O’zbekiston tarixi

7-SINF “O’ZBEKISTON TARIXI”
O’RTA ASRLARDA YERGA EGALIK QILISH MUNOSABARLARINING SHAKLLAINISHI VA RIVOJLANISHI
1 “O’zbek” so’zi qanday ma’noni anglatadi?

2 “Qishloq hokimi” kim?

3 Ekinzorlarda ishlovchi yersiz kadivarlar nima deb yuritilgan?

4 “O’zlikni anglash tarixni bilishdan boshlanadi… Haqqoniy tarixni bilmasdan turib esa o’zlikni anglash mumkin emas” kimning so’zlari?

5 “Charxfalak” nima?

6 “Charxparrak” nima?

7 Dehqonchilik qilinadigan yerlarga talab nima sababdan ortdi?

8 “Chokar”lar kim”

9 Har bir dehqonda qancha chokar bo’lgan?

10 Dehqonlar chokarlarga tayanib qanday ishlarni amalga oshirishgan?

11 “Kadivar”lar kimlar”

12 “Kashovarz”lar kim?

13 V asrda dehqonchilik yerlari kimlar o’rtasida taqsimlangan edi?

14 Qang’ davlatidan qaysi davlat ilk ajralib chiqadi?

15 Xorazm qachon Qang’dan ajralib chiqdi?

16Mustaqil Xorazm davlatini kim boshqargan?

17 Xorazmshohlar qaysi sulolaga mansub edi?

18 III asr o’rtalarida Xorzmning poytaxti qayer bo’lgan?

19 Tuproqqal’a qaysi jihatdan mustahkam qurilgan edi?

20 G’ulomgardish nima?

21 Shahardagi ibodatxonaning qaysi qismida xorazmshohlar qasri qurilgan?

22 Qasrning balandligi qancha bo’lgan?

23 305-yilda…

24 Afrig’ qaysi qasrda o’ziga saroy quradi?

25 Afrig’iylarning tangalari qachon zarb qilingan?

26 Afrig’iylarning tangalariga nima tasvirlangan edi?

27 Xorazmda kimlar “Xorazmshoh” unvoniga ega bo’lgan?

28 Kimning ma’lumotiga ko’ra xorazmshohlar unvoni dastlab siyovushlar sulolasi tomonidan qabul qilingan?

29 Qo’lida burgut qo’ndirgan tojdor hukmdor haykali qayerdan topilgan?

30 Anqaqal’adan qanday tasvirdagi tanga topilgan?

31 Afrig’iylar sulolasiga qachon asos solinadi?

32 Xorazm qachon Vizantiya va turklar bilan diplomatik aloqalar olib boradi?

33 Bu haqida kim ma’lumot beradi?

34 IV asrda O’rta Osiyoga kim hujum qiladi?

35 Xioniylar qayerda yashagan?

36 353-yilda xioniylarning hukmdori kim edi?

37 Grumbat 353-yilda qayerga bostirib kirdi?

38 Gurumbat davrida Eronda kimlar hukmron edi?

39 Shopur II qaysi davrda hikmronlik qildi?

40 Sosoniylar va xioniylar o’rtasidagi shartnoma qanday yo’l bilan mustahkamlanadi?

41 Xioniylar qachon O’rta Osiyoni to’liq egalladi?

42 IV asrning 70-yillarida xioniylar davlati hududi qancha edi?

43 Xioniylar davlati qancha vaqt davomida hukmronlik qildi?

44 V asrning 20-yillarida Xorazmga kim bostirib kirdi?

45 Toxarlar qayerlarga o’rnashdilar?

46 Toxarlar kimning avlodi bo’lgan?

47 Toxarlar nima uchun kidariylar deyiladi?

48 Kidariylar Amudaryo havzasi va janubiy so’g’d yerlarini egallagach , Xioniylar davlatining qaysi qismida hukmronliklarini o’rnatdilar?

49 Kidariylar davlatining poytaxti qayer bo’lgan?

50 Kidariylar va sosoniylar qachon bir-biriga dushman bo’ldi?

51 Nechanchi yilgi urushdan so’ng kidariylar o’zini o’nglay olmaydi?

52 Eftallar bilan jangdan so’ng kidariylar qayerga ketadi?

53 Kidariylar Shimoliy Hindistonda qancha hikmronlik qilgan?

54 Eftallar davrida Xitoyning shimoliy g’arbiy qismi nima deyilgan?

55 Xunlarning bir qismi qachon Pomir tog’lari etaklariga kelib o’rnashadilar?

56 Qachon xunlarning ikkinchi qismi Jung’ariya va Elsuvi (Ili)ga ketadi?

57 Xunlar Jung’ariya va Elsuvi (Ili)da qanday etnik guruhga asos soldilar?

58 Eftallar davrida Harkon dengizi qayer?

59 Eftallar yozma manbalarda qanday ataladi?

60 “Eftal” so’zi “xeptal” shaklida qayerda uchraydi?

61 Eftal so’zi qayerdan kelib chiqqan?

62 Eftalonni yana nima deb atashgan

63 Eftallar 456-yilda…

64 459-484-yillarda kim hukmronlik qildi?

65 Asirlikka tushgan Pero’zni kim qutqarib oladi?

66 Ikkinchi yurishdan so’ng Pero’z nima evaziga asirlikdan ozod etiladi?

67 Uchinchi soson-eftal urushi qachon bo’lib o’tdi?

68 Eftallar 484-yilda qayerni egallaydilar?

69 Kubod qaysi davrda hukmronlik qildi?

70 631-579-yillarda kim hukmronlik qildi?

71 Sosoniylar eftallarga nima hisobida boj to’laganlar?

72 Eftallar tarkibidagi yarim mustaqil davlatlarni kim boshqargan?

73 Eftallar kelib chiqishiga ko’ra kimlardan bo’lgan?

74 Toxariston va So’g’d nimaning markazi edi

75 Sholi qayerda yetishtirilgan?

76 Sharqiy Turkiston va O’rta Osiyoda paxta qachon ekilgan?

77 O’rta Osiyoda V-VI asrlarda paxta ekilgani to’g’risidagi ma’lumotni kim qoldirgan?

78 Xitoy bozorlarida nima sababdan paxta matosiga talab katta bo’lgan?

79 “Xvabular” kimlar?

80 Zog’ariq (Zovariq) va Bo’zsuv kanali qayerni suv bilan ta’minlagan?

81 Samarqandning janubiy viloyatlarini qaysi kanal suv bilan ta’minlagan?

82 Darg’om kanali qachon qurildi?

83 Chag’oniyon qayerda joylashgan?

84 Nima sababdan eftallar “Ipak yo’li”ni nazorat ostiga olganlar?

85 Ipak Yo’lidagi savdoda vositachilar kimlar bo’lgan?

86 Savdoda eftallar dastlab qaysi tangalardan foydalangan?

87 Buxoro, Poykand, Vardona, Naxshab, Samarqand va Xorazm shaharlarida nima chiqarilgan?

88 Madaniy an’analar qayerda kuchli bo’lgan?

89 Choch bu…

90 “Pandus” nima?

91 O’rta Osiyo aholisi orasida so’zlashuv tili qanday bo’lgan?

92 Ilk o’rta asrlarda savdo tili qaysi til bo’lgan?

93 V-VI asrlatrda qaysi yozuvlar O’rta Osiyoda keng tarqalgan?

94 Eftal yozuvi qaysi alifbo asosida vujudga kelgan?

95 Eftal alifbosi necha harfdan iborat bo’lgan?

96 Eftal yozuvi qanday tartibda yozilgan?

97 Eftallar nimaga sig’inishgan?

98 O’rta Osiyodagi eftallar dini qanday bo’lgan?

99 Eftallarning so’nggi avlodlari kimlarga singib ketgan?

100 Zamonamizgacha saqlanib kelgan eftallar guruhi qanday ataladi?

101 V asrda o’rta osiyoliklar xitoyliklarga nimani o’rgatadi?

102 O’rta Osiyo shishasi qaysi jihati bilan Vizantiya shishasidan ustun turgan?

103 Xitoy imperatorlari O’rta Osiyo shishasidan nima maqsadda foydalangan?

104 Turk hoqonligi qachon vujudga keldi?

105 Turk hoqonligining asoschisi kim edi?

106 Bumin qachon hoqon bo’ldi?

107 Turk hoqonligining markazi qayer bo’lgan?

108 Turklarning g’arbga tomon yurishlariga kim rahbarlik qilgan?

109 555-yilda turklar qayerni zabt etdilar?

110 Yoyiq qaysi daryo?

111 Itil qaysi daryo?

112 Turklar Shimoliy Kavkazni qachon egallab, Qrimga qachon kirib bordilar?

113 575-576-yillardagi turk bosqinidan foydalangan sosoniylar eftallardan qayerni tortib olgan?

114 Eftallarning tugatilishidan qaysi davlat manfaatdor edi?

115 Qaysi Eron hukmdori nima maqsadda Istamiga kuyov bo’ladi?

116 563-yilda turklar qanday yordam sababli Eftallar davlatiga bostirib kirdi?

117 “Parak” qaysi daryo?

118 Hoqonlikda ko’chmanchi chorvador aholi nima deyilgan?

119 Budun nimani tashkil etgan?

120 Budunlarning birlashgan qabilalar ittifoqi nima deyilgan?

121 O’n o’q budunning hokimi nima deyilgan?

122 Kimlar yabg’u bo’la olar edi?

123 Yabg’uda qancha suvoriysi bo’lgan?

124 O’n ming kishilik lashkar nima deyilgan?

125 VI asrda turklar qayerdan boj va yasoq olishgan?

126 Yasoq nima?

127 Turk hoqonligi qachon ikki qismga bo’lindi?

128 Sharqiy turk hoqonligiga qayerlar kirgan?

129 Sharqiy turk hoqonligining poytaxti qayer?

130 Sharqiy turk hoqonligining asosiy aholisi nima bilan shug’illangan?

131 G’arbiy turk hoqonligiga qayerlar kirgan?

132 G’arbiy turk hoqonligining poytaxti qayer bo’ldi?

133 G’arbiy turk hoqonligining asosiy aholisi nima bilan shug’illangan?

134 VII asrda G’arbiy hoqonlik chegarasi qayergacha cho’ziladi?

135 To’ng yabg’u qaysi davrda hukmronlik quldi?

136 Mahalliy aholiga yabg’u unvoni kim tomonidan berilgan?

137 Mahalliy aholiga yabg’u unvoni nima maqsadda berilgan?

138 Tudunlar kimlar?

139 Farg’ona va Sug’ddan nima qazib olingan?

140 Qo’rg’shin, kumush, oltin qayerdan qazib olingan?

141 Qaysi savdogarlarining obro’si yuqori bo’lgan?

142 G’arbiy turk hoqonligi va Xitoy o’rtasidagi savdo qaysi davrda kuchaydi?

143 “Sarrojlik” nima?

144 585-586-yillarda Buxoroda kim boshchiligida qo’zg’olon ko’tariladi?

145 Abro’y qo’zg’olonini kim bostiradi?

146 O’rta Osiyodagi mustaqil hokimliklarning eng yirigi qaysi edi?

147 Sug’dda qayerlarning o’z hokimi, harbiy chokarlari va mis pul birligiga ega bo’lgan?

148 Ajdodlar xotirasi uchun qurilgan ibodatxona qayerda mavjud bo’lgan?

149 Sug’d aholisi qaysi sohada ko’proq omilkor edi?

150 Sug’d chorvachiligida qaysi hayvon mashhur edi?

151 Xitoy armiyasi nima yasashni Samarqand hunarmandlaridan o’rgangan?

152 Xitoyga Samarqand dubulg’asi qachon yuborilgan?

153 Sug’d tog’laridan nima qazib olingan?

154 27 mustaqil hokimlikdan tashkil topgan davlat qaysi edi?

155 Toxaristonning poytaxti qayer?

156 Toxaristonning aholisi qaysi dinga e’tiqod qilgan?

157 Toxariston alifbosi necha harfdan iborat edi?

158 Toxaristonda qaysi soha rivojlangan?

159 Toxariston qayerda joylashgan?

160 Toxariston nomi qayerdan kelib chiqqan?

161 Toxariston O’rta Osiyoda nimaning rivojiga katta ta’sir ko’rsatgan?

162 Farg’ona davlatining hukmdorlari nima deyilgan?

163 Farg’ona davlatining asosiy markazlari qayer?

164 Farg’onadan chet davlatlarga nima chiqarilgan?

165 Farg’ona vodiysining qayerida yilqichilik rivojlangan?

166 Choch va Eloq qayerda joylashgan?

167 Choch hukmdori kim bo’lgan?

168 Chochning markazi qayer bo’lgan?

169 Eloqning markazi qayer bo’lgan?

170 Eloq hukmdorlari nima deyilgan?

171 Eloq qachon, qaysi davlat tarkibiga kirgan?

172 Qachon G’arbiy turk hoqonligi hukmdorlari qarorgohini Chochga ko’chirdi?

173 Choch tangalari nima deb atalgan?

174 Choch tangalarida nima aks etgan?

175 Saroyda hoqondan keyin kim turgan?

176 O’rta asrlarda shaharlar qanday qismlarga bo’lingan?

177 Kimning ma’lumotiga ko’ra Binkatning 22 darvozasi bo’lgan?

178 “Kuhandiz” nima?

179 “Rabot” nima?

180 “Shahriston” nima?

181 Sug’d, Xoram yozuvlari qaysi yozuv asosida vujudga kelgan?

182 Baqtra yozuvi qaysi yozuv asosida shakllangan?

183 Nima sababdan yozuvlar kamdan-kam hollarda qog’ozga yozilgan?

184 Sug’d yozuvi qayerdan topilgan?

185 Sug’dda o’g’il bolalarga necha yoshda yozuv va hisob o’rgatilgan?

186 Sug’d o’g’il bolalari necha yoshgacha savdo ishlarini o’rganishgan?

187 Turkiy run (ko’kturk) yozuvi necha harfdan iborat edi?

188 Ko’kturk bitiklari qayerlardan topilgan?

189 O’rta Osiyodagi nasroniylik dini markazi qayer bo’lgan?

190 Moniy dinining arkoni nima bo’lgan?

191 Turk hoqonligi chorvador aholisining asosiy dini nima bo’lgan?

192 Shomon dinida odamlar nimaga sig’inishgan?

193 Nima uchun turklar o’z dinini “qam” deb atashgan?’

194 Ko’k Tangri sharafiga nima qurbonlik keltirilgan?

195 Ilk o’rta asrlarda san’atning qaysi sohalari rivoj topadi?

196 Haykaltaroshlik rivojiga nima katta ta’sir ko’rsatdi?

197 Qayerdan budda hakallari topilgan?

198 Qayerdan topilgan budda haykalining balandligi 12 metr bo’lgan?

199 Ganchkorlik san’ati qayerda rivoj topgan?

200 Ilk o’rta asrlarda Buxoro kimlari bilan mashhur bo’lgan?

201 Ilk o’rta asrlarda Toshkent kimlari bilan mashhur bo’lgan?

202 Ilk o’rta asrlarda Samarqand kimlari bilan mashhur bo’lgan?

203 Xitoyliklarni hayratga solgan raqs qanday ataladi?

204 O’n turdagi cholg’u asboblari qayerda yasalgan?

O’RTA OSIYONING ARABLAR TOMONIDAN FATH ETILISHI
205 Arabiston yarim orolini birlashtirish nimaga asoslangan edi?

206 “Islom” qanday ma’noni anglatadi?

207 570-632-yillarda kim yashagan?

208 “Muslim”lar kimlar?

209 Islom ta’limoti qayerda boshlandi?

210 Arablarni kim, qachon bir davlatga birlashtirdi?

211 “Xalifa” kim?

212 632-634-yillarda kim hukmronlik qildi?

213 O’rta Osiyoga yurishdan avval arablar qayerlarni egalladi?

214 Marv qachon egallandi?

215 Xurosonga qayerlar kirgan?

216 Xurosonning markazi qayer bo’lgan?

217 “Movorounnahr” qaysi tildan olingan va qanday ma’noni anglatadi?

218 Arablar qayerdan turib Movorounnahrga hujum qilishni rejalashtiradilar?

219 Arablar dastlab Movorounnahrga nima maqsadda yurish qiladi?

220 Arablar Maymurg’ga qachon hujum qildi?

221 Arablar 667-yilda…

222 Xorazmni kimlar talagan?

223 661-680-yillarda kim hukmronlik qildi?

224 Ubaydulloh ibn Ziyod qachon Buxoroga bostirib kirdi?

225 “Muzofot” nima?

226 Poykand va Romitonni egallagan Ubaydulloh ibn Ziyod Buxorodan qancha boj undiradi?

227 Buxorodan qaytishda arablar qayerni egallaydilar?

228 704-yilda Xuroson noibi kim bo’ldi?

229 Qutayba ibn Muslim harbiy yurishni qachon, qayerdan boshlaydi?

230 Qutaybaga qayer jangsiz taslim bo’ladi?

231 Qutayba 707-yilda qayerga yirish qildi?

232 Poykand qancha vaqt qamal qilinadi?

233 Kimning ma’lumotiga ko’ra Buxorxudotlar davlati 12 qo’rg’on va shaharlardan iborat bo’lgan?

234 “Rajfandum” qayerning ikkinchi nomi?

235 Buxorxudotning kumush dirxamida nima aks etgan?

236 Buxoro bosib olingach, buxoroliklar nimaga majbur etildilar?

237 Qutayba Buxoroda nimani joriy etdi?

238 710-yilda Qutayba…

239 Sug’d yurishini to’xtatib Xorazmga yurish boshlashiga nima sabab bo’ldi?

240 Xorazm shohi Chag’onga qarshi kim qo’zg’olon ko’taradi?

241 Shimoliy Xorazm nima deb ataldi va uni kim boshqarar edi?

242 Qutayba Samarqandga qachon yurish boshladi?

243 G’urak qachon hukmronlik qildi?

244 Qutayba G’urakni qayerning hokimi etib tayinladi?

245 Qutayba G’urakga qanday shartlar qo’ydi?

246 Chochning bosh shahri qayer bo’ldi?

247 Qutayba qachon Farg’onaga yurish qildi?

248 Qutayba Qoshg’arga qachon, qayerni egallagandan so’ng kirib keldi?

249 Viloyat amirlari kimlardan bo’lgan?

250 Qutayba qachon, nima sababdan o’ldiriladi?

251 Arablar bosib olingan aholidan qanday soliq olganlar?

252 “Jiz’ya” bu…

253 Hosilning 1/3 hisobida olinadigan soliq nima deyiladi?

254 Mol-mulkning 1/40 miqdorida olinadigan soliq qanday ataladi?

255 “Zakot” nima?

256 Arablar Movorounnahrda davlatni mustahkamlash uchun qanday chora ko’rdilar?

257 Islomni qabul qilganlar qanday soliqlardan ozod etilgan?

258 Soliqlarni to’lamagan kishiga qanday jazo berilgan?

259 Kimning davridan xiroj va jiz’ya soliqlari olish to’xtatildi?

260 Umar ibn Abdulaziz qanday farmon beradi?

261 Umar ibn Abdulaziz qachon hukmronlik qildi?

262 Umar ibn Abdulaziz davrida Movorounnahr aholisi nima uchun islom dinidan chiqa boshlagan?

263 720-yilgi qo’zg’olonga kim rahbarlik qildi?

264 Sug’dliklarga yordam berish uchun kim keladi?

265 Qo’zg’olonchilardan arab askarlari nimaning evaziga omon qoladilar?

266 Said Xoroshiy qachon Xuroson noibi etib tayinlandi?

267 Said Xoroshiy qayerdagi qo’zg’olonni shavqatsizlik bilan bostiradi?

268 Said Xoroshiyga qanday vazifa beriladi?

269 Qayerdagi jangda qo’zg’olonchilar yengiladi?

270 Movorounnahr aholisini tinchlantirish uchun Xuroson noibi Ashros qanday chora qo’llaydi?

271 738-748-yillarda kim Xuroson noibi bo’ldi?

272 Nasr ibn Sayyor kimning qiziga uylanadi?

273 VIII asrning 40-yillarida…

274 Ummaviylar nima uchun ayblanadi?

275 744-750-yillarda kim hukronlik qilgan?

276 Marvon II davrida aholi noroziligining oshishiga nima sabab bo’ldi?

277 Abu Muslim qachon Xurosonga keladi?

278 Abu Muslimniong qarorgohi nima deb ataladi?

279 Abu Muslim qo’shiniga qo’shilganlarga qancha maosh to’langan?

280 Abu Muslim qullarga qayerni qarorgoh etib, kimni rahbar etib tayinladi?

281 Arab zodagonlari qo’zg’olondan qanday maqsad ko’zladi?

282 Mahalliy mulkdorlar qo’zg’olondan qanday maqsad ko’zladi?

283 Mehnat ahli qo’zg’olondan qanday maqsad ko’zladi?

284 748-yilda Abu Muslim qayerni egalladi?

285 Abbosiylarning ilk hukmdori kim?

286 Nima uchun Abu Muslim Xuroson va Movorounnahr noibi bo’ldi?

287 Abbosiylarga qarshi ilk qo’zg’olon qachon, qayerda ko’tarildi?

288 751-yilgi Talosda bo’lgan Xitoy bilan urushdagi jangda arab qo’shinlariga kim boshchilik qildi?

289 Abu Muslim qachon o’ldirildi?

290 Nima uchun abbosiylarga qarshi qo’zg’olonlar kuchaydi?

291 Ummaviylar mamlakatni qachon boshqardilar?

292 Abbosiylar mamlakatni qachon boshqardilar?

293 “Oq kiyimlilar” qo’zg’oloni qachon bo’lib o’tdi?

294 “Oq kiyimlilar” qo’zg’olonining rahbari kim?

295 Muqannaning asl ismi nima bo’lgan?

296 Hoshim ibn Hakim qayerda tug’ilgan?

297 “Muqanna” qanday ma’noni anglatadi?

298 “Kudungarlik” nima?

299 Muqanna kimning g’oyalarini targ’ib etgan?

300 Muqanna nima uchun zindonga tashlangan?

301 Muqannaning targ’iboti qayerda yaxshi samara berdi?

302 Muqanna Keshga kelgach qayerni o’ziga qarorgoh etib tayinlaydi?

303 “Oq kiyimlilar” qayerni egallagach harakat kengayadi?

304 Qo’zg’olonni bostirish uchun kim rahbar etib tayinlandi?

305 775-yil Jabroil yengilgach qo’zg’olonchilar qo’liga qayerlar o’tadi?

306 Som qal’asidan keyin qayer qo’zg’olonchilarning qarorgohiga aylanadi?

307 “Oq kiyimlilar” ikki yil davomida qayerda turib qarshilik ko’rsatdilar?

308 Qaysi voqeadan keyin mahalliy mulkdorlar arablarga yordam bera boshlaydi?

309 Som qal’asi qachon qamal qilinadi?

310 “Oq kiyimlilar” qo’zg’olonining yengilishiga asosiy sabab nima?

311 806-yilda qanday qo’zg’olon ko’tarildi?

312 Rofe ibn Laysni kim qo’lga olib, arablarga topshiradi?

MOVOROUNNAHRDA MUSTAQIL DAVLATLARNING TASHKIL TOPISHI
313 Arablar Movorounnahrda kimlarni bo’ysundira olmadilar?

314 Qorluqlar qayerda yashagan?

315 Qorluqlar davlati qachon, qayerda tashkil topdi?

316 Qorluqlar davlati hukmdori nima deyilgan?

317 Qorluqlar davlati poytaxti qayer bo’lgan?

318 X asrning o’rtalarida qorluqlar…

319 Qorluqlar davlati qaysi tomondan Elsuvi daryosigacha chig’il qabilasi yaylovlarigacha chegaradosh bo’lgan?

320 Qorluqlar davlati janubda kim bilan chegaradosh bo’lgan?

321 Qorluqlar davlati g’arbda kim bilan chegaradosh bo’lgan?

322 O’g’uzlar qayerga o’rnashdilar?

323 O’g’uzlar davlati qachon vujudga keldi?

324 O’g’uzlar davlatining poytaxti qayer bo’ldi?

325 O’g’uzlar qachon islom dinini qabul qildi?

326 X asrda o’g’uzlar nimaning ta’sirida bo’linib ketdilar?

327 Qipchoqlar bosqinidan so’ng o’g’uzlar qayerga ketdi?

328 Qarluqlar kimning etnogenezida katta rol o’ynaydi?

329 O’g’uzlar kimning etnogenezida katta rol o’ynaydi?

330 Mahalliy zodagonlarning davlat ishlarida keng aralashuviga nima sabab bo’ldi?

331 Ma’mun va Aminlar qachon taxt uchun kurash olib bordilar?

332 Aminning tarafdorlari kimlar edi?

333 Ma’munga kim yordam berdi?

334 Tohir ibn Husayn qayerga noib etib tayinlandi?

335 Tohir ibn Husayn qayerlik zodagon edi?

336 Ma’munning buyrug’iga ko’ra Nuhga qayer tegdi?

337 Ma’munning buyrug’iga ko’ra Ahmadga qayer tegdi?

339 Ma’munning buyrug’iga ko’ra Shosh kimga tegdi?

340 Ma’munning buyrug’iga ko’ra Hirot kimga tegdi?

341 Tohir qachon xalifa nomini xutbadan chiqarib yubordi?

342 Tohirning vorislari kimlar?

343 Abul Abbos Abdulloh poytaxtni qayerga ko’chirdi?

344 “G’oziy” kim?

345 “Etnogenez” nima?

346 Misgar huinarmandar nima deyilgan?

347 “Xutba” nima?

348 Ya’qub va Amr ibn Layslar 873-yilda qayerni egallaydilar?

349 Tohiriylardan so’ng hokimiyatga kim keldi?

350 Nuh va Ahmadlar qanday tanga chiqargan?

351 Nuh qachon vafot etdi?

352 Nasr qayerni markazga aylantirdi?

353 Somoniylardan kim ilk bor kumush dirham zarb ettirdi?

354 Ismoil Somoniy qachon hokimiyatni qo’lga kiritdi?

355 893-yilda Ismoil qayerni egalladi?

356 892-902-yillarda kim xalifalik qildi?

357 Amir ibn Lays va Ismoil o’rtasidagi jang qachon bo’lib o’tdi?

358 Amir ibn Lays va Ismoil o’rtasidagi jangga nima sabab bo’ldi?

359 Ismoil davrida davlat poytaxti qayer bo’ldi?

360 Somoniylar davlat boshqaruvi dastlab qanday qismlardan iborat edi?

361 Kimning ma’lumotiga ko’ra Somoniylarning davlat boshqaruvi o’nta devon (vazirlik)ga bo’lingan?

362 Kim Registonda devonlar uchun maxsus saroy qurdurgan?

363 Nasr II qachon hukmronlik qildi?

364 Mahkama xizmatchilari qaysi tillarni puxta bilishlari lozim bo’lgan?

365 Buxorodagi ilk madrasa qachon, qayerda bunyod etildi?

366 Buxoroda X asrda bunyod etilgan madrasa qanday atalgan?

367 “Amid ul-mulk” kim?

368 “Mustovfiy” kim?

369 “Sohibi shurat” kim?

370 Din olimlari nima deyilgan?

371 “Hojib” nima?

372 “Xonaqoh” nima?

373 “Ustod”lar kimlar?

374 Ustodlar keyinchalik kim deb atalgan?

375 Ustoddan keyin kimlar turgan?

376 Qaysi Somoniy hukmdor muntazam qo’shin tuzadi?

377 Hojiblarning boshlig’i nima deb atalgan?

378 Somoniylar saroyidagi oliy unvon nima deyilgan?

379 Qanday o’simliklardan moy olingan?

380 Arkda nimalar joylashar edi?

381 Yuqori sifatli qog’ozlar qayerda ishlab chiqarilgan?

382 Qayiqsozlik qayerda rivojlangan edi?

383 Eloqda nima joylashgan edi?

384 Shosh nimasi bilan mashhur edi?

385 “Zandanacha” matosi qayerda chiqarilgan?

386 “Vadoriy” matosi qayerda chiqarilgan?

387 IX-X asrlarda Zarafshondan nima qazib olingan?

388 IX-X asrlarda Eloqdan nima qazib olingan?

389 IX-X asrlarda Farg’onadan nima qazib olingan?

390 Xitoy bilan savdoda nima asosiy o’rinda turgan?

391 Necha kg choyga ot almashtirilgan?

392 Xitoyda choy nima deb atalgan?

393 Itil, Xazar va Bulg’orga Movorounnahr va Xorazmdan nima keltirilgan?

394 Bulg’or va Xazardan nima keltirilgan?

395 Ichki bozorda qanday pullar ishlatilgan?

396 Mis chaqa pullar nima deyilgan?

397 Tashqi savdoda qanday pullar ishlatilgan?

398 Kumush tangalar qayerda zarb etilgan?

399 Somoniylar qanday nomdagi kumush dirhamlar chiqargan?

400 “Ismoiliy” dirhami nimasi bilan ajralib turgan?

401 Somoniylar davlatida qanday yer mulkchiligi bo’lgan?

402 “Mulki xos” qanday yerlar?

403 Mulki xos egalari davlatga qanday soliq to’lagan?

404 Davlat oldidagi xizmatlari uchun hadya etilgan yerlar nima deb atalgan?

405 “Iqto” yerlari qachon vujudga keldi?

406 “Iqto” yer egasi nima deyilgan?

407 Iqto etib qayerlar berilgan?

408 Dastlab iqto kimlarga berilgan?

409 Iqtodor qanday huquqqa ega bo’lgan?

410 Qishloq aholisiga tegishli yerlar nima deyilgan?

411 Ijarachi dehqonlar kim deyilgan?

412 Yer egasi va ijarachidan qanday soliq olingan?

413 Barzikor hosilning qancha qismini olgan?

414 942-yilda nima uchun ikki marta soliq yig’ilgan?

415 “Barzikor”lar qachon vujudga keldi?

416 943-954-yillarda kim hukmronlik qildi?

417 Nuh II qachon hukmronlik qildi?

418 947-yilda kim qo’zg’olon ko’tardi?

419 Ibrohim Nuh IIga kim bo’lar edi?

420 Ibrohim kimning yordamida Buxoro taxtini egalladi?

421 Abu Ali Chag’oniy kimga qarshi qo’zg’olon ko’tardi?

422 Abu Ali Chag’oniy 952-yilda qayerga noib bo’ldi?

423 Buxoroda askarlar qachon qo’zg’olon ko’tardi?

424 Turkiy sarkardalarning xizmatlari uchun qanday unvon berilgan?

425 962-963-yillarda Alptegin qayerning noibi bo’ldi?

426 G’aznaviy hukmdor Sobuqtegin qachon hikmronlik qildi?

427 Kimning davrida G’aznaviylar Sharqdagi eng qudratli davlat bo’ldi?

428 Mahmud G’aznaviy davrida davlat chegaralari g’arbda qayergacha cho’zilgan?

429 Mahmud G’aznaviy davrida davlat chegaralari shimoliy-g’arbda qayergacha cho’zilgan?

430 Mahmud G’aznaviy davrida davlat chegaralari sharqda qayergacha cho’zilgan?

431 Mahmud G’aznaviy qachon Xorazmni egalladi?

432 Kimning davridan boshlab Xorazmiylar davlati zaiflasha boshlaydi?

433 G’aznaviylar davlati qachon tugatildi?

434 “Vaqf” yerlari bu…

435 “Mulk yerlari” bu…

436 Hukmdorga qarashli yerlar nima deyilgan?

437 Qaysi yerlar davlat soliqlaridan ozod etilgan?

438 Ruhoniylar va sayyidlarga qarashli yerlar nima deyilgan?

439 “Sayyidlar” bu…

440 “Ushr” qanday soliq?

441 Oqsoqol yana nima deyilgan?

442 G’aznaviylar davlatida viloyat hukmdori nima deyilgan?

443 Shahar hokimi nima deyilgan?

444 “Amid” kim?

445 “Kutvol” kim?

446 Bosh qo’mondon nima deyilgan?

447 Lashkarboshi nima deyilgan?

448 Sarxang nima?

449 G’aznaviylar davlatida qaysi fan ko’proq rivojlangan?

450 Mahmud G’aznaviy qaysi tillarni bilgan?

451 Saroyda qancha shoir, olim ijod etgan?

452 G’aznada yashagan olimlar kimlar edi?

453 Qaysi asarlar hukmdor Ma’sudga bag’ishlangan?

454 “Qonuni Ma’sudiy” kimning asari?

455 “Tarixi Ma’sudiy” kimning asari?

456 Mahmud G’aznaviyga atab kim, qanday asar yozadi?

457 Qaysi shaharlarda masjid, madrasa va honaqolar bo’lgan?

458 IX asr o’rtalarida qorluqlar kimlar bilan ittifoq tuzgan?

459 Qarluq, yag’mo, chikil va o’g’uz qabila ittifoqidan tuzilgan davlat nima deyilgan?

460 “Xoqoniya” davlati hukmdori kim deb yuritilgan?

461 XI-XII asrlarda “Xoqoniya” qanday nom oldi?

462 Nima uchun hukmdor bir necha nomlar bilan atalgan?

463 “Qarluq-Qoraxoniylar” hukmdori nima deb atalgan?

464 “Qora” so’zi qanday ma’noni anglatadi?

465 992-yilda Movorounnahrga kim bostirib kirdi?

466 Nuh ibn Mansur qoraxoniylarga qarshi kurashish uchun kimdan yordam so’raydi?

467 996-yilgi Sobuqtegin va qoraxoniylar o’rtasida tuzilgan shartnomaga ko’ra…

468 Somoniylar hukmronligi qachon, qaysi voqeadan so’ng tugatildi?

469 Qoraxoniylar 1006, 1008-yillarda qayerga yurish qildilar?

470 G’aznaviylardan Xuttalon, Vaxsh va Chag’oniyonni kim, qachon tortib oldi?

471 Qaysi voqeadan keyin qoraxoniylar davlati ikki qismga bo’lindi?

472 Sharqiy qoraxoniylarning poytaxti qayer bo’lgan?

473 Samarqand qayerning poytaxti bo’ldi?

474 Ibrohim Bo’ritegin qanday unvon oldi?

475 Qoraxoniylarda davlat bo’linishi qanday bo’lgan?

476 Qoraxoniylarda el-yurt va viloyatlarni kim boshqargan?

477 Qoraxoniy eloqxonlar orasida katta nufuzga ega bo’lgan eloqxonlar qayerda yashagan?

478 Movorounnahr eloqxonlarining taxti qayerda bo’lgan?

479 Shaharlar kim tomonidan boshqarilgan?

480 Qoraxoniylar davlatida kimlarning obro’si baland bo’lgan?

481 Saljuqiylar kimlar?

482 Sadr nima?

483 Qoraxitoylar kimlar?

484 Qoraxitoylar qoraxoniylar davlatiga qachon hujum qildi?

485 Go’rxon kim?

486 Go’rxon qoraxitoylar poytaxti etib qayerni tanladi?

487 Qoraxitoylar qayerda yashar edi?

488 1137-yilda…

489 Qoraxitoylar ikkinchi marta Movorounnahrga qachon yurish qildi?

490 Qoraxoniylar davlati qachon tugatildi?

491 Kimning davridan boshlab mahalliy hikmdorlar o’z mavqelaridan ajrala boshladilar?

492 Iqto yerlar qachon ko’paydi?

493 Qoraxoniylar davlati boshqarishdagi eng qulay usul qaysi?

494 Vaqf yerlarining ko’payishiga nima sabab bo’ldi?

495 Qaysi davrda bozorlarda pulga talab oshdi?

496 IX-XII asrlarda asosan qanday pullar zarb etlgan?

497 Qayerlar pul zarb etiladigan markazlar bo’lgan?

498 Xorazmshohlar davlati IX-X asrlarda kimning hukmronligi ostida bo’ldi?

499 Xorazmshohlar davlatining shaharlari soni qachon 32 taga yetdi?

500 Xorazm savdogarlari kimlar bilan savdo munosabatlari o’rnatganlar?

501 Xazar va Bulg’or podsholiklari qayerda tashkil topgan?

502 Savdoning rivojlanishida qaysi shahar asosiy rol o’ynagan?

503 Urganch hokimi nima deyilgan?

504 995-yilda Xorazmni kim birlashtirdi?

505 Afrig’iylar sulolasi qachon tugatildi?

506 Afrig’iylar sulolasi o’rniga kim keldi?

507 Xorazmshohlar davlatining poytaxti qayer bo’ldi?

508 Gurganchning markaziy boshqarmasi nima deyilgan?

509 Devonxona ishlariga kim ma’sul bo’lgan?

510 Xo’jai buzruk kim?

511 Harbiy safar davrida mamlakatni kim boshqargan?

512 Ma’mun akademiyasi nima deyilgan?

513 Xorazmni Saljuqiylar qachon egalladi?

514 1040-yilda Xorazm noibi kim bo’ldi?

515 1097-1127-yillarda kim hukmronlik qildi?

516 Xorazm kimning davrida mustaqil bo’ldi?

517 Otsiz qachon hukmronlik qildi?

518 Otsiz qayerlarni Xorazmga qo’shib olindi?

519 Otsizning vorislari kim?

520 Sulton Sanjarga qarshi kimlar qo’zg’olon ko’tardi?

521 Saljuqiylar davlatidan dastlab qayer ajralib chiqdi?

522 Nishopur, Ray va Marv kimning davrida Xorazmga qo’shildi?

523 Nishopur, Ray va Marv qachon Xorazmga qo’shildi?

524 Takash Eronni qachon bo’ysundirdi?

525 1200-1220-yillarda kim hukmronlik qildi?

526 Muhammad Xorazmshoh 1206-yildan boshlab…

527 Qoraxitoylar Muhammad Xorazmshohdan qachon, qayerda yengildi?

528 1210-yilda Xorazmshohlar davlatiga qayerlar kirdi?

529 Kimni “Iskandari soniy” deyishgan?

530 O’trorda qachon qo’zg’olon ko’tarildi?

531 1212-yilda qayerda qo’zg’olon ko’tarildi?

532 Arab tili nufuzining oshishiga nima sabab bo’ldi?

533 Sharqning ilm-fan markazi qayer edi?

534 “Bayt ul-hikma” qachon vujudga keldi?

535 Rasadxonalar qaysi shaharlarda mavjud edi?

536 “Bayt ul-hikma” va rasadxonalarda qaysi asarlar tarjima qilingan?

537 Muhammad Muso al Xorazmiy qaysi yillarda yashadi?

538 Muso al Xorazmiy Ma’mun davrida “Bayt ul-hikma”da kim bo’lib ishladi?

539 Xorazmiy qancha asar yozgan?

540 Xorazmiydan qancha asar yetib kelgan?

541 Xorazmiyning matematikaga oid qanday asarlari mavjud?

542 Xorazmiyning geografiyaga oid qanday asarlari mavjud?

543 “Zij”, “Usturlob bilan ishlash haqida kitob” asarlari qaysi fanga bag’ishlangan?

544 “Kitob at-tarix”, “Yahudiylarning taqvimi va bayramlarini aniqlash haqida risola” asarlari nimaga ba’g’ishlangan?

545 Xorazmiy qaysi asari orqali Algebra faniga asos soldi?

546 Xorazmiyning nomi matematika fanida qanday shaklda qoldi?

547 “Al-jabr” XII asrda qaysi tilga tarjima qilindi?

548 Xorazmiyning arifmetik risolasi qaysi xalq sonlariga asoslangan edi?

549 Quva shahrida qaysi alloma tavallud topgan?

550 Abul Abbosni Yevropada qanday atashgan?

551 Abul Abbos Damashqdagi rasadxonada nimaga rahbarlik qildi?

552 832-833-yillarda Abul Abbos…

553 Gidrometr nima?

554 Qachon Nil daryosiga Farg’oniy gidrometr qurdi?

555 861-yilgi gidrometr qanday ataldi?

556 Farg’oniyning necha asari bizgacha yetib kelgan?

557 Farg’oniyning qaysi asari 1200-yilligi qachon nishonlandi?

558 Imom at-Termiziy kimning shogirdi?

559 Imom al-Buxoriy qachon yashab o’tdi?

560 Imom al-Buxoriyning 20dan ortiq asari qaysi sohaga oid?

561 Imom al-Buxoriyning qaysi asariga 7275 ta hadis kiritilgan?

562 1998-yil oktabrida Imom al-Buxoriyning necha yilligi nishonlandi?

563 “Imom al-Buxoriy” yodgorlik majmui qayerda bino etildi?

564 “Al jome’as-sahih” o’zbek tilida necha jildlik kitob bo’ldi?

565 “Hadis” nima?

566 Abu Mansur Moturudiy qachon, qayerda tavallud topdi?

567 Al-Moturudiydan qanday asarlar saqlanib qolgan?

568 Al-Moturudiy qachon yashab o’tdi?

569 2000-yil noyabrida Al-Moturudiyning necha yoshligi nishonlandi?

570 Movorounnahrda qachon madaniy yuksalish davri boshlandi?

571 “Ma’mun akademiyasi” qachon tuzildi?

572 “Ma’mun akademiyasi” asosini kimlar tashkil etgan?

573 “Dorul hikma va maorif” ishlari qachon tugatildi?

574 “Ma’mun akademiyasi” olimlari 1017-yilda qayerga olib ketiladi?

575 “Xorazmda Ma’mun akademiyasini qaytadan tashkil etish to’g’risida” O’zbekiston Respublikasi Prezidenti farmoni qachon qachon chiqarildi?

576 “Xorazm Ma’mun akademiyasi”ning 1000-yilligi qachon nishonlandi?

577 Abu Nasr Forobiy qachon, qayerda tug’ildi?

578 Forobiy umrining oxirlarida qayerda yashagan?

579 Forobiy qancha asar yozgan?

580 Xorazm madaniy hayotining yuksalishiga nima sabab bo’ldi?

581 Forobiy Sharqda qanday nom oldi?

582 Ibn Sino qachon, qayerda tug’ildi?

583 Ibn Sinoning ustozi kim?

584 Ibn Sino 16 yoshida…

585 Ibn Sino kimlarning asarlarini puxta o’rganadi?

586 Ibn Sino necha yoshida hakim va olim bo’ldi?

587 Qaysi voqeadan so’ng Abu Ali somoniylarning saroy kutubxonasidan foydalana boshlaydi?

588 Ibn Sino qachon vafot etdi?

589 Ibn Sinoning qabri qayerda?

590 Abu Ali qancha asar yozdi?

591 Abu Ali Ibn Sinoning 43ta asari nimaga doir?

592 Abu Ali Ibn Sinoning 5 jildlik asari qanday ataladi?

593 “Al-qonun fit-tib” asari qachon lotin tiliga tarjima qilindi?

594 “Al-qonun fit-tib” Yevropada nechanchi asrgacha asosiy qo’llanma bo’lib xizmat qildi?

595 Ibn Sino Sharqda qanday atalgan?

596 Ibn Sino G’arbda qanday atalgan?

597 Abu Rayhon Beruniy qachon yashab o’tdi?

598 Abu Rayhon Beruniy qayerda tug’ildi?

599 Abu Rayhon Beruniy qayerda vafot etdi?

600 Abu Rayhon Beruniy qancha asar yozgan?

601 Abu Rayhon Beruniy Kopernikdan V asr avval nimani kashf etdi?

602 Abu Rayhon Beruniy necha yulduzning koordinat kattaliklarini aniqladi?

603 Abu Rayhon Beruniy nomida qanday o’quv yurtlari bor?

604 Abulqosim Mahmud az-Zamaxshariy qachon, qayerda tug’ildi?

605 Abulqosim Mahmud az-Zamaxshariy qancha asar yozib qoldirgan?

606 Zamaxshariyning “Al Mufassal” asari nimaga bag’ishlangan?

607 Zamaxshariyning “Al-Kashshof” asari nimaga bag’ishlangan?

608 Zamaxshariy qanday nomlar bilan ulug’langan?

609 Zamaxshariyning “Al-Kashshof” asari hozirgacha qayerda o’qitiladi?

610 Burhoniddin al-Marg’iloniy qachon, qayerda tug’ilgan?

611 Burhoniddin al-Marg’iloniyning eng nodir asari qaysi?

612 Burhoniddin al-Marg’iloniyning 910 yilligi qachon nishonlandi?

613 Turkiy xalqlarning yozma adabiyoti qayerda vujudga keldi?

614 “Qutadg’u bilig” kimning asari?

615 “Devonu lug’otit turk” asarining muallifi kim?

616 Ahmad Yugnakiy qanday asar muallifi?

617 Ahmad Yassaviy qanday asar muallifi?

618 Eski o’zbek va uyg’ur tillari qachon vujudga keldi?

619 Qaysi suv omboriga 1,5 mln metr kub suv sig’gan?

620 Xonbandi suv ombori qachon qurilgan?

621 Xonbandi suv ombori qayerda qurilgan?

622 Xonbandi suv ombori qanday materialdan qurilgan?

623 Suvning bosim kuchi qonunini kim ishlab chiqqan?

624 Xonbandi suv ombori Blez Paskal nazariyasidan qancha vaqt oldin qurilgan?

625 Sinchkori imoratlar qurish qachon rivojlandi?

626 Afrosiyob, Varaxsha, Buxoro va Poykandning X-XI asrlardagi imoratlari qanday bo’lgan?

627 IX-XII asrlarda me’morchilik bilan birga yana qaysi sohalar rivojlandi?

628 IX-XII asrlarda xalq san’atining muhim va keng tarqalgan sohasi qaysi bo’ldi?

629 Xattotlik san’atining rivojlanishiga nima sabab bo’ldi?

630 Qaysi kuylar “Shoshmaqom”ga asos bo’ldi?

631 Movorounnahrdagi ilk madrasa qachon, qayerda ochildi?

632 Movorounnahrdagi ilk ochilgan madrasa nima deb ataldi?

633 IX-XIII asr ma’naviy hayotida nima asosiy rol o’ynaydi?

634 “Faqihlar madrasasi” qachon, qayerda qurilgan?

635 “Faqihlar madrasasida” nimani o’rganishga katta ahamiyat berilgan?

636 “Tafsir” nima?

637 Islom huquqshunosligi nima deyilgan?

638 Movorounnahrda islom dinining tarqalish markazi qayer bo’ldi?

639 IX asrda Buxoro qanday nom oldi?

640 Tasavvuf ta’limoti qachon, qayerda vujudga keldi?

641 Yassaviy ta’limoti (XII asr) qayerda vujudga keldi?

642 Kubroviya ta’limoti (XII asr oxiri) qayerda vujudga keldi?

643 XIV asrda Buxoroda qanday tasavvuf ta’limoti vujudga keldi?

644 Movorounnahrda keng tarqalgan ta’limot qaysi?

645 Yassaviy qanday asar yozgan?

646 Yassaviy ta’limotida qanday g’oyalar ilgari surilgan?

647 “Tariqat” nima?

648 Yassaviy ta’limotiga ko’ra dunyoda eng qimmatli narsa nima?

649 Najmiddin Kubro qachon yashab o’tdi?

650 Kubroviya ta’limotida nima ilgari suriladi?

651 Kubroviya ta’limotida nimaga nisbatan muhabbat ilgari suriladi?

652 “Hayotnoma” va “Dalil al oshiqin” asarlar muallifi kim?

653 Bahouddin Naqshband qachon tug’ildi?

654 Bahouddin Naqshband qayerda tug’ildi?

655 Bahouddin Naqshband yoshligida qaysi kasbni o’rgandi?

656 Bahouddin Naqshbandning ota kasbi nima bo’lgan?

657 Naqshbandiya ta’limoti qayerda keng tarqaldi?

658 Naqshbandiya ta’limotining hayotiy mohiyatini qaysi hikmat ifodalaydi?

659 Naqshbandiya tariqatining rivojlanishiga keyinchalik kimlar hissa qo’shgan?

660 O’zbek xalqining asosini kimlar tashkil etgan?

661 Janubiy Sibir, Oltoy, Yettisuv, Sharqiy Turkiston va Ural daryosi bo’ylaridan ko’chib kelgan xalqlar asosan qaysi tillarda so’zlashganlar?

662 Qang’ davlati kimlarning ittifoqidan vujudga kelgan?

663 “Qovunchi madaniyati”da nima aks etgan?

664 O’zbekiston VII asrdan boshlab nima deb nomlandi?

665 Mahalliy turkiyzabon aholi, sug’diylar va Xorazm aholisining uyg’unlashuviga nima sabab bo’ldi?

666 Mahalliy etnoslarning turkiylashish jarayoni qachon kuchaydi?

667 O’zbek xalqining shakllanishidagi yakuniy bosqich qaysi voqea bilan bog’liq?

668 O’zbek xalqi qachon shakllandi?