& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

Qaradι-ko`z saldι, tιn`ladι-qulaq tu`rdi, alιsta-iyt o`lgen jerde, u`ndemedi- awzιn ashpadι
& Frazeologiyalιq so`z dizbeklerinin` stillik ayιrmashιlιqlarι
1. Turιmnιn` «sen qala ber, ata» degenine qulaq aspay (tιn`lamay), Qon`ιrattan jan`a kelgen Esengeldi Qulιmbetke bir qolqa salιp qalajaq (aytιp) .2. U`ydi bosatqanιn` maqul. Meshelin bag`a almaymιz. Balama qιz qapιlmas-dep Gu`lbiyke kempir u`yde basιna ko`terip (baqιrιp), ka`t qudalarg`a jen`islik bermedi (qaytpadι, jen`ilmedi) 3. Ayshagu`l jen`gey eri Qalmurat ag`a menen usι fermag`a kelerde geypara awzι bos so`zshil adamlar olardιn` sιrtιnan ha`r tu`rli at tag`ιp (jamanlap), ko`k eshekke teris mindirip (jamanlap) qoydι .4. Tu`rgel, belin`di buw! (g`ayratlan).
Frazeologiyalιq so`z dizbekleri teren` ma`nili awιspalι ha`m obrazlι bolιp keledi. Olar ku`ndelikli so`ylew ta`jireybesinde pikirdi tolιq, anιq ha`m ta`sirli etip jetkeriwde ayrιqsha xιzmet atqaradι. Usι ko`z qarastan frazeologiyalιq so`z dizbeklerine tildin` qaymag`ι sιpatιnda baha beriledi. Ullι orιs ilimpazι M.V.Lomonosov olardι tildin` marjanι dese, B.G Belinskiy frazeologiyalιq so`z dizbeklerin so`zlik quramda tildin` xalιqlιq tulg`asι, xalιq tilinin` tu`p baylιg`ι dep atadι. Olardιn` tildegi ornιna joqarι baha berdi.
Frazeologiyalιq so`z dizbekleri ayrιqsha so`z marjanlarι sιpatιnda ko`zge tu`sedi. Xalqιmιz «adam ko`rki saqal, so`z ko`rki maqal» dep a`ytewir aytqan emes. So`zge ko`rik, pikirge obrazlιlιq ha`m o`tkirlik beriw arqalι tan`lawshιg`a aytayιn degen oyιn`dι tolιq ha`m ta`sirli etip jetkeriwge olardιn` ornι bo`lek. Sonlιqtan awιzeki so`ylew stilinde de jazba stiller ken`nen paydalanιladι. Ma`selen, mιna mιsalda «ιg`balιn` janbasa» degen so`z dizbeginin` qollanιlιwι jag`dayιna kewil awdarayιq:-«Kete ber, shιrag`ιm-dedi Nurjamal Aysanemge qarap,-ιg`balιn` janbasa, zamanιn` tιn`lamasa, ne ilajιn` bar.
Tilde «ιg`balι janbasa»-frazeologiyalιq so`z dizbegi kelispese, turmιsι jaqsι bolmasa usag`an ma`nilerdi an`latadι, biraq sol so`z dizbegi an`latqan ma`nidey ta`sirlilikke iye emes, sonlιqtan bul pikirde so`ylewshinin` tιn`lawshιg`a qatnasιn, ishki sezimlerin bildiretug`ιn jag`day kemis, jetkiliksiz bolιp qaladι.
Frazeologiyalιq so`z dizbeginin` usιnday xιzmeti onιn` tildin` o`zgeshe stillik baylιg`ι ekenliginen derek beredi.
Olar a`sirese publitsistikada ha`m ko`rkem a`debiyatta stillik maqsette jiyi paydalanιladι.