№ hujjat ҳ O`z. Varaq Sana imzo varaq 5321400 ngkst

Bajardi
: 
Ochilova D.U. 
Benzin judda ko’p alkenlarni saqlaydi, shu sababli u past kimyoviy 
barqarorlik bilan harakterlanadi. Oltingugurtli va azotli birikma-larning borligi, 
yuqori bo’lmagan oktan soni (motor usuli bo’yicha 60 – 66) kreking–
benzinning dastlabki gidrotozalashsiz va riforminglashsiz motor yoqilg’isining 
komponenti sifatida ishlatilishga imkon bermaydi. 
Kerosin–gazoylli frakstiya (200–350 
0
C) flot mazutining qimmat-ligi 
komponenti bo’lib hisoblanadi. Gidrotozalashdan keyin uni dizel yoqilg’isining 
komponenti sifatida ham qo’llaniladi. 
Termogazoyl ( > 350 
0
C ) katalitik kreking (gidrokreking) uchun va 
texnik uglerodni ishlab chiqarishda xomashyo bo’lib hisoblanadi. Kreking 
qoldiqni qozonxona yoqilg’isi sifatida ham ishlatiladi.
Oddiy haydalgan mazutga nisbatan mahsulot aromatlash natijasida 
kattaroq zichlik va yonish issiqligiga ega kam qovushqoqli qozonxona 
yoqilg’isini olish uchun kreking qoldiqda biroz miqdorda nisbatan past 
molekulali gazoyilli frakstiyalardan qoldiriladi. Visbreking texnologiyasining 
tegishli o’zgarishida qoldiqning qotish haroratini ham pasaytirish mumkin.
7–jadval
Xomashyoga nisbatan visbreking qoldig’ining xarakteristikasi 
Ko’rsatgichlar 
Dastlabki 
xomashyo 
Visbreking 
qoldig’i 
Zichlik 
15
15

1,009 
1,033 
Oltingugurtning miqdori, % 
3,5 
3,7 
50 
0
C da kinematik qovushqoqlik mm
2 
/s 
46000 
16000 
Konratson bo’yicha kokislanishi, % 
17,0 
23,0 
Hozirgi vaqtda visbreking yuqori qovushqoqli neft qoldiqlarini chuqur 
qayta ishlashning istiqbolli jarayonlaridan biri bo’lib hisoblanadi. Uni neftni 
qayta ishlash sxemasiga kiritish vakuumlli gazoylni saralab olishni ancha 
oshirish va erituvchilarni ishlatmasdan tovar qozonxona yoqilg’isini olishga 
imkon beradi.
Piroliz. Uglevodorodli xomashyosi piroliz jarayonining asosiy maqsadi 
quyi alkenlarni olishdir. Jarayonni 800–900 
0
C da atmosfera bosimiga yaqin 
bo’lgan bosimda olib boriladi.
Uglevodorodlarning parstial bosimini pasaytirish uchun xom ashyoni 
odatda suv bug’i bilan suyultiriladi. Etilenni ishlab chiqarish uchun asosiy 
xomashyo bu etandir. Bunda etelenning unumi 80% ni tashkil qiladi. Normal 
tuzulishli alkanlarning pirolizida ham etelening ancha ko’p hosil bo’lishi 
kuzatiladi: propandan–48 % gacha, butandan–45 % gacha. Tarmoqlangan 

---

№ hujjat 
ҳ 
O`z. 
Varaq 
Sana 
imzo
varaq 
5321400 – NGKST
Fozilov S.F.
Rahbar: