Quyosh sistemasiga kiruvchi 9 ta sayyoradan biri; Quyoshdan uzoqligi

Uran (sayyora)

URAN — Quyosh sistemasiga kiruvchi 9

ta sayyoradan biri; Quyoshdan uzoqligi

boʻyicha 7sayyora. Astronomik belgisib .

Quyoshdan uzoqligi 19,19 astronomik

birlik (2872,0 mln. km)ga teng . Orbita

ekssentrisiteta 0,047, orbitasining

ekliptika tekisligiga ogʻishi 0,77°. Quyosh

atrofida toʻla aylanish davri (siderik yoki

yulduz aylanish davri) 30685 Yer

sutkasiga (84,015 tropik yilga) teng .

U.ning koʻrinma yulduz kattaligi 6t ga

teng boʻlib, durbinda oson koʻrinadi. Juda

kattalashtirib disk holida koʻrilganda

unda hech qanday chiziq yoki dogʻ borligi

sezilmaydi. U.ning ekvatorial diametri

52400 km yoki Yerning 3,98 diametriga

teng . Massasi Yer massasidan 14,56

marta katta; oʻrtacha zichligi 1,22 g/sm3,

oʻz oʻqi atrofida aylanish davri 17,2 soat.

U.ni V.Gershel 1781 y.da kashf qilgan. U.

Quyoshdan ancha uzoq joylashgani

uchun undan oladigan yorugʻlik va issiqlik

Yerdagiga nisbatan 370 marta kam, biroq

uning yorugʻlik qaytarish xususiyati

sayyoralar orasida eng yuqori

hisoblanadi. U.ning sferik albedosi 0,93

ga, geometrik albedosi 0,57 ga teng .

U.ning ichki tuzilishini nazariy

tekshirishdan shu narsa aniqlandiki,

tashqi gaz qobigʻi vodorod (N2), neon

(Ne) va metan (SN4) va ularning umumiy

massasi sayyora toʻla massasining

10%ni, ichki qismining kupi suvdan iborat

boʻlgan suyuq yadroni tashkil etadi.

U.ning 10 dan ortiq yoʻldoshi maʼlum.

Uning eng yorugʻ yoʻldoshlari — Titaniya

va Oberonlarni 1787 y.da V. Gershel,

kamroq yoroʻgʻlikdagi Ariyel va

Umbriyelni 1851 y.da U. Laplas,

Mirandani amerikalik astronom J. Koyper

1948 y.da topgan. 1977 y.da U.da

halqalar borligi aniqlandi.

Uran

  

Mehvar tasnifi

Katta yarim oʻqi

3,004,419,704 km  

20.08330526 AB

Perimetri

1,429,000,000 km  

9.553 AB

Ekssentrisiteti

0.044405586

Perigeliy

2,748,938,461 km  

18.37551863 AB

Afeliy

249,228,730 km  

1.66599116 AB

Siderik davri

686.9600

 kun 

(1.8808 Yer yili)

Sinodik davri

779.96 kun 

(2.135 Yer yili)

Oʻrtacha orbital

tezligi

24.077 km/soniya

Eng katta orbital

tezligi

26.499 km/soniya

Eng kichik orbital

tezligi

21.972 km/soniya

Chekinish

1.85061° 

(5.65° (Quyosh

ekvatoriga nisbatan))

Orbital tugun

uzunligi

49.57854°

Perigeliy argumenti

286.46230°

Tabiiy yoʻldoshlari

soni

2

Quyoshdan uzoqlik

1.52 AB

masofasi

 

Fizik tasnif

Ekvatorining

diametri

6,804.9 km  

(0.533 (Yer))

Qutbiy diametri

6,754.8 km  

(0.531 Yer)

Siqiqligi

0.00736

Maydoni

144,798,465 km

2

  

(0.284 (Yer))

Hajmi

1.6318×10

11

 km

3

 

(0.151 (Yer))

Massasi

6.4185×10

23

 kg 

(0.107 (Yer))

Zichlik

3.934 g/sm

3

Tortish kuchi

(ekvatorda)

3.69 m/s

2

 

(0.376 g)

Birinchi kosmik

tezlik

5.027 km/s

Siderik sutka

1.025957 kun 

(24.622962 soat)

Aylanish tezligi

868.22 km/soat  

(ekvatorda)

Ekliptikaga ogʻish

burchagi

25.19°

Rektassenziya

 

(Shimoliy qutb

uchun)

317.68143° 

(21 soat 10 daq 44 s)

Deklinatsiya

52.88650°

Albedo

0.15

Sirtidagi harorat 

- min 

- oʻrta 

- max

 

133 K (−140 °C) 

210 K (−63 °C) 

293 K (20 °C)

 

Atmosfera tasnifi

Atmosfera bosimi

0.7–0.9 kPa

Karbonat angidrid

95.32%

Azot

2.7%

Argon

1.6%

Kislorod

0.13%

Uglerod monoksidi

0.07%

Suv bugʻi

0.03%

Azot oksidi

0.01%

Neon

0.00025%

Kripton

0.00003%

Ksenon

0.000008%

Ozon

0.000003%

Metan

0.00000105%

Sayyoralarning yoʻldoshlari

Astronomiyaga oid ushbu maqola

chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga

yordam berishingiz mumkin.

"

https://uz.wikipedia.org/w/inde

x.php?

title=Uran_(sayyora)&oldid=20912

28

" dan olindi 

Shuningdek qarang

  Soʻnggi tahrir 6 oylar avval MathXplore tomonidan amalga oshirildi  

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha

foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan

boʻlsa).