0 ‘zbekist0n respublikasi oliy va à b t 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

bet	31/59
Sana	17.02.2017
Hajmi	5.63 Mb.
	#622

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 59

1

M n S 0 4

5 ,0

0 , 9 7 5 - M n

20

2

Z n S O ,

0,5

0 , 1 0 8 - Z n

30

3

C u S 0 4

0,8

0 , 1 7 2 - C u

30

4

C

o

( N O , ) 2 6 H 20

-

0 , 2 0 0 - C o

30

5

( N H 4)6M

o

70 246 H 20

0,2

0 , 0 4 3 2 - M o

30

6

H . B O ,

0,4

0 , 0 8 6 3 - B

30

7

ham m as i

-

1 , 5 8 5

Deyarli ham m a suyuq kompleks o ‘g‘itlar va suspenziyalar ikki xil

sxema asosida: murakkablari—reagentlarning kimyoviy ta ’sirlamshi (issiq

aralashtirish) va aralashlari oraliq eritm alardan sovuq holatda aralash-

tirish yo‘li bilan olinadi.

MURAKKAB ARALASH 0 ‘G ‘ITLAR

Bu guruhga kiruvchi kompleks o 'g 'itla r tayyor o ‘g ‘itlar (ammofos,

diam mofos h.k.) ni am m iak, am m iakat va kislotalar bilan ishlov berish

va keyinchalik granulatsiya qilish asosida olinadi. Bu o ‘g ‘itlar ancha

bir xil granulom etrik tarkibli (granulalarning kattaligi 1—3,2 m m —

90%) boMadi.

ARALASH 0 ‘G‘ITLAR

Aralash o ‘g‘itlar ikki xil: qattiq va suyuq b o ‘ladi.

Qattiq o ‘g‘itlarni ishlab chiqarish uslubiga bog'liq holda ikki: mexanik

aralash holatdagi va m urakkab—aralash o ‘g‘itlar xillariga bo'linadi.

Mexanik aralashmalarni olishda kom ponetlar u n c h a chuqur kimyoviy

o'zgarishlarga uchraydi. O 'z navbatida bu aralashm alar kukunsimon

va granula holdagi xillarga bo'linadi. G ran ula holidagi quruq o 'g 'it-

lam ing afzalligi sh u n d ak i, ularni oziqa m oddalarini h a r qan d ay

nisbatida ham hosil qilish mumkin.

M urakkab—aralash granullalangan o ‘g‘itlarni o ‘g‘itlarga am m iak

va anorganik k islo tala r (H 2S 0 4 va H ,P 0 4) ni q o ‘shish va so 'n g

granulalash y o ii bilan olinadi. Odatda m urakkab—aralash o 'g 'itlarn i

oddiy superfosfat, azotli tuzlar, amm iakat (yoki kristallik holdagisini)

va kaliyli tu zla rn i aralashm asini am m oniylash y o ii bilan olinadi.

M urakkab—aralash o 'g itla rn in g besh xilini ishlab chiqarish nazarda

tutulgan.

Ham ma rusum li o 'g itla r granulalarining mustalikamlik ko'rsatkichi

2 MPa (20 k g m /sm 2) dan kam boim aslig i lozim. G ranulom etrik

tarkibi: k attalik jih a td a n 1—3,2 mm o ralig id a g ila r 90% dan kam

bo im agan m iqdorda, 1 mm dan kichigi 5% dan oshiq b o im a g a n

m iqdorda b o iis h i talab qilinadi.

O 'g itla r n in g m exanik aralashm asini tayyorlash jaray o n i besh

bosqichga b o iin a d i:

1) o ‘g‘itlarni aralashtirish uchun tayyorlash;

2) kom p on entlarn i o ‘g‘it aralashtim vchi qurilmaga yo'naltirish;

3) dozalashtirish;

4) aralashtirish;

5) o 'g 'it aralashm asini tashish uchun transport vositasiga yuklash,

bunker yoki om borga yuborish.

G ranulalangan o 'g i t aralashmasiga q o ‘yiladigan asosiy talab— ular

yaxshi sochiluvchan, yopishmaydigan, mexanizatsiya bilan sochishga

yaroqli b o iis h i kerak. 62-jadvalda har xil rusumli m urakkab—aralash

o'g'itlar tarkibidagi oziqa modalarining m iqdori keltirilgan.

62-jadval

H a r xil rusum li m urakkab-aralash o ‘g‘itlarning tarkibidagi

oziqa moddalarining miqdori

№

N PK

nisbati

O ziqa moddalarining miqdori (%

hisobida)

Suvda eriydigan P 2O s

ning o ‘zlashtiriladiganga

nisbati(% hisobida)

0 ‘zlashtiriladigan

P A

K .O

1:1:1

10-11

0:1:1,5

13-14

19-20

1:0,7:1

12-13

8-9

12-13

1:1:1,5

9-10

14-15

1:1,5:1

8-9

12-13

8-9

1:1,5:0

10-1

15-16

1:2:2

8-9

17-18

0 ‘g ‘it aralashm alarining fizik-kimyoviy xossalariga oid talablar

q ator om illar orqali belgilanadi, ular jumlasiga: o 'g 'i t aralashtirish

hajmi, ularni tayyorlash m uddatlari va uslublari, o 'g 'it aralashm asini

dalaga qarab yo'naltirish va h.k. kiradi. O 'g 'it aralashm asini hosil

qilishning ikki xil uslubi bor: birdaniga aralashm ani hosil qilib, peshma-

pesh dalaga solish va uni tayyorlab q o ‘yib, saqlash.

Foydalaniladigan quruq o ‘g ‘it aralashmasi bir to m o n lam a va tarkib

jih a td a n m uvozanatlanm agan o 'g 'itla r b o 'lib , m axsu s vagonlarda

tashilganda, ortib-tushirganda va 6 oy m uddatda saqlaganda sochi-

luvchan, yopishib qolmaydigan va uning granulom etrik tarkibi o'zgar-

m aydigan bo ‘lishi kerak.

N am ning miqdori mochevina va am m oniy selitrada 0,12% dan,

am m ofos, diammofos va kaliy xloridda 1% dan, ikkilam chi super-

fosfatda 3,5% dan (1% oshmaydigan erkin kislotalikda) ortmasligi lozim.

0 ‘g‘itlardagi 1—3 mm li kattalikdagi granulalarning m iqdori 90% gacha,

ular orasida 2—3 mm liklari 50% dan kam bo'lm asligi, 1 mm liklari esa

1% dan oshmasligi talab qilinadi.

G ranulalarni aralashtirish jarayonida buzulishi 3% dan oshmaydi,

1 mm dan kam bo'lm agan zarrachalari zarrachalarning m ustahkamligi

2 M P a (20 kgs/sm2) dan kam emas.

Kimyoviy sanoat tom onidan ancha keng assortim entdagi granula-

langan o 'g 'itla r ishlab chiqariladi, ular o 'g 'it aralashm alarin i tayyor-

lashda ishlatiladigan: m ochevina, am m oniyli selitra, ikkilam chi va

oddiy superfosfat, amm ofos, kaliy xloridlardir.

0 ‘g‘it aralashm alarining fizik xossalarini yaxshilash m aqsadida

neytrallovchi qo'shim chalar: b o 'r, ohaktosh, fosforit unini qo'shish

mumkin.

Ikki xil o 'g 'it aralashm asini tayyorlashning texnik sharoitlari ishlab

chiqilgan, ular: M PTU 6—08— 141—69 rusumli kukunsim on superfos-

fatga fosforit unini 1:1 nisbatdagi aralashm asidan iborat bo'lgan va

kristall kaliy xlorid va oddiy superfosfat aralashtirib olinadigan hamda

presslash yo'li bilan granulalanadigan ikkilamchi fosforli-kaliyli TU

6—08—336—75 rusumli o ‘g ‘itlar hisoblanadi. Bu o ‘g‘itdagi granu-

lalarning 1 —4 mm gacha bo'lgan xillari 90% dan kam emas, 4 —6 m m

li xili 5% dan k o 'p emas va 1mm dan kam bo'lm aganlari 5% dan

ko'p em as b o ig a n talab darajasida bo'ladi.

G ranu lalarnin g mexanik mustahkamlik darajasi 3,5—4 M Pa (35—

40 kgs/sm 2) bo'ladi.

Daslabki o ‘g ‘itlarning fizik-kimyoviy xossalari ularning aralashib

ketish im koniyatlarini chegaralab q o ‘yadi.

M asalan, am m iakli selitrani superfosfat bilan aralashtirganda, nitrat

kislota yoki azot oksidining b u g ia ri ajralib chiqishi mumkin:

NH,NO,+ FLPO,

NH,H,PO, + HNO,

Kalsiy n itratn in g 'hosil boMishi aralashm aning gigroskopikligini

oshiradi:

2N H 4N O , + C a(H 2P 0 4)2 -> 2 N H 4H 2P 0 4 + C a (N 0 ,)2+ n H 20 ;

Ishqoriy reaksiyali va tarkibida erkin kalsiy oksidga ega bo'lgan

kalsiy karbonat va bikorbonatlarni ammoniyli selitra yoki am m oniy

sulfatga aralashtirish mumkin em as, shuningdek am m oniy fosfatni va

uning polifosfatlarini amm iak holatida yo'qotish mumkin bo‘lganligi

sababli o ‘zaro aralashtirib bo'lm aydi:

C aO + (N H 4)2S 0 4 - » 2 N H , + C a S 0 4 + H 20

Fizik-kim yoviy xossalari yaxshilangan bir qancha kom ponentlardan

foydalanish uzoq m uddat saqlash uchun yaroqli b o ig an kompleks

aralash o ‘g ‘itlar tayyorlash im konini beradi.

M asalan, neytrallovchi qo ‘shim chalar (dolomit, suyak yoki fosforit

uni) ni h a m d a am m oniylangan superfosfatni qo‘shish nitrat kislota

hosil b o iis h in i, monokalsiyfosfatni dikalsiyfosfatga aylanishining oldini

oladi, o ‘g ‘itning fizikaviy xossalarini yaxshilaydi.

Superfosfatni to 'liq neytrallash yoki uning tarkibidagi erkin P20 5

va nanilikni (oddiy superfosfatda 4% gacha, qo‘sh superfosfatda 3%

gacha) n iiq d o rin i kam aytirishi 1:1:1 nisbatdagi karbam id o ‘g ‘itli

aralashm a olish imkonini beradi.

A m m ofosning kaliy xlorid bilan aralashtirilib superfosfatlar va

am m oniy sulfatlar bilan neytrallanishi orqali hosil qilingan andozaviy

granullangan aralashm asi yaxshi fizik xossalarga ega b o ia d i, gigros-

kopikligi kuchsiz boMishi esa ularni uzoq m uddat om borlarda saqlash

im konini beradi.

Aralash o ‘g‘itlarning sifatiga q o ‘yiladigan asosiy talab ular granu-

lom etrik tarkibining bir xilligi b o ‘lib, bunda aralashm aga kiradigan

dastlabki o ‘g‘itlar granulalarining kattaligini bir xil b o 'lish in i ta ’m inlash

orqali erishiladi.

Quyida o ‘g‘itlarning aralashtirish m um kin yoki yo'qligini ifodalovchi

diagram m a keltirilgan:

Am m oniy selitra

1 0

Karbam id

2 1 1

A m m oniy sulfat

3 1 1 2

Neytrallangan superfosfat

(oddiy va qo‘sh)

4 1 1 2 2

Presipitat

5 1 1 2 2 2

Fosforit uni

6 0 1 0 0 0 2

Metalllurgiya shlaklari

7 1 1 2 2 2 2 0

Ammofos

8 1 1 1 1 1 1 1 1

Kaliy xlorid

9 1 1 2 2 2 2 2 2 2

Kaliy sulfat

10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Shartli belgilar: 0 — aralashm aning xossalari a n ch a yom onlashadi;

1 — aralashm alam i uzoq m u d d atd a saqlab b o im a y d i; 2— oldindan

aralashtirib bo'lmaydi.

Q U R U Q 0 ‘G ‘I T L A R N I A R A L A S H T I R I S H

0 ‘g‘itlarni quruq holda aralash tirish —kom pleks o ‘g ‘itlarni olishda

eng oddiy va iqtisodiy jihatdan foydali uslub b o ‘lib, oziq elem entlarini

m aqsadga muvofiq ta ’minlash im konini beradi.

Am aliyotda quruq aralashm a—o ‘g‘it olishning ikki xil yo‘li tatbiq

etilgan:

1) Aralashmalami ko‘chm a o ‘g ‘it aralashtirish qurilm alari ham da

m ashinalaridan (MVS—3M, D —665) foydalanib, x o ‘jaliklarni o ‘zida

tayyorlash;

2) Yuqori darajadagi ishlab chiqarish sam aradorligiga ega bo'lgan

qurilm alardan (40—60 t/soat) foydalanib aralashm a—o ‘g ‘it tayyorlash,

bu qurilm alar bir tum anning b arch a x o ‘jaliklarini yoki bir y o ‘la bir

necha tum anlar xo‘jaliklariga xizm at qilishi m um kin.

0 ‘g ‘it ishlab chiqarish san o atin in g eng m uhim y o ‘nalishlaridan

biri konsentratlangan oddiy va kom pleks m ineral o ‘g ‘itlar ishlab

chiqarishni har tom onlam a rivojlantirish hisoblanadi.

K om pleks o ‘g‘itlarning sifat va samaradorligini oshirish uchun

u larn in g tarkibiga m agniy h a m d a m ikroelem entlarni qo'shg and a,

q is h lo q x o 'ja lik e k in la ri va u la r o ‘s tirila d ig a n tu p ro q x illari

x u su siy a tla rin i hisobga olishg a alohida e ’tibor berish m aqsadga

rnuvofiqdir.

Yaqin kelajakda o'sim liklarning tuproqdan oziqlanishining asosiy

m uam m olari o ‘z yechimini topishi e ’tiborga olib, kom pleks o ‘g‘itlarni

qo'llash sam aradorligini am alga oshirishda olib boriladigan tadqiqotlar

ulardan foydalanish tam oyillarini tubdan o ‘zgartirishga, tuproqdagi

oziqa elem entlarining h arak atch an shaklga o ‘tish tezligini program-

m alashtirish masalalarini liai qilishga qaratiladi.

Bunday o ‘g'itlarni qo'llashga qaratilgan izlanishlar, jum ladan, ularni

uzoq m uddat ta ’sir doirasini aniqlash ulardan har xil tuproq—iqlim

zonalarida turli xil ekinlar u c h u n foydalanish tizimini ishlab chiqish

im konini beradi.

0 ‘g ‘itlarning yangi shakllaridan foydalanish o'sim lik tom onidan

o ‘g ‘it h a m tuproq tarkibidagi zaxira holdagi oziqa elem entlarini

toMaroq o'zlashtirish im konini beradi.

A lbatta bu narsa qishloq x o ‘jalik mahsulotlarini arzonlashtirish va

atrof-m u h itn ing ifloslantirishni oldini olish imkonini yaratadi.

Sinov  savollari

1.  K om pleks  o ‘g ‘itlarning  ta rk ib i  va  olinish  usullari  qanclay?

2.  K o m p le k s   o ‘g ‘itla rn in g   o d d i y   m in era i  o ‘g ‘itla r d a n   u stu n lig i  va

kam chiligi  nim alarda  n am oyon   bo'ladi?

3.  A m m ofos  va  diam m ofos  q a n d a y   o'g'it?

4.  S u yu q  kom pleks  o'gitlarning  olinish  usullarini  bilasizm i?

5.

0 ‘g ‘itlarni  aralashtirish da  nim alarga  e ’tibor  beriladi?

0 ‘zbekiston Respublikasi dehqonchiligida organik o ‘g ‘itlarn i keng

ishlatish katta ahamiyatga egadir. Respublikam izning su g 'o rilad ig an

tuproqlari, ayniqsa, sahro tuproqlarida organik m odda, y a 'n i c h irin d i

juda kam.

Shuning uchun qishloq xo'jalik ekinlaridan yuqori hosil yetishtirish

va tuproq unum dorligini oshirishda, ularni organik m o d d a la r bilan

boyitish uchu n uni su n ’iy ravishda ko'paytirish, o ‘g‘it solish yoki

ham m a tuproqlarda almashlab ekishni keng joriy etish tavsiya etiladi.

Organik o ‘g 'it qo'llanilganda tuproqning agrokimyoviy va agro-

fizikaviy xossalari ijobiy to m o n ga o 'zg arad i, tuproqdagi m ik ro o r-

g anizm lar faoliyati yaxshilanadi va o ‘sim liklarning m o 'ta d il o 'sib

rivojlanishi liam da oziqlanishi u c h u n qulay sharoit yaratiladi.

O rganik o ‘g ‘itlarga g o 'n g , k u n ja ra , hayvon q o ld iq la ri, y ash il

o ‘g‘itlar, sanoat va shahar xo'jalik chiqindilari, go'ng bazasida tay y o r-

langan turli xil kompostlar, d araxtlarning xazonlari va ariq loyqalari

kiradi. Bularning hammasi m ahalliy o 'g ‘itlar hisoblanadi. O rg an ik

o 'g 'itla r tarkibida o'sim lik uchun zaru r bo'lgan oziq e le m e n tla r-a z o t,

fosfor, kaliy, kalsiy, magniy, oltingugurt va m ikroelem entlar m avjud.

