& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti


Juplasip kelgen tan’laqlar defis arqali jaziladi


Download 1.82 Mb.
bet115/231
Sana18.02.2023
Hajmi1.82 Mb.
#1213826
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   231
Bog'liq
Қаракалпак тили китап

4. Juplasip kelgen tan’laqlar defis arqali jaziladi. Misali: Yax-yax, qolima tiymen’.
& Eliklewish so`zler
Eliklewishler de tan`laq so`zler sιyaqlι, ma`nili so`z shaqabιna da, ko`mekshi toparιna da kirmeytug`ιn o`z aldιna so`z shιqabι. Olar turmιstag`ι ha`r tu`rli ko`rnisi ha`m seslerge eliklep aytιladι. Mιs: ju`nleri jιlt-jιlt etip juwιp taralg`an atlarg`a qarag`an sayιn qarag`ιn` keledi (ko`rniske eliklew) . Ιrashtag`ι putanιn` arasιnan mιltιq taq ete qaldι. ( seske eliklew)
Turmιstag`ι zatlardιn` , qublιslardιn` ko`rnisi menen seslerine eliklep aytιlatug`ιn so`zlerge eliklewish so`zler dep ataladι.Mιsalι: 1. Sιrttan du`rs-du`rs ses estildi. 2. Ol jalt burιlιp artιna qaradι.
Eliklewish so`zler dara (jalt) ha`m jup so`z (jalt-jalt) tu`rinde qollanιladι. Olar dara tu`rinde de, jup tu`rinde de, ko`binese et ko`mekshi feyili menen dizbekl-i: gu`mp etti, tars etti, tar sete qaldι, taq ete qaldι, jιlt-jιlt etedi.
Eliklewish so`zlerdin` ma`nisine qaray tu`rleri
Eliklewish so`zler ma`nilik o`zgesheliklerine qaray seske eliklewish so`zler, ko`rniske eliklewish so`zler bolιp ekige bo`linedi.
1. Seske eliklewish so`zler: tars, tιsιr, g`ars, bιlsh, shιyq, gu`n`k, pιr, shuw, gu`r, tars-tars, g`ars-gu`rs, du`rs-du`rs, pιr-pιr, shιyq-shιyq, uwdιr-juwdιr, g`arq-g`arq, g`ashιr-g`ashιr, gu`ldir-gu`ldir, shu`yk-shu`yk, t.b bul so`zler turmιstag`ι ha`r tu`rli zatlardιn`, qublιslardιn`, ha`reketlerinen shιqqan seslerge eliklewge baylanιslι payda bolg`an: mιsalι: 1. Shιmshιqlar jug`ιr-jug`ιr etip anna shaqadan mιna shaqag`a qonιp ju`r.
2. Awzιndag`ι suwlιg`ιn g`ashιr-g`ashιr tisledi.
Bul ga`plerdegi jug`ιr-jug`ιr, g`ashιr-g`ashιr so`zleri janlι zatlardιn` ses shιg`arιw ha`reketine eliklewden p-a b-n.

Download 1.82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   231




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling