Raqamli iqtisodiyotda innovatsion texnologiyalar

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA‘LIM,
FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“Raqamli iqtisodiyotda innovatsion texnologiyalar” FANIDAN

MUSTAQIL ISHI
Mavzu : Raqamlashtirilgan bozor tizimi.

Bajardi: SI 74/22 guruh Amirxanov Shodiyor Xushvaxt o’g’li

Tekshirdi:

TOSHKENT-2023
Reja:
1.Onlayin bozor inqilobi.
2.Olx platformasi.


Onlayin bozor inqilobi
Bugungi kunda texnologiyalar jadal rivojlanishda davom etayotgan va Internet odamlarning kundalik hayotiga mustahkam kirib borgan bir paytda, elektron tijorat nafaqat muhim tendensiya, balki biznes muvaffaqiyatining muhim vositasiga aylanib ulgurdi.
“Elektron bozorlar”da katta bum
2019-yildan shu kunga qadar O‘zbekistonda onlayn-bozorlar ommalashishi davom etmoqda. Hatto ilgari o'zini konservativ deb hisoblaganlar ham onlayn xarid qilishning afzalliklarini tushuna boshladilar.
Bozorda “Chakana”, “Bulavka”, “Wildberries”, “Zoodmall”, “Sello”, “Vibo”, “Hama”, “Unisavdo”, “Alif Shop” va “Uzum”kabi ko‘plab yangi o‘yinchilar paydo bo‘ldi, bu esa mamlakatimizning xarid salohiyati yuksalib borayotganidani va zarur shart-sharoitlar yaratilganidan dalolat beradi.
“Research Group Central Asia” tadqiqotiga ko‘ra, O‘zbekistonda onlayn savdo bozori faol rivojlanmoqda. Bu ro‘yxatda “Uzum Market” va “OLX” yetakchilik qilmoqda. Shundan “Uzum” ayollar orasida, “OLX” esa erkaklar orasida ommalashgan. 
Xaridorlarning asosiy oqimi avval onlayn xaridlarni kamdan-kam ishlatgan odamlardir. Oflayn xarid qilishning davom etayotgan dolzarbligiga qaramay, ko‘pchilik onlayn xaridlarga o‘tmoqda va kelgusi yillarda bu jarayon asta-sekin o‘sib boradi.
Ustun tomonlari
Bozorlar rivojlanayotgan chakana sotuvchilar, kichik va o‘rta biznes egalari uchun katta imkoniyatlarni taqdim etadi, chunki ular quyidagi imtiyozlarni taqdim etish orqali jarayonni soddalashtiradi:
1. Salohiyatli xaridorlarning ko‘pligi: E-marketlar ko‘plab tashrif buyuruvchilarni jalb qiladi, bu esa sotuvchilarga reklama va mijozlarni sotib olish xarajatlaridan qochish imkonini beradi.
2. Logistika: Savdogarlar oflayn do‘kon, ombor yoki yetkazib berish tizimini tashkil qilishlari shart emas, chunki elektron bozorning bu funksiyalar bilan shug‘ullanadi.
3. Ishonch: Bozorga ishongan va uning xizmatlaridan mamnun bo‘lgan xaridorlar ushbu platformadagi sotuvchilarga avtomatik ravishda ishonishadi, bu esa savdoni yanada oshiradi.
4. Imkoniyatlarni oshirish: Onlayn chakana savdo geografik cheklovlarni olib tashlaydi, sotuvchilarga butun mamlakat bo‘ylab va undan tashqarida potensial xaridorlarga erishish imkonini beradi. Bu esa bozorni kengaytiradi va savdo salohiyatini oshiradi.