1- бўлим Қадимги дунёда жисмоний тарбия

XXV Олимпиада ўйинлари 
(Барселона, Искания, 1992 йил) 
Аслида барселона шаҳри олдинлари ҳам бирига бор Олимпиада ўйинларини 
қабул қилишча ўз номзодини қўйганди. Бироқ ҳар гал омад улардан юз ўгирарди. 1924 
йилга Олимпия ўйинларига даввогарлар бахсида париж ғолиб чиққан бўлса, 
кейинчалик Берлин (1936) ва Мокреал (1976) “панд” берди.
Ниҳоят, Барселона аҳлининг орзу умидлари ушалди ўтганлигини кўрсатди. 
Айни, шу вақтда XXV Олимпиада ўйинлари пойтахти этиб сайланганлигини 
билдирди. Ушбу қувонли хабарни шаҳар аҳолиси қандай кутиб олишиганини тасаввур 
қилиш мушкул эди.
Қолаверса, ташкилий қўмита Олимпия ўйинларига тайёргарлик ишларини 
бошлаб юборишди. Олимпиаданинг тимсоли, рамзи ҳам тасдиқланди. Таниқли 
рассом, 39 ёшли Хавер Марискал қаламига тегишли бўлган “Кучук-Коби” эпиза ушбу 
конкурсда ғолиб топилди. Ўз навбатида Испания хукумати тайёргарлик жараёнига 127 
миллиард песет миқдорида маблағ ажартиш тўғрисида қарор чиқарди. Энг кўп харжат. 
Спорт иншоатлари қурилиши (31 миллиард песет)га ва Олимпия қишлоғи (II 
миллиард)ни тиклашга сарфланди. 15 минг ўринга мўлжалланган Олимпия ўйинлари 
тарихидаги энг зўри эди. Шаҳар меҳмонхоналари ассоциациялари эса 12 минг ўрин 
қозонишга бел боғлади. Шунингдек, қўшимча равишда олтита (2 минг ўрин) 
меҳмонхона кураш режалаштирилди. Бир сўз билан айтганда, бахслар юрти, бу борада 
мисли кўрилмаган ишларни амалга оширди. 
XXV Олимпия ўйинларининг очилиши маросими 1992 йилнинг 27 июлда бўлиб 
ўтди. Байрам тадбирлари деярли 3 соат давом этди. “Олимпия” ўйингохига йиғилган 
66 минг киши ажойиб тантананинг бевосита гувоҳига айланишиди. Шу ўирнда 
таъкидлаш жоизки, Олимпия ўйнишнинг очилиши қисмига терин гимнастикасининг 
баҳоси 300-500 доллар ҳисобида қилиб белгиланганлига қарамай, унинг “қориқ 
бозор”даги нархи 7 минг долларгача кўтарилган. Нихоятда, Испания қироли Хуан 
Карлосга сўз берилади. Олимпиада ўйиндарини очилиши ваколатини ҳам 
сидқидилдан бажаради. 

---

176 
“Барсиона-92”га Олимпия харакати тарихида биринчи марта ХОК га аъзо бўлган 
давлатларнинг барчаси жамланишиганда – 1731 делегация! Бу Халқаро Олимпия 
қўмитаси президенти Самарангнинг саъа харакатлари самараси эди, албатта. Энг кўп 
сонли жамоа Испания бўлди. Улар таркиби 826 нафар спортчидан ташкил топганди. 
АҚШ олимпиячилар сони эса 819 нафарга етди. Ушбу Олимпия ўйинларидасобиқ 
СССР вакиллари илк бор ва сўнгги марта Мустақил давлатлар ҳамдўстлиги (МДҲ) 
нинг бирлашган жамоаси сифатида фаолият кўрсатди. Жамоа 654 спортчини ўз ичига 
олганди XXV Олимпия ўйинларидла рекорд ҳисобда, спортнинг 25 тури бўйича 
мусобақалар ўтказилди. 
Шуниси эътиборга моликки, Бареелона зоминида 17 нафар Ўзбекистонликлар 
ҳам беддашувларда қатнашди. Бу рақам аввалги ўйинларга қараганла юқори эди. 
Юртдошларимиз, бу гал учта олтин, иккита кумуш ва битта бронза медалларини қўлга 
киритишди.
Спорт гимнастика усталари Океан Чусовитика ва Разилия Галиева, 4х100 метрга 
эстафета югуришда Марина Шимонинлар шоҳсупасининг энг юқорисига 
кўтарилишди. Оғир атлетика мусобақасининг донглилар баҳсида иштирок этган 
Сергей Сирцов грузиялик К.Кахиашвили каби бир хил натижа кўрсатишади190 кг. 
Бирон чекка юз грамм енгил бўлган гурзин штангачиси “олтин”ни илиб кетди. Сирцов 
кумуш медал билан кифояланди. Шунингдек, Анатолий Аерабоев (мерганлик, кумуш) 
ва Валерий Захарович (қиличбоз, бронза) Олимпиада медалларини забт этишди.
Агарда марказий Осиё мамлакатлари кўрсаткичларига назар ташласак, 
Қозоғистон (21 спортчи-бир олтин, иккитадан кумуш ва бронза), Тожикистон (бир 
олтин), Қирғизистон (бир олтин) ва Туркманистон (медал йўқ) эканлигини кўрамиз. 
Демак, юртжошларимиз эришган натижалар мақтовга арзигулик.