Tok kuchi. Potensiallar farqi. Kuchlanish. Eyuk om va Djaul-Lens qonunlari

Tok kuchi. Potensiallar farqi. Kuchlanish. EYUK Om va Djaul-Lens qonunlari.
1.Tok kuchi. Potensiallar farqi.
2.Kuchlanish.
3.EYUK Om va Djaul-Lens qonunlari.
4.Magnetizm. Elektromagnit induksiya hodisasi.
5.Magnit maydon boshlang`ich tushunchalar.


Agar oʻtkazgichda elektr maydoni hosil kilinsa, u holda zaryad tashuvchilarning tartibli harakati, ya’ni musbat zaryadlarning maydon yoʻnalishida, manfiy zaryadlarning esa qarama-qarshi yoʻnalgan harakati vujudga keladi. Zaryadlarning tartibli harakati elektr toki deyiladi. Agar oʻtkazgich koʻndalang kesimidan dt vaqt ichida dq zaryad oʻtsa, tok kuchi


, (11.1)


ga teng boʻladi.
Agar har qanrday teng vaqt birligi ichida yuzadan oʻtuvchi tokning yoʻnalishi va miqdori oʻzgarmasa, bunday tok oʻzgarmas tok deb atalib, u


(11.2)


formula bilan aniqlanadi.
Musbat zaryadlarning yoʻnalishi tokning yoʻnalishi deb qabul qilingan. Elektr tokini tok zichligi vektori j orhali toʻlaroq xarakterlash mumkin. Bu vektor miqdor jihatidan berilgan nuqtada zaryad tashuvchilarning yoʻnalishiga perpendikulyar boʻlgan dS yuzadan oʻtuvchi tok kuchi di ning shu yuza kattaligi dS ga boʻlinganiga teng:


, (11.3)

agar tok oʻzgarmas boʻlsa, uning zichligi

. (11.4)

Vaqt oʻtishi bilan tok kuchi oʻzgarmaydigan tok oʻzgarmas tok deyiladi. Tok kuchini XBS dagi birligi (A=Amper)

ELEKTR YURITUVCHI KUCH

Tokning muntazam oqib turishi uchun zanjirning ma’lum sohalariga yoki butun zanjirga ta’sir etuvchi tashqi kuchlar zarur ekan. Ularni ximiyaviy protsesslar, bir jinsli boʻlmagan muhitda yoki har xil turdagi ikki xil modda chegarasida zaryad tashuvchilarining diffuziyasi, oʻzgaruvchan magnit maydonlari hosil qiladigan elektr maydonlari va x.k. vujudga keltirish mumkin. Tashqi kuchlarning birlik zaryad ustida bajargan ishiga teng boʻlgan kattalik zanjirdagi yoki uning bir qismidagi elektr yurituvchi kuch (EYUK- ε ) deyiladi.

ε (12.1)

bu yerda A_ch A_m =q( ) boʻlib, manbaning qutblari ochiq (uzilgan) boʻlsa,

0, ε U. (12.2)

Elektrostatik va tashqi kuchlarning birlik (+) zaryadni koʻchirishda bajargan ishiga teng boʻlgan kattalik zanjirning berilgan qismidagi kuchlanish tushuvi yoki U kuchlanish deyiladi.