0‘zbekiston respublikasi qishloq уа suv xo‘jaligi vazirligi

q=W:S,
bu yerda: S — tekislanadigan umumiy maydon, ga.
Tegishli hisoblashlardan so‘ng tekislashlarning ish tartibi
(sxemasi) tuziladi, ya’ni qayerdan qancha tuproq olinib, qayerga
tashlanishi belgilanadi.
Topshiriq 1. Tekislanishi kerak bo'lgan tipik bo‘z tuproq
maydoni 2 ga (100x200 m), chirindili qatlamning qalinligi 60 sm,
paxta-bug‘doy almashlab ekishi joriy qilingan va g‘o‘zani egatlab
sug'orish amalga oshirilishi uchun 0,001-0,002 ko'ndalang va
umumiy bo‘ylama nishablik bo'yicha loyiha tuzilsin.
Tekislash o'tkaziladigan dala 20x20 m li kvadratlarga bo'linadi
va ular tomonlarining kesishgan nuqtalari shu kvadratlarning
markazi deb olinadi. Plandagi gorizontal liniyalar 5 hamida vertikal
— 10 ta nomer bilan belgilanadi (3-rasm).


13

№	Kvadratlarning absolyut balandliklari
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1.	95,57	95,47	95,39	95,34	95,23	95,18	95,20	95,34	95,39	95,33
2.	95,47	95,39	95,34	95,25	95,09	95,08	95,17	95,31	95,27	95,22
3.	95,39	95,35	95,28	95,18	95,04	94,99	95,16	95,27	95,19	95,10
4.	95,30	95,28	95,22	95,12	95,01	94,92	95,12	95,24	95,15	95,06
5.	95,24	95,21	95,14	95,06	94,96	94,93	95,05	95,19	95,12	95,05

Har bir gorizontal profil bo'yicha umumiy loyihaviy nishablik-
ning chizig‘ini o'tkazib, har bir kvadrat bo'yicha kesiladigan va
to‘ldiriladigan qatlam qalinliklari va tuproq ish hajmi 3 va 4-
jadvallarga yoziladi.


14

4-rasm. Tekislash profili (ko‘ndalang kesimi).


15

№												Yig'indisi
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	Kesib olish		To’l- dirish
1.	-12	-4	+2	+4	+13	+15	+10	-5	-13	-10	44		44
2.	-9	-4	-2	+5	+18	+ 16	+5	-11	-12	-8	46		44
3.	-6	-3	-1	+7	+17	+18	-2	-15	-11	-5	44		42
4.	-4	-4	-2	+7	+14	+16	-2	-16	-10	-4	42		37
5.	-4	-4	0	+6	+13	+15	0	-16	-10	-5	39		34

jadval Tekislash qatorlari bo'yicha loyiha balandliklari №	Kvadratlar
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1.	95,45	95,43	95,41	95,38	95,36	95,33	95,30	95,29	95,26	95,23
2.	95,38	95,35	95,32	95,30	95,27	95,24	95,22	95,20	95,15	95,14
3.	95,33	95,32	95,24	95,25	95,22	95,17	95,15	95,12	95,08	95,05
4.	95,26	95,24	95,20	95,19	95,15	95,14	95,08	95,05	95,10	95,02
5.	95,20	95,14	95,14	95,12	95,09	95,07	95,05	95,03	95,01	94,98

№	Kvadratlar									0‘rtacha balandliklar
	1		2	3		4	5	6	7
1.	80,22		80,15	80,09		80,03	79,06	79,91	79,83		80,027
2.	80,16		80,10	80,03		79,96	79,90	79,83	79,75		79,961
3.	80,09		80,02	79,96		79,91	79,85	79,78	79,73		79,906
4.	80,04		80,00	79,95		79,92	79,87	79,83	79,80		79,916
5.	80,13		80,11	80,06		80,01	79,94	79,92	79,86		80,004
6-	80,21		80,17	80,13		80,06	80,01	79,98	79,22		80,070
7. | 80,27		80,21		80,15	80,12		80,08	80,04	79,98		80,120

№	Kvadratlar							Jami, м
	1	2	3	4	5	6	7	Kesib olish	To‘l- dirish
1.	-0,22	-0,15	-0,09	-0,03	+0,04	+0,09	+0,17	0,49	0,30
2.	-0,16	-0,10	-0,03	+0,04	+0,10	+0,17	+0,25	0,29	0,56
3.	-0,09	-0,02	+0,04	+0,09	+0,15	+0,22	+0,27	0,11	0,77
4.	-0,04	-0,00	+0,05	+0,08	+0,13	+0,17	+0,20	0,04	0,63
5.	-0,13	-0,11	-0,06	-0,01	+0,06	+0,08	+0,14	0,31	0,28
6.	-0,21	-0,17	-0,13	-0,06	-0,01	+0,02	+0,08	0,58	0,10
7.	-0,27	-0,21	-0,15	-0,12	-0,08	-0,04	+0,02	0,87	0,02
Jami:								2,69	2,66

So‘ngra har bir gektar hisobiga to‘g‘ri keladigan tuproq ish
hajmi qo‘yidagicha hisoblab chiqiladi:


Я =


W_
s


1070
1,96


= 545 m³/ga ni tashkil etadi.


Tuproqni 100-300 m uzoqlikka olib borib tashlashda D-334
markali skreperlar qo'llaniladi. Undan so‘ng yerlarni loyihadagi
yuza hosil qilish uchun D-205 markali greydyerlaridan, PR-5, PT-
4A va PA-3 markali tekislagichlardan foydalaniladi.
Tekislash ishlari tamomlanganch tuproq va iqlim sharoitlari
sug'oriladigan dalalarning nishabligiga ko‘ra u yoki bu turdagi
sug‘orish tarmoqlari quriladi.