0 ‘lchash natijasi

0 ‘lchash natijasi — kattalikning o ‘lchash usuli bilan, masalan, katta­ likni oichov birligi bilan taqqoslash yordamida topilgan qiymatidan iborat. 0 ‘lchash natijasini tenglama ko‘rinishida quyidagicha yozish mumkin:

t / = ^ yoki Q = U-q ( 1 .1 )

bu yerda, Q — o‘lchanayotgan fizik kattalik, U — oichash natijasi yoki oichanayotgan kattalikning son qiymati, q — fizik kattalik birligi.

(1.1) tenglama oichashning asosiy tenglamasi deyiladi. Uning o‘ng tomoni 0 ‘lchash natijasi deb yuritiladi. O ichash natijasi doimo oicham li kattalik boiib, u o‘z nomiga ega boigan q birlikdan hamda ayni shu birlikdan oichanayotgan kattalikda nechta borligini anglatadigan U sondan tashkil topgan.
Oichanayotgan kattalikning son qiymati bevosita, bilvosita, birlashtirib va qo‘shma oichash usullari yordamida topiladi. Laboratoriya amaliyotida va ilmiy tekshirishlarda birlashtirib va qo‘shma oichash usullaridan foydala­ niladi.
Bevosita o‘lchash deb oichanayotgan kattalikning izlanayotgan qiymati
tajriba m aium otlaridan bevosita aniqlanadigan oichashga aytiladi. Masalan, haroratni termometr bilan, bosimni manometr bilan, uzunlikni chizgich bilan oichash va hokazolar bevosita oichashdan iborat.
Bevosita oichash tenglamasi quyidagi ko‘rinishga ega:
Qbev. = С 'п ( 1.2)
bu yerda, Qbev — oichanayotgan kattalikning uning uchun qabul qilingan oichov birliklaridagi qiymati; S — raqamli hisoblash qurilmasi shkalasi b o iin m alari- ning yoki bir marta ko‘rsatishining oichanayotgan kattalik birliklaridagi qiymati; n — shkala boiinmalarining hisobida indikatorli qurilma bo‘yicha olingan sanoq.