Самарқанд давлат университети

САМАРҚАНД ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ

• ГЕОГРАФИЯ ВА ЭКОЛОГИЯ ФАКУЛТЕТИ
• Экология ва ҳаёт фаолияти хавфсизлиги кафедраси
• “Чиқиндисиз технология асослари” фани

1-мавзу: Атроф-муҳит ва экологик барқарорлик.

Қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор Абдурахимов Мингжигит Каттабекович

Билим соҳаси:	100000 ТАЪЛИМ
Таълим соҳаси:	700000 муҳандислик, ИШЛОВ БЕРИШ ВА ҚУРИЛИШ СОҲАЛАРИ
Магистратура мутахассислиги:	70710401-Атроф-муҳит муҳофазаси (тармоқлар ва соҳалар) мутахассислиги

1-мавзу: Атроф-муҳит ва экологик барқарорлик.

• 1-мавзу: Атроф-муҳит ва экологик барқарорлик.
• Режа:
• 1. Дунёдаги ва Ўзбекистондаги атроф-муҳит ҳолати.
• 2. Барқарор ривожланиш ҳақида тушунча.
• 3. Барқарор ривожланиш учун стратегия, дастур ва режалар.
•  

1. Дунёдаги ва Ўзбекистондаги атроф-муҳит ҳолати.

1. Дунёдаги ва Ўзбекистондаги атроф-муҳит ҳолати.

“Чиқиндисиз технология” атамаси биринчи маротаба акад. Н.Н.Семёнов ва И.В. Петряновлар томонидан фанга киритилган эди. Ушбу атама бизда ва хорижий мамлакатларда кенг тарқалиб кетди. Лекин баъзан “кам чиқиндили ва чиқиндисиз технологиялар” атамаси ўрнида “тоза” ёки “бирмунча тоза технология” атамалари ҳам қўлланилади. Чунки “чиқиндисиз технология” атамаси шартлидир.

Саноат чиқиндиларининг атроф-муҳитга, биосферага ташланиши кўп регионларда экологик ҳолатнинг бузилишига олиб келмоқда. Ўрмонларнинг кесилиши, сувларнинг, ер юзасининг ифлосланиши ва бошқалар шулар жумласидандир. Бунинг олдини олиш учун саноат корхоналаридан ажралаётган чиқиндиларга РЭЧК (рухсат этилган чегаравий консентрасия) лар ўрнатилиши лозим. Ҳар бир корхонадан ажралаётган чиқинди РЭЧК дан юқори бўлса у тозаланиши ёки албатта корхона технологияси созланиши лозим. Ҳозирги кунда олимлар тарафидан ҳар бир чиқиндини тозалаш ёки уни зарарсизлантириш учун турли усуллар ишлаб чиқилган. Ҳар бир усул ажралаётган чиқиндининг агрегат ҳолати, физик-кимёвий хусусияти, миқдори, консентрасияси, ҳарорати, қандай манбадан ажралаётганлигига қараб танланади.