Mavzu: Xalqaro pochtaga doir standartlarni o’rganish Reja: O'zbekiston Respublikasining pochta aloqasi

Mavzu: Xalqaro pochtaga doir standartlarni o’rganish
Reja:

1. 
   O'zbekiston Respublikasining pochta aloqasi
   
2. 
   "O'zbekiston pochtasi" OAJ "Xalqaro pochta aloqasi" filiali
   
3. 
   Xalqaro pochtaga doir standartlar
   

1. 
   O'zbekiston Respublikasining pochta aloqasi
   

O'zbekiston Respublikasining pochta aloqasi - bu pochta jo'natmalarini, pullarni qabul qilish, qayta ishlash va yetkazib berish, shuningdek, davlat pensiyalari va davriy nashrlarni etkazib berish bo'yicha qo'shimcha xizmatlarni ko'rsatish uchun mo'ljallangan pochta aloqasi va pochta yo'nalishlarining keng tarmog'idir. Mamlakatning milliy pochta tarmog'i ochiq aktsiyadorlik jamiyati (OAJ) tomonidan tashkil etiladi.

Uning tarkibiga 177 viloyat va shahar markazlaridan iborat 14 ta hududiy filiallar, 3006 ta pochta aloqasi shoxobchalari (shundan 20 ta ko'chma pochta aloqasi shoxobchalari, 2296 tasi qishloq joylarida), Xalqaro pochta aloqasining ixtisoslashtirilgan filiali, "O'zbekiston Markasi" ishlab chiqarish maydonchalari va "Pul o'tkazmalarini nazorat qilish markazi", shuningdek pochta jo'natmalarini doimiy ravishda yetkazib berishni ta'minlaydigan 34 ta havo yo'llari, 1 ta temir yo'l, 485 ta avtoulov yo'nalishlari kiradi.
Pochta aloqasi korxonalarida 6537 ta etkazib berish joylari, shu jumladan shaharlarda va shahar tipidagi aholi punktlarida 2442 ta, qishloq joylarida 4095 ta tashkil etilgan bo'lib, xizmat ko'rsatiladigan hududda xatlar yig'ish uchun 5264 ta pochta qutilari o'rnatilgan, shu jumladan qishloq joylarida 3431 ta.

Pochta aloqasi korxonalarida 15 mingdan ortiq kishi ishlaydi, ular har kuni minglab xat, telegramma, pul o'tkazmalari, posilka, kichik paketlarni qayta ishlaydi, millionlab obunachilarga gazeta va jurnallarni yetkazib beradi, pensiya va nafaqalar. Uy-joy kommunal xizmatlari, telefon, mulkni sug'urtalash, lotereya chiptalarini tarqatish, elektron pochta xizmatlari, Internet va boshqalar uchun to'lovlarni qabul qilish bo'yicha xizmatlar ko'rsatiladi.

"O'zbekiston pochtasi" OAJ - O'zbekiston Respublikasining pochta aloqalarining milliy operatori, arzon narxlarda dunyoning barcha davlatlari bilan pochta jo'natmalarining barcha turlari bo'yicha almashadi va Respublikaning umumjahon pochta ittifoqi oldidagi majburiyatlarini bajaradi.

Davlat tuzilmasida ro'y berayotgan global o'zgarishlar aloqa sanoatida o'zgarishlar zarurligini keltirib chiqardi. Shu sababli, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 23.07.97 yildagi UP 1823-sonli farmoni asosida "Axborot tizimlari sohasini boshqarishni qayta tashkil etish va takomillashtirish chora-tadbirlari to'g'risida" va O'zbekiston Respublikasi vazirlar mahkamasining 1997-yil 31-iyuldagi 380-sonli qarori bilan "O'zbekiston pochta va telekommunikatsiya agentligi faoliyatini tashkil etish to'g'risida" respublikada "O'zbekiston pochtasi" davlat aksiyadorlik kompaniyasi tashkil etildi.

O'zbekiston Respublikasi vazirlar mahkamasining "Pochta aloqasi sohasidagi faoliyatni takomillashtirish to'g'risida" gi 19.07.2004 yildagi 339-sonli qaroriga muvofiq "O'zbekiston pochtasi" davlat aksiyadorlik kompaniyasi "O'zbekiston pochtasi" ochiq aksiyadorlik jamiyatiga aylantirildi.
"O'zbekiston pochtasi" OAJning ustav kapitali o'z mulki va qayta tashkil etilgan aktsiyadorlik jamiyatlarining mol-mulki hisobidan, aksiyalar bloklarini quyidagi taqsimlash bilan shakllantiriladi: - davlat mulkidagi saqlanib qolgan ulush - 51 foiz; - bepul sotish uchun mo'ljallangan ulush - 49 foiz. 2009-yilda dunyoning 98 mamlakati bilan xalqaro pochta jo'natmalarini almashtirish amalga oshirildi. Pochta tashish hajmi bo'yicha ularning eng kattalari: Rossiya, Ukraina, AQSh, Germaniya, Turkiya, Arab Amirliklari, Qozog'iston.

