S. K. Kabanov A. Asqarov Arxeolog olim ning

Etnomadaniyat” fanidan tuzilgan testlar

......................

kashtalardagi qo`chqor

shoxiga o`xshash naqshlar

xususida shunday fikrlarni

bildirgan: «Naqshlarda

asosan qo`chqorning bitta

belgisi, uning shoxi

ifodalangan».

O.A.

Suxareva

A. Ashirov

S.K. Kabanov

A. Asqarov

Arxeolog olim …….. ning

fikricha, aynan totemizm

xususiyatlaridan biri

muqaddas ziyoratgoh va

qadamjolarga tog’

echkilari va qo`ylar

shoxlarini osib qo`yishdir.

S.P. Tolstov

S.K. Kabanov

O.A. Suxareva A. Asqarov

Elshunos ………………

ning yozishicha, Farg’ona

vodiysi qipchoqlarida

yaylovga qo`ylar

ketayotganda marosimiy

qurbonlik qilingan va

qishloq mullasi

tomonidan cho`ponlar piri

Cho`ponotaga

bag’ishlangan risola o`qib

berilgan.

K.Shoniyozo

v

A. Ashirov

S.K. Kabanov

A. Asqarov

Qaysi marosimlarda yig’i

(bo`zlov, bo`zlash,

marsiya aytib) yig’lash

alohida o`rin egallaydi.

Motam

Ziyorat

Dehqonchilik

Chorvachilik

Dafn kunidagi yig’ida

ayniqsa ……… baland

ovozda dod solib, marsiya

aytib yig’laydilar.

ayollar

erkaklar

qariyalar

bolalar

……. o`z tadqiqotlarida

bu to`g’rida qiziqarli

ma`lumotlar keltirgan.

Uning yozishicha, XVIII

asrgacha Yevropada

nikoh marosimi vaqtida

qulfni kalit bilan berkitish

yoki ipni tugun qilib

suvga tashlash orqali yosh

kelin-kuyovlarni baxtsiz

D.Frezer

O.A. Suxareva S.K. Kabanov

A. Asqarov

361

qilib qo`yish mumkin,

deyilgan.

Etnograf olim ………..

ning yozishicha,

o`zbeklarda qizlar

an`anaga ko`ra sochlarini

maydalab, kelinchaklar va

juvonlar esa juft qilib

o`raganlar.

K.Shoniyozo

v

A. Ashirov

S.K. Kabanov

A. Asqarov

«Folklor» atamasi

inglizcha so`zdan olingan

bo`lib

....................................

ma`nolarini anglatadi.

«xalq

donoligi»

«xalq so’zi»

«xalq boyligi» “asramoq”

Odatga ko’ra kuyov

tarafidan kelinning

xonadoniga kelgan

mehmonlarga dastlab

"......... " olib kelinadi.

shirin suv

ovqat

holva

go’ja

Etnomadaniyat fani

nimani o`rgatadi?

Etnomadaniy

at xalqlar

kelib

chiqishi

moddiy va

ma`naviy

madanyatini

o`rgatuvchi

fan sifatida

biror

xalqning

turmush

madanyati va

urf odatlarini

o`rganadi.

joy nomini

o`rganadi

sog’likni

o`rganadi.

xalqlarnibg tilini

o`rganadi.

Kuz mavsumida

nishonlanadigan katta

bayramlardan belgilang?

Mehrjon

kungaboqar,is

hchan kunlar

yomgi`r

chaqirish

boqqa borsam

362

Shimoliy Amerika

hindularining "adjibva"

qabilasi lahjasidagi "ot-

otem" yoki "ot-otam" -

so`zlaridan olingan bo`lib,

"uning urug’i" degan

ma`noni bildirgan. Nima

haqida so’z boryabdi?

Totemizm

Fetishizm

Animizm

Magiya

Mahmudxo`ja

Behbudiyning (1875-

1919) "Padarkush" nomli

dramasi qachon yozilgan.

1911 yil

1954 yil

1905 yil

1944 yil

Qissa, hikoya, sarguzasht,

maqtov va ta`rif, shon-

shuhrat, mashhurlik

ma`nolarida ishlatiladi.

Gap nima haqida ketyapti.

Doston

ertak

topishmoq

maqol

«Yer haydasang-kuz

hayda, kuz haydamasang-

yuz hayda» ushbu jumla

xalq og`zaki ijodning

qaysi janiriga kiradi?

Maqol

Xalq ertaklari

Matal

Doston

Folklorshunos olimlar

qatori to`g`ri berilgan

qatorni belgilang?

B. Karimov,

H. Zarifov,

M. Afzalov,

M. Alaviya,

Z. Husainov

B. Karimov,

H.

Zarifov,A.Asq

arov Z.

Husainov

A.Boboyev.

J.Karimov.Z.H

usainov.

A.Asqarov,

Vyatkin, M.

Lafasov

YUNESKOning 1999 yil

noyabrdagi 30-sessiyasida

«Avesto» kitobining

necha yillik yubileyini

nishonlash haqidagi qarori

qabul qilingan edi?

2700

2500

2100

2800

O`zbekiston

Respublikasini tashkil

etish arafasida turkiy —

o`zbek tilida

so`zlashuvchi O`rta Osiyo

aholisi kelib chiqishi

jihatidan uch toifaga

bo`linar edi.ikkinchi

toifani toping ?

qadimdan

shu zaminda

o`troq hayot

kechirib

kelayotgan

muqim

turklar

Dashti qipchoq

o`zbeklari

Turkistonning

"sart

ko`ra, yangi yil –

quyoshning ……..

burjidan Qo`y (Hamal)

burjiga o`tgan vaqtdan

boshlangan.

