Mexanizatsiyalashtirish, avtomatlashtirish va robotatexnika fani

MEXANIZATSIYALASHTIRISH, AVTOMATLASHTIRISH VA ROBOTOTEXNIKA ASOSLARI FANI

Ma’ruza

Amaliy

Laboratoriya

Adabiyotlar

1.Turdimatov O. Ortish-tushirish ishlarinini kompleks mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish. T.: TDPU,200

2. Rubtsov A.,Voronin V. Ishlab chiqarishni mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish.

T. ‘’Q’qituvchi’’,1990.

MEXANIZATSIYALASHTIRISH, AVTOMATLASHTIRISH VA ROBOTATEXNIKA FANNING MAQSADI VA VAZIFALARI

• FANNING MAQSADI: texnika yo‘nalishidagi oliy ta’lim muassasalarida tayyorlanayotgan mutaxassislarning ixtisosliklariga qarab, ishlab chiqarish jarayonlarini mexanizasiyalashtirish va avtomatlashtirish asoslaridan talabalarga tegishli bilimlar beriladi.

Mexanizasiyalashtirish va avtomatlashtirishning qisqacha tarixi.

• Avtomatik qurilmalarning ishlab chiqarishda qo‘llanilishi XVII va XVIII asrlardan boshlangan.
• Ularga misol Polzunov yaratgan bug‘ mashinalarining avtomatik rostlagichi
• Djeyms Uaat yaratgan markazdan qochma prinsipdagi avtomatik rostlagichning sanoatda qo‘llanilishidir.
• Bu avtomatik qurilmalarda mexanik rostlash usuli qo‘llanilgan.
• XIX asrda elektr rostlagichni yaratilishi elektr lampalarni ishlab chiqarishini avtomatlashtirishga imkon berdi.

1830 yilda elektr releni kashf etilishi bilan elektromexanik rostlash qurilmalarini yaratishga imkon tug‘ildi.

• 1830 yilda elektr releni kashf etilishi bilan elektromexanik rostlash qurilmalarini yaratishga imkon tug‘ildi.
• XVIII asrda Nartov A.K jahonda birinchi bo‘lib supportni yaratdi. Bungacha stanokda keskich qo‘lda ushlangan holda detalga ishlov berilar edi.
• Sensor 1880 yilda AQSH da birinchi tokarlik stanokni qurdi.
• Elektron lampalar va yarim o‘tkazgichlar yaratilishi bilan yanada davriy va murakkab avtomatik boshqarish tizimlari ishlab chiqish mumkin bo‘ldi.

1944 yilda (EHM) elektr hisoblash mashinalari yaratilishi natijasida juda murakkab texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishga sharoit tug‘ildi. Bunda hisoblash jarayoni, loyixalash, rejalashtirish, ilmiy – tadqiqot, ishlab chiqarish kabi ishlari avtomatlashtirildi.

• 1944 yilda (EHM) elektr hisoblash mashinalari yaratilishi natijasida juda murakkab texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishga sharoit tug‘ildi. Bunda hisoblash jarayoni, loyixalash, rejalashtirish, ilmiy – tadqiqot, ishlab chiqarish kabi ishlari avtomatlashtirildi.
• Sonli dastur yordamida boshqarish tizimlar dasturni tayyorlash, uni boshqarish blokiga kiritish xamda stanok va texnologik jarayonlarni boshqarishni moslashuvchan qildi. SHuningdek o‘zi moslashadigan boshqarish tizimlarni yaratilishga imkon tug‘ildi.