Mustaqillik yillarida "O'zbekiston pochtasi" OAJ pochta aloqasi sohasida faoliyat yuritadigan davlatlararo va xalqaro tashkilotlar bilan huquqiy, texnologik va moliyaviy aloqalarni o'rnatish imkoniyatiga ega bo'ldi.

O'zbekiston Respublikasida pochta aloqalarini rivojlantirishning asosiy yo'nalishi - bu zamonaviy talablarga javob beradigan, mijozlar ehtiyojining ortib borayotgan ehtiyojlarini qondiradigan va umumjahon pochta ittifoqi standartlariga muvofiq pochta orqali ishlov berish sifatini ta'minlaydigan ishlab chiqarishni tashkil etish darajasida xizmatlarni ko'rsatishdir.

2005-yil 19-mayda O'zbekiston Respublikasi vazirlar mahkamasining 128-sonli qarori bilan "Pochta aloqasini modernizatsiya qilish, 2010-yilgacha axborot kommunikatsiya texnologiyalari asosida xizmatlarning yangi turlarini joriy etish va rivojlantirish dasturi" tasdiqlandi. Dastur ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish, telekommunikatsiya bozorining yangi segmentlariga kirish va daromadlarni sezilarli darajada oshirish orqali milliy operatorning pochta tarmog'ini rivojlantirishni nazarda tutadi.
Ma'lumotlarni uzatishning korporativ tarmog'ini bosqichma-bosqich yaratish va "O'zbekiston pochtasi" OAJ pochta aloqasi obyektlarini kompyuter uskunalari va axborot texnologiyalari bilan jihozlash va zamonaviy xizmatlarni joriy etish asosiy yo'nalishlar hisoblanadi. Dastlabki bosqichda tarkibiy filiallarning markaziy apparati, barcha viloyat, shahar markazlari va ma'lum miqdordagi pochta aloqasi bo'limlari bilan bog'langan holda telekommunikatsiya tizimini yaratish ko'zda tutilgan.
Keyingi bosqichlarda yangi, eng tejamkor va ommabop xizmatlarni joriy etish uchun kompyuterlar va boshqa zarur uskunalar bilan jihozlash bilan ushbu tarmoqqa bosqichma-bosqich yirik pochta aloqasi bo'limlarini ulash rejalashtirilmoqda.

2. 
   "O'zbekiston pochtasi" OAJ "Xalqaro pochta aloqasi" filiali
   

"O'zbekiston pochtasi" OAJ "Xalqaro pochta aloqasi" filiali xalqaro pochta jo'natmalarining markaziy punkti hisoblanadi. "Xalqaro pochta aloqasi" filiali xorijiy mamlakatlardan qabul qilingan va O'zbekiston Respublikasidan chiquvchi barcha turdagi pochta xabarlarini qayta ishlaydi. Shu bilan birga, pochta jo'natmalari va davriy nashrlarni tashishni amalga oshiradi.

Xalqaro temir yo'llarda pochta jo'natmalarini almashish 381/382-sonli poyezd tarkibida Toshkent-Ufa-Toshkent yo'nalishida harakatlanadigan Toshkent-Orenburg-Toshkent pochta vagonlari tomonidan amalga oshiriladi. Payshanba kunlari haftasiga 1 marta chastota bilan. Qozog'iston Respublikasi bilan quruqlikdagi pochta xabarlarini almashtirish haftada 3 marta (haftaning 1, 3 va 5-kunlarida), Toshkent-Qozig'urt-Toshkent yo'nalishi bo'ylab avtoulovlar qatnovi orqali amalga oshiriladi. Turkmaniston Respublikasi bilan quruqlikdagi pochta xabarlarini almashtirish haftada bir marta (seshanba kunlari), Toshkent-Navoiy-Buxoro-Olot-Toshkent yo'nalishi bo'ylab avtoulovlar qatnovi orqali amalga oshiriladi.

Respublika poytaxtiga yaqin joylashgan hududlar bilan respublika ichidagi yo'nalishlarda pochta aloqasi quyidagi tartibda amalga oshiriladi: - Andijon, Namangan, Farg'ona viloyatlaridan Toshkent-Xonobod (Namangan) - Qo'qon-Farg'ona-Andijon-Toshkent yo'nalishi bo'ylab haftasiga 5 marotaba (2, 3, 4, 5 va 6-kun); - Sirdaryo, Jizzax, Samarqand viloyatlaridan haftasiga 5 marta (2, 3, 4, 5 va 6-kun) Toshkent-Guliston-Jizzax-Samarqand-Toshkent yo'nalishi bo'yicha.

3.