Baliq (Hut)

Qavs

Chayon

Ilon

Sovchilar ishni bitirib

kelganlarida bo`lg’usi

kuyovga "ish bitdi, endi

kelinga sirg’a olib kel" -

deyishgan. Ayollar

qulog’iga taqadigan

sirg’alar dastlab ………..

ahamiyatiga ega bo`lgan.

Afsungarlik

Fetishizm

Animizm

Magiya

370

Tarixiy manbalardan

ma`lum bo`lishicha,

eramizdan ikki, ikki yarim

ming yil muaddam Misr

kohinlarida oddiy

odamlardan ajralib turish

uchun ……….. odati

mavjud bo`lgan.

xatna qilish

Ovqat

pishirish

Suvda suzish

yozish

Qadimiy diniy

e`tiqodlarga asoslanib

ko`kka (osmonga) ………

osmon jismlar qudratiga

sig’inish asosida Oyxon,

Oyqiz, Yulduz, Hulkaroy,

Cho`lponoy, Quyoshbek,

Tangriberdi kabi ismlar

paydo bo`lgan.

Oy

Kun [Quyosh]

yulduz

Suv

Zardushtiylar tasavvurida

do`zax

………………………..

ko`rinishida bo`lgan.

abadiy

muzlik,

sovuq

Oy

Kun [Quyosh]

yulduz

О‘rta Osiyo saklari

Avestoda nima deb

nomlanadi?

Turlar

Oriylar

Eroniylar

Saklar

Fetishizmning mohiyati

nimada?

Uning

mohiyati

tabiatdagi

jonsiz

predmetlarga

sig‘inishdir.

Ruhlar

mavjudligiga

ishonch,

hayvonot,

o‘simlik,

jismlarda

tabiiy qudrat

borligini ilgari

surish

Odamlarni

hayvonot yoki

o‘simliklarni

muayyan

turlariga

qarindoshlik

aloqalari bor

e’tiqod

qilishdir.

Olamning

ibtidosi ham

ruhiy, ham

moddiy asosga

egaligini

uqtiradi.

Quyida keltirilgan diniy

mafkuralardan qay biri

milliy asosga ega?

1.Zardushtiylik 2.

Konfutsiylik 3. Iudizm 4.

Moniylik 5. Islom

2,3

3,5,6

3,4,5

1,3,5

«Alloh –dilda, qo‘l - ishda

bo‘lsin» («Dilba-yor,

dastba kor») oyasini ilgari

so‘rgan mutafakkir kim?

Baxovuddin

Naqshband

Imom al-

Buxoriy

Axmad

YAssaviy

Hoja Ahrori

Vali

«Avesto» so‘zining

ma’nosi nimani anglatadi?

Qat’iy

qonunlar

Yulduz

To‘g‘ri yo‘l

To‘rt unsur

371

Zardushtiylar hayotining

asosiy mazmunini

belgilovchi asosiy

fazilatlarini aniqlang?

Ezgu so‘z,

ezgu fikr,

ezgu ish

Ro‘za, zakot,

haj

Dehqonchilik,

chorvachilik

Savdo-sotiqni,

sudxo‘rlikni

rag‘batlantirish

«Fozil odamlar shahri»

asarining muallifini

aniqlang?

Farobiy

Beruniy

Nizomulmulk

A.Navoiy

«Siyar ul-mulk

»(«Siyosatnoma») asari

kimning qalamiga

mansub?

Nizomulmul

k

Farobiy

Beruniy

A.Navoiy

Markaziy Osiyo

xalqlarning ijtimoiy-

siyosiy hayotiga chuqur

ta’sir ko‘rsatgan

ta’limotlarni aniqlang?

1) Mazdak 2)

Konfutsiylik

3) Zardushtiylik

4)Buddaviylik

5) Lao-Szi ta’limoti

6) Braxmanizm

1,3,4

1,2,5

1,3,6

3,4,6

“Agar bu ulug‘ zotni

avliyo desak, u

avliyolarning avliyosi,

mutafakkir desak,

mutafakkirlarning

mutafakkiri, shoir desak,

shoirlarning sultonidir”

kabi baxosi

I.Karimovning qaysi

asarida o‘z aksini topgan

Yuksak

ma’naviyat-

engilmas

kuch

Amir Temur

faxrimiz,

g‘ururimiz

Barkamol

avlod orzusi

Adolat har ishda

xamroximiz va

dasturimiz

bo‘lsin

Totemizmning mohiyati

nimada?

Odamlarni

hayvonot

yoki

o‘simliklarni

muayyan

turlariga

qarindoshlik

aloqalari bor

e’tiqod

qilishdir.

Uning

moxiyati

tabiatdagi

jonsiz

predmetlarga

sig‘inishdir

Olamning

asosi bitta

deya ta’lim

beruvchi

yo‘nalish

Ruhlar

mavjudligiga

ishonch,

hayvonot,

o‘simlik,

jismlarda tabiiy

qudrat borligini

ilgari surish

372

Monizm nima?

Olamning

asosi bitta

deya ta’lim

beruvchi

yo‘nalish

Olamning

ibtidosi ham

ruhiy, ham

moddiy asosga

egaligini

uqtiradi.

Olamning

asosida ko‘p

narsalarni

yotishi

haqidagi

g‘oyalarni

ilgari surish

Olam

mavjudligi

masalalarida

ruhiy va ilohiy

tamoyillarni

ustuvor deb

bilish

Idealizm nima?

Olam

mavjudligi

masalalarida

ruhiy va

ilohiy

tamoyillarni

ustuvor deb

bilish