Tuproqdagi organik m oddaning chirishi natijasida karbon kislotasi

ajralib chiqadi. Bu kislota tu p ro q d ag i m ineral m oddalarni e rita d i.

T uproqning ustki qismida karbon kislotasining ko'payishi o 'sim lik d ag i

fotosintez jarayonini yaxshilaydi. O rganik o ‘g‘itlar tufayli tu p ro q d a

k o 'p m iqdorda m ikroorganizm lar to 'plan adi. U lar o ‘sim likning oziq

moddalarini o ‘zlashtirishni yaxshilaydi. Organik o ‘g‘itlar tuproq d a n am -

likni uzoq vaqt davomida saqlab turishga yordam beradi. O rg a n ik

o ‘g‘itlar tuproqdagi m ikroorganizm lar uchun energetik m anba h is o b

lanadi. U ndan tashqari, tuproqqa k o ‘p m iqdorda m ik ro o rg an izm lar

tushadi. Buning natijasida tuproqqa azot to ‘plovchi bakteriyalar, n it-

rifikatorlar, am m oniyfikatorlar

va boshqa guruh b a k te riy a larn in g

tuproqdagi hayot faoliyati kuchayadi.

Ilmiy tadqiqot institutlarining m aium otlariga qaraganda, 30—40

t organik o ‘g‘itlarning parchalanishi natijasida har kuni gektariga o ‘g‘it-

lanm agan yerlarga nisbatan 100—200 kg karbonat angidrid k o ‘proq

to 'p la n a d i.

Ilmiy tadqiqot ishlari shuni ko'rsatadiki, gektaridan 25—30 s g‘alla

yetishtirish uchun har kuni 100 kg C 0 2, 40—50 t kartoshka va sabzovot

u ch u n 200—300 kg C O , talab qilinadi.

Organik o 'g 'itlar m inerai o ‘g ‘itlar bilan birgalikda to ‘g'ri nisbatda

ishlatilganda, qishloq xo'jalik ekinlaridan yuqori hosil yetishtirish uchun

yaxshi imkoniyat yaratiladi.

Yengil mexanik tarkibli tuproqlarda ozuq elem entlarining biologik

sin g d irish qobiliyatini k u c h a y tira d i va ularni tu p ro q d a n yuvilib

ketishidan saqlaydi.

G O ‘NG

0 ‘zbekiston Respublikasida to ‘planadigan mahalliy o ‘g‘itlarning

asosiy qismini qoram ol go'ngi tashkil qiladi. Qishloq xo'jalik ekinlarida

uni q o ilash n in g ko‘p to m o n lam a afzalliklariga qaram asdan u m am la-

katim izda kam m iqdorda to'planm oqda.

G o ‘ng organik o ‘g‘itlarning eng asosiy turi b o'lib, uning sifati

k o ‘p jih a td a n to ‘g ‘ri ja m g ‘arilishi va saqlanishiga bog‘liq. G o ‘ng

tarkibida o'sim liklar uchun zaru r bo‘lgan barcha (m akro va mikro)

oziq elem entlar mavjud.

M asalan, qoram olning h ar bir tonna quruq go‘ngidan tuproqqa

20 kg azot (N ), 10 kg fosfor ( P , 0 5), 24 kg kaliy (K ,0 ), 28 kg (CaO ), 6

kg magniy (MgO), 4 kg oltingugurt (S 0 3), 25 g bor (B), 230 g marganes

(M n ), 20 g mis (Cu), 100 g ruh (Zn), 1,2 g kobalt (C o), 2 g m olibden

(M o ), 0,4 g yod (J) va boshqa elem entlar tushadi.

Bunday o ‘g ‘it to ‘liq o ‘g ‘it deb yuritiladi. G o ‘ng sug'oriladigan

tu p ro q larg a, ayniqsa c h o ‘l m intaqasida tarqalgan tuproqlarga har

to m o n lam a ijobiy ta ’sir ko‘rsatadi.

D em ak, go‘ng o ‘sim likning oziqlanishi uchun eng m uhim oziq

m o dd alar saqlaydigan o ‘g ‘it hisoblanadi.

20—30 t go'ng bilan tu p ro q q a 1 to n n a kul tushadi va undan

dehqonchilikda foydalanish oziq elem entlar balansini tartibga solishda

k atta aham iyat kasb etadi.

