Mavzu: Natural va butun sonlarga doir masalalar yechish Umumiy bo‘luvchi va umumiy karrali. Ekub va ekuk. Oxirgi raqam. Butun sonlar

Matematika

Mavzu: Natural va butun sonlarga doir masalalar yechish
Umumiy bo‘luvchi va umumiy karrali. EKUB va EKUK. Oxirgi raqam.
Butun sonlar

M1: Sonlarning eng katta umumiy bo‘luvchisi(EKUB) va eng kichik umumiy karralisi(EKUK), ular orasidagi bog‘lanish, Yevklid algoritmidan masalalarni yechishda foydalanish

M1: Sonlarning eng katta umumiy bo‘luvchisi(EKUB) va eng kichik umumiy karralisi(EKUK), ular orasidagi bog‘lanish, Yevklid algoritmidan masalalarni yechishda foydalanish

M2: Darajali sonlarning oxirgi raqamini topish qoidalarini o‘rganish va masalalarda qo‘llash

M3: Butun sonlarga doir turli qiyinchilikdagi masalalarni yechishni o‘rganish

DARSNING MAQSADI

MATNLI MASALALAR

Oldingi darsimizda bo‘linish belgilari va qoldiqli bo‘lishga doir turli xil qiyinchilikdagi masalalarni ko‘rib o‘tdik. Bugungi darsimizda ham shularga asoslangan holda, yanada yangi va qiziqarli bilimlarga ega bo‘lasiz.

OLDINGI DARSLARGA BIR NAZAR
EKUB
→ Bir nechta sonning har biri qoldiqsiz bo‘linadigan songa shu sonlarning umumiy bo‘luvchisi deyiladi
→ Berilgan sonlarning har biri bo‘linadigan eng katta son shu sonlarning eng katta umumiy bo‘luvchisi(EKUB) deyiladi
1-Masala
EKUB(48;60) ni toping
Berilgan sonlarni va ko‘rinishida tub ko‘paytuvchilarga ajratamiz.
Yevklid algoritmi
→ Sonlarning EKUB ini topishda Yevklid algoritmidan ham foydalaniladi. Bu algoritm bo‘lganda tenglikka asoslangan
EKUB(119;51) = EKUB(119 - 51;51) = EKUB(68;51) =
= EKUB(68 - 51;51) = EKUB(51;17) = 17
2-Masala
Yevklid algoritmi yordamida EKUB(119;51) ni toping
Ixtiyoriy natural soni uchun kasr qisqarmas ekanini isbotlang
Yevklid algoritmi
Yechish: Yevklid algoritmidan foydalanamiz