Радиоактивлик ходисаси, радиоактив емирилиш конуни,радиоактив силжиш коидалари

РАДИОАКТИВЛИК ХОДИСАСИ, РАДИОАКТИВ ЕМИРИЛИШ КОНУНИ,РАДИОАКТИВ СИЛЖИШ КОИДАЛАРИ

Режа:

1. 
   Радиоактивлик ходисасини тушунтириш. Радиоактивликнинг табиий ва сунъий турларини хамда радиоактивликнинг ташқи параметрларга боглиқ эмаслигини тушунтириш.
   
2. 
   Радиоактивлик қонунини ва уни характерловчи катталиклар
   

(l, Т_1/2, t) бу катталиклар орасидаги богланишларни тушунтириш.

3. 
   Радиоактивлик кечиқиш сабабларини тушунтириш.
   

Радиоактивлик вақтида бир ядро холатидан иккинчи ядро холатига ўтади, бу билан ядро ўз таркибида бўлган ва радиоактивлик вақтида вужудга келувчи зарралар (М: альфа, протон, бета,...) енгил ядролар хамда фотонларни чиқариши мумкин. Бунинг натижасида емирилаётган ядроларнинг таркиби ёки ички энергияси ўзгаради.
Радиоактивлик табиий шароитда рўй бериб қолмай, сунъий йўл билан хам хосил килиш мумкин. Аммо иккала радиоактивлик орасида фарқ йўқ. Радиоактивлик қонунлари радиоактив изотопнинг қандай олинишига боглиқ эмас.
Радиоактивлик ядронинг ички хусусияти бўлиб, хар бир ядро ўзига хос емирилиш тури, интенсивлигига эга. Радиоактивлик хусусияти ташқи таъсирларга (температура, босим, электр ёки магнит майдон) боглиқ эмас. Кўпгина радиоактив ядролар нишон ядрони турли тезлаштирилган зарралар билан бомбардимон қилишлик билан хосил қилинади.
Дастлабки радиоактив нурланишлар тахлили табиий радиоактивлик вақтида альфа, бета зарралар ва қисқа тўлқинли гамма фотонлар эканлигини кўрсатди.
1939 йилда Г.Н.Флеров, К.А.Петржаклар огир ядроларнинг (А=240) ўз-ўзидан иккита ўртача ядрога бўлинишлигини кашф этди.

Қайсики ядроларда протонлар сони ошиб кетишса бир протон, икки протон емирилиш мумкин. Г.Ф.Флеров 1963 йили протон емирилишини кўзатган.

Т_1/2=0,1с

Албатта протон емирилиш эхтимолияти ракобатлашувчи альфа ва бета-емирилишларга нисбатан жуда кичиқ бўлади.