M am lakatim izda m inerai o ‘g‘itlar qanchalik ko‘p ishlab chiqaril-

m asin, baribir go‘ng o ‘z aham iyatini yo‘qotmaydi.

G o ‘ngning aham iyati haqida D .N . Pryanishnikov shunday degan:

«M am lakatda m inerai o ‘g‘itlar q anchalik k o ‘p ishlab ch iq a rilm a sin ,

go‘ng h ech q ach o n o 'z aham iyatini y o ‘qotm aydi va d e h q o n c h ilig i-

mizda asosiy o 'g 'itlard an biri bo'lib qolaveradi».

Respublika ilmiy tekshirish in stitutlarining m a’lum otlariga q a ra -

ganda, gektariga 20—30 tonna g o 'n g berilgan yerlardan b irin c h i yili

ekinlar tu rig a qarab 6—7 s dan 60 —70 s gacha va u n d a n o rtiq

qo'shim cha hosil olish mumkin.

Uning t a ’siri 2—3-yillarda ham davom etadi. G o ‘ng va b o sh q a

o'g 'itlard an foydalanish, ayniqsa, R espublikam izning yangi o 'z la s h -

tirilgan, m exan ik tarkibi yengil tu p ro q la ri uch un ju d a a h a m iy a tli

hisoblanadi, chunki bu tuproqlar chirindi va o'sim liklar o ‘zlashtiradigan

oziq elem entlarga boy emas. Shu sababli bu yerlarda ekilgan q ishlo q

xo'jalik ekinlaridan yuqori va sifatli hosil yetishtirish uchun m u n ta z a m

ravishda g o‘ng va boshqa organik o ‘g ‘itlardan foydalanish m aqsad ga

muvofiq b o'ladi.

G o ‘ng tu p ro q n i chirindiga boyituvchi m anba bo'lib, tu p ro q d a g i

fiziologik jaray onlarni tezlashtiradi.

0 ‘z b e k isto n P axtachilik ilm iy te k s h iris h in stitu tid a o 'tk a z ilg a n

tajrib a la r sh u n i ko 'rsatad ik i, p a x ta n i b irin c h i s u g 'o ris h d a g o 'n g

so lin m agan v a ria n tla rd a h a r g e k ta r y erg a b ir so atd a 120 m 3 suv

shim ilgan b o 'ls a , h a r yili g o 'n g so lin g a n v a ria n tla rd a esa 2 0 0 m 3

suv sh im ilgan. 20 yil davom ida g o 'n g so lin g a n s u g 'o rila d ig a n tip ik

b o ‘z tu p ro q la rn in g haydalm a q a tla m id a g o 'n g s o lin m a g a n v a -

rian tlarg a n isb a ta n uglerod 70% , u m u m iy azot m iq d o ri esa 88%

ga k o 'p a y g a n .

O 'z b e k isto n Respublikasi Y e rg e o d ez k a d a str D avlat q o 'm ita s i

T uproqshunoslik va agrokimyo in stitu tin in g m a ’lum otlariga q a ra -

ganda, yangi o'zlashtirilgan sur tusli q o 'n g 'ir va taqirli tu p ro q la rd a

o'tkazilgan tajribalardan ko'rinib tu rib d ik i, 40 to n n a g o 'n g b e rilg a n

variantlarda c h irin d i miqdori 46% ga, azo tnin g um um iy m iq d o ri

esa 25% ga oshgan.

G O ‘N G N I N G T A R K IB I

O txona, m olxona va qo'ralardan ch iqqan ho'l go'ngning ta rk ib id a

o'sim likka zaru r bo'lgan m oddalarni ham m asi, m asalan, 75% suv,

21% organik m oddalar, 0,5% azot, 0,25% fosfor, 0,6% kaliy va b o sh q a

elem entlar bor.

G o ‘ngning tarkibi va o 'g 'itlik xususiyati chorva m ollarining turiga,

ovqatining xiliga va m ol tagiga solinadigan to'sham aga bog‘liq (63-

jadval).

63-jadval

G o 'ngning kimyoviy tarkibi

(% hisobida)

G o'ngning

tarkibiy qismi

Q o ra -

11)01

C h o ‘ch-

Q o‘y,

echki

A ral ash

g o 'n g

Torfli

to'sham adagi

go'ng

qora-

mol

O t

Download 5.63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 59