& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti


Da`nekersiz dizbekli qospa ga`p


Download 1.82 Mb.
bet177/231
Sana18.02.2023
Hajmi1.82 Mb.
#1213826
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   231
Bog'liq
Қаракалпак тили китап

Da`nekersiz dizbekli qospa ga`p
Da`nekersiz dizbekli qospa ga`ptin` quramιndag`ι jay ga`pler intonatsiya arqalι baylanιsadι.Intonatsiya arqalι baylanιsqan dizbekli qospa ga`plerdin` jay ga`plerinin` arasιndag`ι ma`nilik qatnaslar ha`r tu`rli boladι.
Da`nekersiz dizbekli qospa ga`pler ma`nisine qaray ,mezgilles dizbekli qospa ga`p ,qarιslas dizbekli qospa ga`p ,sebep-na`tiyje dizbekli qospa ga`p ha`m tu`sindirmeli dizbekli qospa ga`p bolιp to`rt tu`rge bo`linedi.
1. Da`nekersiz mezgilles dizbekli qospa ga`p
Da`nekersiz mezgilles dizbekli qospa ga`ptin` quramιndag`ι jay ga`plerdin` is-ha`reket,waqιyalarι bir-birine ιn`g`aylas, mezgilleslik ma`nilerdi bildiredi.
Da`nekersiz mezgilles dizbekli qospa ga`pler is-ha`reket, waqιyalarιnιn` isleniwindegi ma`nillik o`zgesheliklerine qaray,bir waqιtιlι mezgilles ha`m izbe-izli mezgilles dizbekli qospa ga`p bolιp ekige bo`linedi.
1.Da`nekersiz mezgilles dizbekli qospa ga`ptin` jay ga`pleri ma`nilik jaqtan bir waqιtta islengen is-ha`reket,waqιyalardι bildiredi.Mιsalι.1.Erte kelgen gu`zdi quwalap waqtιnan burιn boranlι qιs baslandι,jer betine dizden qar jawdι.
2.Aspandι qalιn` bult qapladι,qattι samal esip tur .Birewler kitap oqιp atιr , qalg`anlarι o`z ara so`ylesip tur.
Bul ga`plerdin` ha`mmesinde de is-ha`reket,waqιyalardιn` ma`nisi waqιtlιq jaqtan bir waqιtta bolg`an mezgilleslikiti bildiredi.
Bir waqιtlι mezgilles dizbekli qospa ga`ptin` son`g`ι jay ga`pinin` aldιnda bir waqιtta ,sol waqιtta,bir ma`ha`lde ,sol gezde,sol zamatta t.b. sιyaqlι so`zler kelip te bildiriledi.Ol dalag`a shιg`ιp edi,sol waqιtta mashinada jetip keldi.Ana ken` ko`kiregin kerip balasιna qaray ma`sishen` qar jaypap baratιr edi,tap sol zamatta Esen birden qar u`stinen ushιp turιp qolιn bιlg`ap su`renledi.
2.Da`nekersiz mezgilles dizbekli qospa ga`ptin` jay ga`pleri ma`nilik jaqtan izbe-iz islengen is-ha`reket,waqιyalardι bildiredi.Mιsalι Samaldιn` o`rindegi qara bult siyrekledi,onιn` ornιna aq bult ko`rindi.Ba`ha`r keldi,terekler bo`rtik shιg`arιp atιr,jer u`sti ko`k-jasιlg`a do`ne basladι.
Izbe-izli mezgilles dizbekli qospa ga`ptin` son`g`ι jay ga`pinin` quramιnda son`ιnan,keyin ala ,onnan son` ,keyin,sonnan keyin t.b. sιyaqlι ra`wishlik ma`nidegi so`zler keliw arqalι bildiriledi.Murat penen Esen bir-birne qarastι,son`ιnan olar esikten iyni qag`ιsa shιqtι .So`ytip,jιs qalιn`nan soqpaq tawιp berdi, keyin ol u`lken o`mir gu`zarιna tu`sti. Da`slep tili arqalι ha`zillesip edi, son`ιn ala qolι ha`reketke o`tti.
2. Da`nekersiz qarsιlas dizbekli qospa ga`p

Download 1.82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   231




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling