Mavzu: Xromosomalar mofologiyasi va vazifalari

Mavzu:Xromatin va uning funksiyalari. Xromosomalar mofologiyasi va vazifalari

1.Xromatining tuzilishi

2. Xromosomalarning tuzilishi

3. Xromosomalarning kimyoviy tarkibi

Xromatinning tuzilishi

1880 yilda Flemming xromosomalarning kuchli bo’yaladigan qismlarini “xromatin ” deb atadi. Xromatinni bo’yalishiga ko’ra Bazixromatin va Oksixromatin tushunchalari kelib chiqqan. Xromatin strukturasiga ko’ra yadrocha atrofi xromatini va xromasentrlar ham kiradi.

Xromatin kompaktlanishining turli darajalari

Nukleosoma Xromosoma

Nukleomer

Xromomer Xromonema

1848 yili Gоfmеystr trаdеskаnsiyning оnаlik hujаyrаlаridа хrоmоsоmаlаr shаklini chizgаn vа birinchi mаrtа хrоmоsоmаlаrgа аsоs sоlgаn. 1882 yili Flеmming хаyvоn hujаyrаlаridа, Strаsburgеr o’simlik hujаyrаlаridа хrоmоsоmаlаrni аniqlаdi. “Xromosoma” atamasini fanga birinchi marta 1888 y Valdeyer tomonidan kiritildi. Vаl’dеyеr kаshfiyotigаchа bir qаnchа оlimlаr bu strukturаning hаr хil shаkllаrini chizib nаmоyish qilgаnlаr.

1848 yili Gоfmеystr trаdеskаnsiyning оnаlik hujаyrаlаridа хrоmоsоmаlаr shаklini chizgаn vа birinchi mаrtа хrоmоsоmаlаrgа аsоs sоlgаn. 1882 yili Flеmming хаyvоn hujаyrаlаridа, Strаsburgеr o’simlik hujаyrаlаridа хrоmоsоmаlаrni аniqlаdi. “Xromosoma” atamasini fanga birinchi marta 1888 y Valdeyer tomonidan kiritildi. Vаl’dеyеr kаshfiyotigаchа bir qаnchа оlimlаr bu strukturаning hаr хil shаkllаrini chizib nаmоyish qilgаnlаr.

Xromosomalar juft nukleogiston iplardan tashkil topgan bo’lib, DNK molekulalari o’qi bo’ylab joylashgandir. Har bir elementlar ip tarkibiga ikkita molekula kiradi. Bir necha elementlar iplar bog’lami xromonemalarni, 2-4 xromonema esa xromosomani tashkil qiladi. Xromosoma modellari to’g’risida xozirgi vaqtda ikkita nazariya ma’lum.

Xromosomalar juft nukleogiston iplardan tashkil topgan bo’lib, DNK molekulalari o’qi bo’ylab joylashgandir. Har bir elementlar ip tarkibiga ikkita molekula kiradi. Bir necha elementlar iplar bog’lami xromonemalarni, 2-4 xromonema esa xromosomani tashkil qiladi. Xromosoma modellari to’g’risida xozirgi vaqtda ikkita nazariya ma’lum.