0‘zbek tiliga davlat maqomi berilishi munosabati bilan oliy o‘quv yurtlarida barcha fanlar ona tilida o‘qitila boshlandi

1.1. Tirik organizmning elementar tarkibi va
bioorganik birikmalarning molekular tuzilishida ishtirok etadigan atomlarning xossalari
Yer qobig‘ida 110 dan ortiq kimyoviy elementlar aniqlangan bo‘lib, bulardan 22 tasi organizm tarkibiga kiradi. Bioorganik molekulalarni tuzish uchun oz miqdorda vodorod (H), kislorod (O), uglerod (C) va azot (N)dan foydalaniladi.
Tirik hujayra umumiy massasi 99% yuqori bo‘lgan elementlardan tuzilgan. Yer qobig‘ida ko‘p tarqalgan elementlarga kislorod (O), kremniy (Si), aluminiy (Al) va natriy (Na) kiradi.
Tirik organizmda uchraydigan elementlarning hujayradagi konsentratsiyasiga qarab uch guruhga bo‘linadi: asosiy elementlar, mikroelementlar va ultramikroelementlar (1- jadval).
Asosiy elementlarga vodorod, uglerod, kislorod va azot kirib, atmosferaning 2—60% ni tashkil qiladi. Bu elementlar har tomonlama ahamiyatga ega. Ular tirik organizm tarkibiga kiruvchi molekulalarning tuzilishida ishlatiladi.
Mikroelementlar (natriy, magniy, fosfor, oltingugurt, xlor, kaliy va kalsiy) tirik organizmlarda 0,1 dan 0,02 % gacha miqdorni tashkil qiladi. Bulardan ko‘pchiligi ionlar ko‘rinishida bo‘ladi. Masalan, Na⁺, Mg²⁺, PO⁴ ₃, S0₄ ², Cl ,
12
1-jadval
Tirik organizmda bioorganik molckulalarning tuzilishida ishlatiladigan clementlar

Guruh	Elementlar	Belgilanishi	Atom nomcri	Atmosferaga % nisbatan boMishi
	Vodorod	H