&Atawιsh so`zlerden kelbetlik jasawshι qosιmtalar
-lι, -li qosιmtalarι atlιq so`zlerge jalg`anιp adamnιn` ha`r qιylι jag`dayιn bildiretug`ιn kelbetlikler jasaladι. mιsalι: aqιllι, qayratlι, moynaqlι, da`wletli, sawatlι, kewilli, suwlι, aybatlι, qa`dirli
-sιz, -siz qosιmtalarι atlιq, kelbetlik, almasιq so`zlerge qosιlιp qarama-qarsι ma`nilerdi bildiredi. Mιs: qa`dirsiz, ma`deniyatsιz, uyatsιz, arsιz, turaqsιz, bilimsiz, birewsiz, sheksiz.
1. –lι/-li, -sιz/-siz: Bul qosιmtalar bir-birine antonimlik ma`nidegi kelbetliklerdi jasaydι. Mιsalι: kewilli, kewilsiz, suwlι, suwsιz, qudretli, aybatlι, bilimsiz, sawatsιz
2. –qι/-ki, -g`ι/-gi. qosιmtalarι atlιq, ra`wish so`zlerge qosιlιp, orιng`a yamasa waqιtqa baylanιslι belgilerin bildiretug`ιn kelbktlik jasaydι.Mιsalι: qaladag`ι, atιzdag`ι, uzaqtag`ι, tu`ndegi, qιsqι
3. –day/-dey, -tay/tey qosιmtalarι istin` tu`r-tu`sin, sιmbatιn bildiredi. Atlιq, kelbetlik, feyil , almasιq sanlιq so`zlerge jalg`anadι. Mιsalι: u`ydey, ko`mirdey, qazanday, bizdey, o`zimizdey, polattay, qaymaqtay, alg`anday, barg`anday , onday, bestey t.b.
4. –shιl, -shil qosιmtasι atlιq, kelbetlik so`zlerge qosιlιp belgili bir na`rsege adamnιn` tikkeley qatnasιn bildiretug`ιn kelbetlik so`zler jasaladι. Mιsalι: Gu`rrin`shil, ag`ayinshil, oyιnshιl, oyshιl
Tuwιsqanshιl, aqshιl, ko`kshil
5. –las, -les qosιmtasι atlιqtan kelbktlik jasaydι.
Mιsalι: awιllas, klasslas, tabaqlas t.b.
Do'stlaringiz bilan baham: |
