Yil Janubiy Afrikada YaIMning o'sish sur'ati 2017-2021 yil Janubiy Afrikada Inflyatsiya darajasi

HISOBOT

1. 
   Janubiy Afrika Respublikasi haqida qisqacha malumot.
   
2. 
   Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar.
   

   1. 2017-2021 yil Janubiy Afrikada YaIMning o'sish sur'ati

   2. 2017-2021 yil Janubiy Afrikada Inflyatsiya darajasi;

   3. 2017-2021 yil Janubiy Afrika Respublikasi Ishsizlik Darajasi;

2.4 2017-2021 yil Janubiy Afrika import dinamikasi;

5. 2017-2021 yil Janubiy Afrika export dinamikasi.

3. Janubiy Afrika Respublikasining makroiqtisodiy barqarorligini taminlashdagi olib borilayotgan siyosatlar.

4. Xulosa.

5. Foydalanilgan adabyotlar.

Janubiy Afrika Respublikasi haqida qisqacha malumot.

Janubiy Afrika Respublikasi (JAR) (afrikaanscha: Republiek van Suid-Africa; ing: Republic of South Africa) — Afrika janubdagi mamlakat. Maydoni 1221 ming km². Aholisi 60 mln. kishidan ortiq (2021). Poytaxti—Pretoriya shahri Maʼmuriy jihatdan 9 viloyat (provinsiya)ga boʻlinadi.
Davlat tuzumi
Janubiy Afrika Respublikasi — federalizm nishonalari boʻlgan unitar respublika. Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdoʻstlik tarkibiga kiradi. 1997-yil 4-fevraldan kuchga kirgan konstitutsiya amal qiladi. Davlat boshligʻi — prezident. Milliy assambleya tomonidan uning aʼzolari orasidan 5 yil muddatga saylanadi. Qonun chiqaruvchi hokimiyat — 2 palatali parlament. U viloyatlarning Milliy kengashi (yuqori palata) va Milliy assambleya (quyi palata)dan iborat. Ijrochi xokimiyatni prezident boshchiligidagi hukumat amalga oshiradi.
Iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlari — ishlab chiqaruvchi sanoat (yalpi ichki mahsulotning 22,6 %), konchilik sanoati (13 %), moliya (15,21 %), savdo va sayyoxlik industriyasi (11,52 %), transport va aloqa (9,11 %), qishloq xoʻjaligi (5 %) va baliqchilik (4,7 %). Xizmat koʻrsatish sohasi, neft va gaz qazib olish hamda qayta ishlashni istiqbolli sohalar qatoriga qoʻshish mumkin.
Sanoati. Janubiy Afrika Respublikasi oltin (yiliga oʻrtacha 530 t dan koʻproq), platina metallari guruxi (100 t ga yaqin), vanadiy, xrom va marganets rudalari, surma, olmos qazib olishda dunyoda oldingi oʻrinlarda, koʻmir qazib chiqarishda 5-oʻrin, uran qazib chiqarishda 7-oʻrinda turadi. Temir rudasi, mis, asbest va boshqa ham qazib olinadi. Yiliga oʻrtacha 170 mlrd. kVt-soat elektr energiyasi ishlab chiqariladi. Qora metallurgiya, mashinasozlik, kimyo, neftni qayta ishlash, sement, toʻqimachilik, oziq-ovqat sanoati rivojlangan.
Qishloq xoʻjaligi mahsulotining deyarli hammasi oq tanlilarga qarashli fermer xoʻjaliklari hissasiga toʻgʻri keladi. Asosiy ekinlari: makkajoʻxori (7,7 mln. tonna, 1999), shakarqamish (21 mln. tonna), bugʻdoy (1,5 mln. tonna), kartoshka, tamaki, sitrus va boshqa mevalar. Mamlakat hududining taxminan 80 % (98 mln. gektar)dan qishloq xoʻjaligi maqsadlari uchun foydalaniladi. Qariyb 1,4 mln. gektar yer sugʻoriladi. Ekinlarni sugʻorish uchun Vaal, Ulifants, Krokodayl, GreytFish va boshqa daryolardan suv olinadi. Chorvachilikda qoramol, qoʻy, echki, choʻchqa boqiladi. Qoʻy juni yetishtirishda mamlakat faqat Avstraliya, Yangi Zelandiya, Argentinadan keyingi oʻrinda turadi. Sut chorvachiligi asosan yirik shaharlar atrofida.
Transporti. $1ransport yoʻlilarning uz. — 33,8 ming km, shundan 5 ming km ga yaqini elektrlashtirilgan. Qattiqqoplamali avtomobil yoʻllarining uz. — 56,4 ming km. Neft va neft mahsulotlari portlardan asosiy sanoat markazlariga quvurlar orqali oqiziladi. Dengiz floti rivojlangan. Eng muhim portlari: Durban, Keyptaun, Port-Elizabet, IstLondon. 3 ta xalqaro aeroport bor.
Tashqi savdo aylanmasi yiliga 40 mlrd. AQSH dollaridan oshadi. Chetdan asosan mashina va asbob-uskunalar sotib oladi, chetga mineral va qishloq xoʻjaligi xom ashyosi, olmos va metallar, kimyo va qishloq xoʻjaligi mahsulotlari chiqaradi. Janubiy Afrika Respublikasi jun eksport qilishda dunyoda 4-oʻrinda turadi. Yiliga salkam 70 mln. litr vino eksport qiladi. Tashqi savdodagi asosiy mijozlari: AQSH, Buyuk Britaniya, Germaniya, Yaponiya, Shveysariya, Pul birligi — rand.

1-rasm.Janubiy Afrika davlatining YaIM o’sish dinamikasi¹

Xaridor narxlari bo'yicha YaIM - bu iqtisodiyotdagi barcha rezident ishlab chiqaruvchilar tomonidan qo'shilgan yalpi qiymat yig'indisi, shuningdek har qanday mahsulot soliqlari va mahsulot qiymatiga kiritilmagan subsidiyalar. U ishlab chiqarilgan aktivlarning eskirishi yoki tabiiy resurslarning kamayishi va degradatsiyasi uchun ajratmalarsiz hisoblab chiqiladi. Ma'lumotlar joriy AQSh dollarida. YaIM uchun dollar ko'rsatkichlari bir yillik rasmiy valyuta kurslaridan foydalangan holda milliy valyutalardan konvertatsiya qilinadi. Rasmiy valyuta kursi haqiqiy valyuta operatsiyalariga qo'llaniladigan kursni aks ettirmaydigan bir necha mamlakatlar uchun muqobil konvertatsiya koeffitsienti qo'llaniladi.2021 yil uchun Janubiy Afrika yalpi ichki mahsuloti 419,02 milliard dollarni tashkil etdi , bu 2020 yilga nisbatan 24,11 foizga o'sdi .2020 yil uchun Janubiy Afrika yalpi ichki mahsuloti 337,62 milliard dollarni tashkil etdi , bu 2019 yilga nisbatan 13,1 foizga kamaydi .2019 yil uchun Janubiy Afrika yalpi ichki mahsuloti 388,53 milliard dollarni tashkil etdi , bu 2018 yilga nisbatan 3,87 foizga kamaydi .2018 yil uchun Janubiy Afrika yalpi ichki mahsuloti 404,16 milliard dollarni tashkil etdi , bu 2017 yilga nisbatan 5,95 foizga o'sdi .



2-rasm.Janubiy Afrika davlatining inflatsiya darajasi dinamikasi²

Iste'mol narxlari indeksi bo'yicha o'lchanadigan inflyatsiya o'rtacha iste'molchiga ma'lum vaqt oralig'ida, masalan, har yili belgilanishi yoki o'zgartirilishi mumkin bo'lgan tovarlar va xizmatlar savatini sotib olish xarajatlarining yillik foiz o'zgarishini aks ettiradi. Odatda Laspeyres formulasidan foydalaniladi.Janubiy Afrikada 2021 yil uchun inflyatsiya darajasi 4,61 foizni tashkil etdi , bu 2020 yilga nisbatan 1,4 foizga o'sdi .Janubiy Afrikada 2020 yil uchun inflyatsiya darajasi 3,21% ni tashkil etdi , bu 2019 yilga nisbatan 0,91% ga kamaydi .Janubiy Afrikada 2019 yil uchun inflyatsiya darajasi 4,12% ni tashkil etdi , bu 2018 yilga nisbatan 0,4% ga kamaydi .Janubiy Afrikada 2018 yil uchun inflyatsiya darajasi 4,52% ni tashkil etdi , bu 2017 yilga nisbatan 0,67% ga kamaydi .


3-rasm.Janubiy Afrika davlatining ishsizlik darajasi dinamikasi³
Ishsizlik deganda ishsiz, lekin ish topish uchun mavjud va ish izlayotgan ishchi kuchi ulushi tushuniladi.2021 yil uchun Janubiy Afrikadagi ishsizlik darajasi 33,56% ni tashkil etdi , bu 2020 yilga nisbatan 4,34% ga o'sdi .2020 yil uchun Janubiy Afrikadagi ishsizlik darajasi 29,22% ni tashkil etdi , bu 2019 yilga nisbatan 0,75% ga ko'pdir .2019 yil uchun Janubiy Afrikadagi ishsizlik darajasi 28,47% ni tashkil etdi , bu 2018 yilga nisbatan 1,56% ga o'sdi .2018 yil uchun Janubiy Afrikadagi ishsizlik darajasi 26,91% ni tashkil etdi , bu 2017 yilga nisbatan 0,13% ga kamaydi .
1-jadval.Janubiy Afrika davlatining import dinamikasi⁴