inqirozlarning asosiy xususiyatlari nimalarda namoyon bo‘ladi?

a) mahsulotlarning nisbiy ortiqcha ishlab chiqarilishida;
b) narxlarning pasayishi, daromadlar va foydaning kamayishida;
c) siklli xarakterga ega bo‘lmaslikda va nisbatan uzoq davom etishida;
d) ishsizlikning o‘sishida;
6. Iqtisodiy sikldan iqtisodiyotning qaysi sohalari ko‘proq yo‘qotishga uchraydi?
a) qisqa muddatli foydalaniladigan iste’molchilik tovarlari ishlab chiqaruvchi tarmoqlari;
b) uzoq muddatli foydalaniladigan iste’molchilik tovarlari ishlab chiqaruvchi sanoat tarmoqlari;
c) investitsion tovar ishlab chiqaruvchi sanoat tarmoqlari;
d) v va b to‘g‘ri;

• Iqtisodiy inqirozlarning asosiy mazmuni nimada namoyon bo‘ladi?

a) tovarlar ishlab chiqarishning kamayishida;
b) ishsizlikning o‘sishida;
c) narxlarning o‘sishida;
d) ishlab chiqarilgan tovarlar massasining to‘lovga qobil talabidan oshib ketishi yoki kam bo‘lishida;

№ 7. Quyida keltirilgan iqtisodiy xolatlar iqtisodiy siklning qaysi fazalariga xos (inqiroz, turg‘unlik, jonlanish, yuksalish ):
a) narxlarning shiddatli tushib ketishi;
b) ishlab chiqarish darajasini sezilarsiz darajada o‘sishi;
v) tvarlarni qayta ishlab chiqarish;
g) tovar zaxiralarini mo‘tadillashtirish, narxlarni tushishini to‘xtatish;
d) ishsizlikni qisqarishi va narxning oshishi.
№ 8. Ishsizlikni quyidagi ko‘rinishlari ishsizlikni qaysi turiga mansub:
a) bola tarbiyasi bilan bog‘liq ishdan bo‘shatish;
b) korxona inqirozi paytidagi ishdan bo‘shatish;
v) o‘qish boshlanishi munosabati bilan ishdan bo‘shatish;
g) o‘rinbosart energiya manbalari rivojlanishi bilan shaxterlarni ishdan bo‘shatish.
№ 9. To‘la bandlik degani ishsizlar umuman yo‘q deganimi?
№ 10. Quyida keltirilgan tadbirlardan qaysi birini turg‘unlik davrida mamlakat amalga oshiradi? Jonlanish fazasidaman?
a) soliq stavkalarini oshishi;
b) ssuda protsentlarini oshishi;
v) davlat xarajatlarini o‘sishi;
g) ammortizatsiya siyosatida chegaralashlar o‘tkazish.