01 умичт ўқув қул
Moyli urug’larni tarkibidagi aralash moddalarni o’lchami va shakli
Download 4.51 Mb. Pdf ko'rish
|
5 Osimlik moylari ishlab chiqarsih texnologiyasi o’quv qo’llanma
|
3.2.Moyli urug’larni tarkibidagi aralash moddalarni o’lchami va shakli
bo’yicha ajratish qurilmalari Moyli urug’larni tarkibidagi aralash moddalarni o’lchami va shakli bo’yicha ajratish elakli qrilmalar (separatorlar) da amalga oshiriladi. Bu qurilmalarda asosan mineral va organik aralashmalardan tozalanadi. Elaklar tekis yoki baraban shaklida bo’lib ko’pincha taxtalangan tunukadan tayyorlanadi, teshiklari (ko’zlari) dumaloq va uzunchoq shaklida bo’ladi va shaxmat tartibta joylashadi. Elaklar bir-biridan nomeri bilan farq qiladi. Elakni nomeri uning ko’zini diametrini d (mm da) 10 soniga ko’paytirilganligiga teng. Elak ko’zlarining qadami 1,5d teng bo’lib, u 48 elakning mustahkamligini ta‘minlaydi. Hozirgi vaqtda sanoatda ko’zlarini diametri 0,8 dan 40 mm gacha bo’lgan dumaloq ko’zli elaklar ishlatiladi. Uzun ko’zli elaklar urug’lar va aralash moddalarni qalinligiga ko’ra ajratadi. Bunday elaklarda ko’zlar bir-biriga parallel joylashgan. Ular ikki raqamli nomer bilan belgilaniladi, birinchi son ko’zining kengligini, ikkinchi son uzunligini mm da ko’rsatadi. Hozirgi vaqtda sanoatda ko’zining kengligi 0,5 dan 10,0 mm cha bo’lgan, uzunligi 10 dan 50 mm gacha bo’lgan elaklar ishlatilmoqda. Elaklarning asosiy ko’rsatkichi yuzasining foydali ishlatilishi koeffitsienti bo’lib, u elak ko’zlarining yuzasini yig’indisini, elakning umumiy yuzasiga bo’lingandagi chiqqan son qiymatiga teng bo’lib, foizlarda ifodalanadi. Bu son metalldan tayyorlangan elaklarda 15 dan 50% gacha, ipdan tayyorlangan elaklarda 48 dan 85% gachani tashkil etadi. Elaklarning ish rejimiga quyidagi omillar kiradi: vaqt birligida separatorga kelib tushadigan mahsulotning turi, dastlabki miqdori va tarkibi; aralashma komponentlarning fizik xususiyatlari; jarayonning davon etish muddati. Elak yuzasida urug’dan begona aralash moddalar ajralishi uchun, urug’ elak yuzasida bir xil bo’lmagan tezlikda - tezlanish bilan harakatlanishi kerak. Elakda urug’larni saralash jarayonida ikkita fraktsiya hosil bo’ladi: o’lchami elak ko’zining o’lchamidan katta bo’lgan moddalar elak ustiga qoladi, bu fraktsiyaga qoldiq deyiladi; o’lchami elak ko’zlarini o’lchamidan kichik bo’lgan moddalar elak ko’zlaridan o’tib elakning ostiga tushadi, bu fraktsiyaga elanma deyiladi. Elaklar shakliga ko’ra tekis va barabansimon bo’ladi. Tekis shakldagi elaklar quyidagi harakatlanish imkoniyatlariga ega: -bir qism qiya qilib o’rnatilgan elak oldinga orqaga borib keladigan harakat qiladi (a). Bunday elakda moddalar yaxshi ajraladi va unumdorligi yuqori bo’ladi; -bir qism qiya qilib o’rnatilgan elak yon tomonga borib keladigan harakat qiladi (b). Bunday elakda moddalar yaxshi ajralmaydi va ish unumdorligi past; -gorizontal yoki bir qism qiya qilib o’rnatilgan elak aylanma harakat qiladi (v), bunda moddalarning ajralishi yaxshi, ish unumdorligi yuqori; -gorizontal yoki bir qism qiya qilib o’rnatilgan elak vertikal yo’nali tebranma harakat qiladi (g), bunday elaklar tebranuv Tekis yuzali elaklarning Moyli urug’lar tarkibidagi aralash moddalarni faqat o’l ajratadigan qurilmalarga ЗС shaklidagi elak “Burat”, qo’sh ramali MX ЗС-5 tipidagi separatorda tozalanadigan urug’ qabul qiluv elakda urug’ tarkibidagi arala Elakdan o’tgan urug’lar saralov tozalanadi. Saralovchi elakning birin va bu yerda ikki oqimga bo’linadi, bo’lingan urug’ning 1/2 qismi qisqartirilgan elakga, 2/3 qismi ostki elakga tu elak ko’zlaridan o’tgan elanma aralash moddalar bo’lib ular nova orqali qurilmadan chiqariladi. Elakning ish unumdorligi Q bu erda: B-elak eni, m; h - urug’ qavati tezligi, min -1 ; S 0 -urug’ning urug’ning hajmiy massasi, kg/m Moyli urug’larni tozalash uchun konstruktsiyasi har xil bo’lgan qurilmalar qo’llaniladi. Ular oddiy va murakkab bo’ladi. moddalarning bitta xususiyatiga (kombinatsion) qurilmalarda bir necha xususiyatlari hisobga olinadi (aerodinamik, mexanik, magnit). 49 gorizontal yoki bir qism qiya qilib o’rnatilgan elak vertikal yo’nali , bunday elaklar tebranuvchi elaklar deyiladi. Tekis yuzali elaklarning harakatlanish turlari Moyli urug’lar tarkibidagi aralash moddalarni faqat o’l ЗС-5 va ЗС-10 tipidagi tekis elakli separatorlar, baraban klidagi elak “Burat”, qo’sh ramali MXС qurilmalari sanoatda ishl 5 tipidagi separatorda tozalanadigan urug’ qabul qiluvchi elakda urug’ tarkibidagi aralashmalar ajratiladi va ular qurilmadan Elakdan o’tgan urug’lar saralovchi elakga tushadi va bu yerda ham arala elakning birinchi qismidan o’tgan urug’lar bo’luv va bu yerda ikki oqimga bo’linadi, bo’lingan urug’ning 1/2 qismi qisqartirilgan elakga, 2/3 qismi ostki elakga tushadi. Elaklarda qolgan qoldiq - elak ko’zlaridan o’tgan elanma aralash moddalar bo’lib ular nova orqali qurilmadan ish unumdorligi quyidagi tenglamadan aniqlanadi, kg/soat µ ρ ⋅ ⋅ ⋅ ⋅ ⋅ = 0 60 S n h B Q , urug’ qavatining qalinligi, m (h=10…15 mm urug’ning harakatlanish masofasi, m (S 0 =0,02…0,03 m) iy massasi, kg/m 3 ; µ -g’ovaklik koeffitsienti. Moyli urug’larni tozalash uchun konstruktsiyasi har xil bo’lgan qurilmalar qo’llaniladi. Ular oddiy va murakkab bo’ladi. Oddiy qurilmalarida urug’lar va aralash moddalarning bitta xususiyatiga (masalan, o’lchamiga) asosan tozalanadi, murakkab qurilmalarda bir necha xususiyatlari hisobga olinadi (aerodinamik, gorizontal yoki bir qism qiya qilib o’rnatilgan elak vertikal yo’nalishda elaklar deyiladi. Moyli urug’lar tarkibidagi aralash moddalarni faqat o’lchamga asosan 10 tipidagi tekis elakli separatorlar, baraban shlatiladi. elakda tushadi. Bu alar ajratiladi va ular qurilmadan chiqariladi. di va bu yerda ham aralashmalardan qismidan o’tgan urug’lar bo’luvchiga tushadi va bu yerda ikki oqimga bo’linadi, bo’lingan urug’ning 1/2 qismi qisqartirilgan - tozalangan urug’, elak ko’zlaridan o’tgan elanma aralash moddalar bo’lib ular nova orqali qurilmadan kg/soat: (3.1) =10…15 mm); n -tebranish 0,02…0,03 m); ρ - Moyli urug’larni tozalash uchun konstruktsiyasi har xil bo’lgan qurilmalar Oddiy qurilmalarida urug’lar va aralash asosan tozalanadi, murakkab qurilmalarda bir necha xususiyatlari hisobga olinadi (aerodinamik, |
