& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti


Download 1.82 Mb.
bet138/231
Sana18.02.2023
Hajmi1.82 Mb.
#1213826
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   231
Bog'liq
Қаракалпак тили китап

3.Geyde atawιsh bayanlawιshtιn` quramιnda zatlιq ma`nidegi bul siltew almasιg`ι kelgende;baslawιshtan keyin sιzιqsha qoyιladι.Mιsalι:Aral tag`diri-bul adam tag`diri.Araldι saqlaw qalιw-bul ha`mmepin` isi.Diyqanιn` ha`m sharwanιn` minneti-bul anιg`ιnda adamnιn` itiyajιn qanaatlandιrιw.
4.Baslawιsh ta bayanlawιsh ta sanlιqtan bolg`anda; aralarιna sιzιqsha qoyιladι:
Mιs: Altι jerdegi altι-otιz altι. Bes jerdegi altι-otιz.
5.Baslawιsh atlιqlasqan kelbetlik ha`m kelbetlik feyillerden bolιp bayanlawιsh atlιqtan bolsa baslawιshtan keyin sιzιqsha qoyιladι.:Balasιnιn` u`lkeni-Azat kishkentayι-abat.Jarιsta ozιp shιqqan-Marat
6.Baslawιsh ha`reketi atι feyilinen(dara ha`mqospa tu`rde);bayanlawιsh atlιqtan bolsa yamasa kershinshe bolιp kelgende de aralarιna sιzιqsha qoyιladι. Mιsalι:Ilimnin` maqseti-iygilikli ha`m ko`rkem islerdi a`melge asιrιw.Talantsιz kisini ta`rbiyalaw-o`mirdi zaya o`tkeriw degen so`z («Atalar so`zi»).Barlιq isti aldιn`g`ι qatarda bolιw-menin` maqsetim.
& Ga`ptin` ekinshi da`rejeli ag`zalarι
Ga`ptin` ekinshi da`rejeli ag`zalarι, ko`binese bas ag`zalardι yamasa basqa ekinshi da`rejeli ag`zalardι tolιqtιrιp, tu`sindirip keledi. ekinshi da`rejeli ag`zalarι ag`zalar grammatikalιq ma`nisine qaray tolιqlawιsh, anιqlawιsh ha`m pιsιqlawιsh bolιp u`shke bo`linedi. Bul ma`ni o`zleri tu`sindirip kelgen so`zlerge qatnaslι sorawlar qoyιw arqalι anιqlanadι. Mιs: Mayda ulpa, qunarlι topιraq olarg`a ju`da` unadι.
Bul ga`p to`mendegi ekinshi da`rejeli ag`zalarg`a bo`linedi: (qanday topιraq) Mayda ulpa, qunarlι -anιqlawιsh
(kimlerge unadι) olarg`a-tolιqlawιsh; (qalay unadι?) ju`da` -pιsιqlawιsh.

Download 1.82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   231




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling