1- бўлим Қадимги дунёда жисмоний тарбия


Download 1.48 Mb.
Pdf ko'rish
bet79/81
Sana21.06.2023
Hajmi1.48 Mb.
#1641715
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   81
Bog'liq
ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ТАРИХИ яяяя

XXVII Олимпиада ўйинлари
 
 
 
 
(Сидней, Австралия, 2000 йил 15 сентяб-1октябр) 
Австралиянинг Сидней шаҳрида 200 мамлакатнинг 11 мингдан ортиқ спортчиси 
300 комплект медаллар шодаси учун бахс юртидилар 6 нафар спортчи 3 тадан, 32 
қатнашчи эса 2 тадан олтин медал соҳиблари бўлишди. Илк бор аёллар ўртасида сув 
полоси, муантейн-байк сингари бир қатор турлари олимпиада дастуридан жой олди. 
Донинг назорати кучайтирилиши ҳисобига 7 нафар совриндор натижлари бекор 
қилинди. Хатто, кейинги олимпиада ўйинлари дастуридан донинг кучайганлиги боис, 
оғир атлетика тури олиб қўйилиши масаласи кун тартибига қўйилди.
Жанубий Корея КХДР вакиллари ягона жамоа бўлиб мусобақаларда иштирок 
этиши олимпиада нуфкзини янада оширганлигига шубҳа йўқ. Олимпия ўйинлари 
шарафати билан биргина Сидней шаҳри янги 30 та замонавий спорт иншоатларга эга 
бўлди.
XXVII Олимпия ўйинларининг юртимиз учун аҳамияти айниқча беқиёсдир. 
Вакилларимиз Ўзбекистон тарихида биирнчи бор Ёзги Олимпиала бахсларида олтин 
медал со ҳиби бўлишди. 
Сиднейдаги XXVII ёзги Олимпиадада матноат кўрсатиб жонажон 
Ўзбекситонимиз мадҳиясини бутун дунё тартаган, байроғимизни юксак 
саҳначиларимиз Муҳаммадқодир Абдуллаев, Артур Таймазов, Сергей Михайлов, 
Рустам Саидовларнинг ғалабасидан қалблари ғурурга, завқ-мавққа тўлди.
Спортчилармиз Атланта Олимпиадасида 1-кумуш, 1 бронза медали билан 
тақдирланиб, умум жамоа ҳисобида дунё 58 – ўринни банд этишганди. Сиднейда 
ўтказилган XXVII Олимпиада эса юртдошларимиз 1 олтин, 1 кумуш, 2 бронза 
медалига эгалик қилиб 41 ўиндан жой олишди ва ниҳоят, яшил қитъанин Сидней шаҳ 
рида ўн беш кун давомида турфа шов-шув ҳамда қизиқарли баҳсларга бой бўлган 
XXVII Ёзги Олимпиада ўйинлари якунланди. Дунё спорт оламига олам-олам қувонч 
ва жаасуратлар хадя этган мазкур олимпиада бежиз “минг йиллик ўйинлари” деб 
номланганлиги ўз исботини топди. Шунинг учун ҳам МОК президенти Самаранг 
абдул-адаб “Спорт-тинч ва дўстлик элчиси” бўлиб қолишини алоҳида такидлади. 
XXVII Олимпиада ғолиблари орасидан саккиз нафар ХОК нинг аъзолари сайланди. 
Улар сафига собиқ иттифоқ республикалари вакилларидан россиялик Александр 


178 
Понов, украиналик енгил атлетикачи яъни лангар билан сакровчи Сергей Бубкалар 
киритилди.
Ноанъанавий жамоа ҳисобила АҚШ (97-39-33) – 1 ўрин, Россия (88-28-28) – 2 ўрин, 
Хитой (59-28-16-15) -3 ўринни эгаллади. Шундай қилиб Сидней бўлиб ўтган XXVII 
Ёзги Олимпиада ўйинлари ниҳоясига етди. Дунё эса, 2004 йил Афинада ўтадиган 
XXVII Олимпиада ўйинларига тайёргарликни бошлади.
XXIX ОЛИМПИЯ ЎЙИНЛАРИ 
( Пекин,2008 йил) 
XXIX -Олимпиада ўйинлари 2008 йил 8 августдан 24 августгача Хитой Халқ 
Республикасининг пойтахти Пекиндаги “ Қуш ини” ўйин гоҳида жаҳон спорт 
байрами- XXIX Олимпиада ўйинлари тантанали равишда очилди. 
Олимп тўғри (Грецияда ёндирилган машъала) Хитой пойтахтигача бўлган 137 
минг километрлик йўлни босиб,барча беш қитъа ҳудудидан ўтиб ,ўн ол-ти кун 
деганда Пекинга етиб келди.XXIX-Олимпиаданинг шиори “Ягона олам-ягона орзу” 
бўлди.Бутун дунё Олимпиада ўйинлари фикру-хаёли билан яшаб спортчилар
мусобақасини миллиарддан ортиқ киши ойнаи-жаҳон орқали томоша қилди.
Илк маротаба Ўзбекистон миллийтелерадиокомпанияси Олимпиада ўйин- ларини
тўғридан-тўғри эфирга узатди. 
XXIX-Олимпиада ўйинларида жаҳоннинг 204 мамлакатидан ташриф буюр ган
11099 нафар спортчи қатнашди.Бу ерда 302 та медаллар шодаси учун кураш 
борди.Жами 35 та жаҳон ва 85 та Олимпиада рекордлари янгиланди. 
Пекин Олимпиадасининг қаҳрамони деб сузувчи Майкл Фелпс –(АҚШ)ни
кўрсатиш мумкин.У саккизта жаҳон рекордини ўрнатган ҳолда саккизта ол-тин
медални қўлга киритди. 
“Қуш ини” ўйинлари йўлакчасида енгил атлетика спортида учта жаҳон ре- корди
ўрнатилди,эркакларнинг- 100м , 200м га югуриш мусобақаларида ва 4х100 м лик 
эстафетада.Барча жаҳон рекордларида ямайкалик спринтер - Усейн Болтнинг
бевосита “қўли”бор эди. 
Лангар чўп билан сакраш секторида аёллар ўртасида ўта қизғин кураш ке- 
чиб,бунда россиялик спортчи Елена Исинбаева буюк натижа-5 м 05см,яъни янги 
жаҳон рекорди билан ғолиб чиқди. 
Олимпиада медаллари 87 та мамлакат спортчиларига насиб этди. 
Пекиндаги Олимпиада ўйинларида Ўзбекитондан спортнинг 15 тури бў-йича 58 
спортчи қатнашди:юнон-рум кураши ва эркин кураш,бокс,дзюдо,та-эквандо 
(VTF),оғир ва енгил атлетика,ўқ отиш,спорт гимнастикаси,академик эшкак
эшиш,байдарка 
ва 
каноэда 
сузиш,трамполин,велоспорт-шоссе,сузиш, 
теннис.Делагация вакилларининг умумий сони- 87 кишини ташкил этди. 
Спортчиларимиз битта олтин,иккита кумуш ва учта бронза медалини ютиб
олдилар.Айниқса,Вадим Меньковнинг бир кишилик байдаркадаги мусоба-қасида
тўхталиб ўтишни истар эдик.Вадим финалда 1000 м масофага бўл-ган мусобақада
аввалига 900 метр давомида ҳаммадан 50 метрга илгари-лаб кетганига
қарамай,охир-оқибат унга бироз тажриба етишмади ва спорт чимиз маррага
тўртинчи бўлиб келди. 
Ўзбекистонга Пекин Олимпиада ўйинларида медаллар келтирган спортчи лар
қуйидагилар: 
1.Артур Таймазов-эркин кураш-олтин медал 
2.Сослан Тагиев- эркин кураш-кумуш медал 
3.Абдулла Тангриев- дзюдо кураши-кумуш медал 


179 
4.Антон Фокин- гимнастика,брусья-бронза медали 
5.Ришод Собиров –дзюдо кураши- бронза медали 
6.Екатерина Хилько- трамполинда сакраш-бронза медали. 
Умумкоманда ҳисобида МДХ давлатлари орасида 40-ўринни эгаллади. 
(1 та олтин,2 та кумуш, 3 та бронза жами 6 та медални қўлга киритдилар.)
XXX ОЛИМПИЯ ЎЙИНЛАРИ 
ЛОНДОН . 2012 ЙИЛ. 
Пекин Олимпиадасидан кейин (2012 йил 27 июндан 12 августгача) ўзбекис-тонлик
спортчиларнинг Лондон Олимпиадасига тайёргарлик кўриши ва қат нашишига
зарур шарт-шароитлар яратиш мақсадида Ўзбекистон Республи каси
Президентининг “Ўзбекистон Республикаси спортчиларининг 2012йил Лондон
шаҳри (Буюк Британия)да бўлиб ўтадиган ХХХ-ёзги Олимпиада ва XIV 
параолимпиада ўйинларида иштирок этишга тайёргарлиги тўғрисидаги ПК -1029-
сон Қарори тўғрисида ” батафсил маълумот берилган.Энди эса 
спортчиларимизнинг ушбу Олимпиадада қандай натижаларга эришгани ва
умуман , Олимпиада баҳслари қандай ўтгани ва нимаси билан ёдда қолгани
хақида тўхталиб ўтамиз.Ўзбекистонлик спортчилар Буюк Брита-ния пойтахтида
бошқа мамлакатлардан келган спортчилар билан 2180 та медал учун кураш олиб
борадилар. 
Ўттизинчи ёзги Олимпиада ўйинлари Буюк Британия пойтахти Лондон
шаҳрида 2012 йилнинг 27 июнидан 12 августига қадар бўлиб ўтди.Бу Лон-
донннинг тарихида учинчи марта Олимпиада ўйинларини қабул қилиши 
эди.(бунгача Лондонда Олимпиада ўйинлари 1908 ва 1948 йилларда ўтка-зилган 
эди).Ўйинлар тумори қилиб Венлок ва Мандевил танланди.Олим-пиадада 204 та
мамлакатдан 10956 нафар атлет иштирок этди.26 спорт ту-рида 302 та комплект
медаллар шодаси ўйналади.Жами медаллар сони эса 2100 тани ташкил этади. 
Олдинги ўйинларга нисбатан дастурга бир қанча ўзгаришлар киритилди. 
Сайловдан икки кун ўтгач - 2005 йил 8 июндан бошлаб ХОҚ бейсбол ва 
софтболни ўйинлар дастуридан чиқаришга қарор қилди.Уларнинг ўрнига гольф , 
каратэ , регбини киритиш таклиф қилинди , роликда учиш ва сквош сўнгги
дақиқаларда керакли овоз тўплай олмади.2009 йилнинг 13 августи да ХОҚ
ижроий қўмитаси аёлларга бокс бўйича мусобақаларда қатнашиш га рухсат
берди.Улар 12 спортчидан уч вазн тоифасида иштирок этадиган бўлишди ( 51,61 ва 
75 кг), эркаклардан эса бир вазн тоифаси олиб ташланди Тарихда биринчи марта
аёллар ёзги Олимпиада ўйинлари дастуридаги барча мусобақаларда иштирок
этиш ҳуқуқига эга бўлишди.500 метрга эшкак эшишда ва каноэда,икки кишилик
каноэда эркаклар мусобақаси 200 метрлик аёллар мусобақасига алмаштирилди.Шу 
билан эркакларнинг 500 метрга бўлган барча мусобақалари 200 метрга
қисқартирилди (байдар ка-бир кишилик,байдарка-икки кишилик,каноэ-бир 
кишилик).Елканли мусо-бақаларнинг “Торнадо” тури олиб ташланди,”Инглинг”
тури эса “Эллиот” билан алмаштирилди.Велоспортда ҳам бир қатор ўзгаришлар
рўй берди. 


180 
Қўл тўпи мусобақаларила чорак финалда ютқазганлар учун 5-8 –ўринлар турнири
бекор қилинди.Замонавий бешкурашда ҳам бироз ўзгаришлар киритилиб,югуриш
ва ўқ отиш бир мусобақа турига айлантирилди. 
Шундай қилиб,мусобақалар спортнинг 26 туридан ва 39 спорт йўналиши-да
ўтказилди. 
Енгил атлетикада 3 та жаҳон рекорди ( 800 метрга югуриш-эркаклар,4х100 м га
югуриш-аёлллар ва эркаклар ) ўрнатилди. 
Лондон Олимпиадасининг ҳақиқий қаҳрамони америкалик сузувчи .уш-бу
Олимпиадада 4 та олтин медални қўлга киритган Майкл Фелпс бўлди. У
Олимпиада тарихида энг кўп медални қўлга киритган спортчи ҳисоб-ланади – 23 
та медал. 
Ямайкалик енгил атлетикачи Усейн Болт 3 та олтин медалнинг соҳиби ва бир
жаҳон рекорди муаллифи (4х100 м эстафета югуришда) бўлди. 
Беллашувлар дастуридан ўрин олган асосий спорт турлари:бокс,баскетбол
волейбол,енгил 
атлетика,гимнастика,велоспорт,дзюдо,от 
спорти,елканли 
спорт,милтиқдан ва тўппончадан отиш,ўқ-ёй отиш,сузиш ва сувга сакраш, 
замонавий бешкураш,сув полоси,стол тенниси,таэквандо,академик каноэ ва
байдаркада эшкак эшиш,қўл тўпи,қиличбозлик,эркин ва классик кураш, чим
устида хоккей,оғир атлетика ва футбол. 
Ўзбекистон спортчилари Лондондаги 30-Олимпиада ўйинларида 47-ўрин ни
эгаллади.Қуйидаги спортчиларимиз медалларн олишга муяссар бўлди: 
1.Артур Таймазов – эркин кураш – олтин медал 
2.Аббос Атоев – бокс – бронза медали 
3.Ришод Собиров – дзюдо – бронза медали. 
XXХI ОЛИМПИЯ ЎЙИНЛАРИ 
2016 йил Рио-де Жанейро.XXXI Олимпиада ўйинлари. 
2016 йил XXXI ёзги Олимпиада ўйинлари 5 августдан 21 августгача Рио-де-
Жанейрода Бразилия давлатида бўлиб ўтди.Бу Жанубий Америкада
ўтказилаётган биринчи Мехикодаги 1968 йилги,1996 йили Атлантада Олим-пиада
ўйинларидан сўнг Лотин Америкасида ўтказилаётган иккинчи ва жанубий
яримшарда 2000-йилдан кейин ўтказилаётган дастлабки Олим-пиада ўйинлари
эди.Мусобақаларда 207 мамлакатдан келган 12500 дан ортиқ атлет спортнинг 28
турида 306 комплект медаллар учун курашди. Жами медаллар сони 2106 донани
ташкил этди. 
Риодаги мусобақалар дастури Лондондагига нисбатан деярли ўзгармади ушбу
ўйинларда Косово ва Жанубий Судан жамоалари биринчи бор иш-тирок
этишди.Регби-7 ва гольф Олимпиада спорт турлари қаторидан ўрин олди. 
Ўйинлар тумори Бразилия ўсимлик ва ҳайвонот дунёсини ўзида мужас-
самлаштирган - Винисиус ва Том бўлишди.Олимпия ўйинлари тумори Винисиус
сариқ рангга эга ва Бразилия ҳайвонот дунёсининг ёрқин вакил ларини ўзида
ифода этади.Параолимпия ўйинлари тумори Том эса Брази-лия ўсимлик
оламининг умумлашган образи сифатида гавдаланди.Унинг кўринишида дарахт ва
гуллар элементини пайқаш мумкин. 


181 
Олимпиада ўйинларининг спорт дастури очилиш маросимидан икки кун аввал 
Жуан Авеланж номидаги Олимпия стадионида Швеция ва ЖАР аёл лар терма
жамоаларининг футбол бўйича мусобақаси билан очилди. 
Ушбу Олимпиада ўйинлари олдидан қабул қилиш билан билан боғлиқ
айбловлар туфайли ХОК,Бутунжаҳон Допингга қарши курашиш агентлиги ва
АҚШ сиёсатчилари россиялик спортчиларнинг беллашувда қатнашишла рига
қарши турдилар.Ўйинлар очилишига бир кун қолганда ХОК россиялик айрим
спортчиларга мусобақада иштирок этишга рухсат берди.Рио-де –Жа нейро
Олимпиадасида россиялик 286 нафар спортчи спортнинг 34 тури-дан 29 тасида
иштирок этди.Улар енгил атлетика беллашувларидан тўлиқ
четлаштирилди.Шундай бўлсада,россиялик спортчилар катта жасорат кўр-
сатиб,умумжамоа ҳисобида 4-ўринни эгалладилар. 
Рио Олимпиадасининг қаҳрамонлари сифатида учта олтин медални қўл га
киритган Усейн Болт (100,200 ва 4х100 м эстафета югуришда), америка-лик
машҳур сузувчи Майкл Фелпс ( у Олимпиадада қўлга киритган медал лар сонини
28 тага етказди),Буюк Британия вакили Мухаммад Фарах (у Лондондаги 2 та
олтин медалга яна 2 та олтин медалини қўшди-500, 10 000 м га югуришда) 
келтириб ўтиш мумкин. 
Беллашувлар дастуридан ўрин олган асосий спорт турлари:бокс,баскет-
бол,волейбол,енгил 
атлетика,гимнастика,велоспорт,дзюдо,от 
спорти,елкан-ли
спорт,милтиқдан ва тўппончадан отиш,ўқ-ёй отиш,сузиш ва сувга сак-
раш,замонавий бешкураш,сув полоси,стол тенниси,таэквандо,академик ва 
каноэ,байдаркада эшкак эшиш,қўл тўпи,қиличбозлик,эркин ва классик ку-раш,чим
устида хоккей,оғир атлетика ва футбол. 
2016 йилнинг 1 августида Ўзбекистон спорт делегацияси “Ўзбекистон ҳаво
йўллари” Миллий авиакомпаниясининг махсус самолётида Бразилия пойтахти
Рио-де-Жанейрога XXXI ёзги Олимпиада ўйинларида иштирок этиш учун
жўнаб кетди.70 спортчидан иборат делегация жами бўлиб - спортнинг 13
турида беллашди.Улар орасида академик эшкак эшиш,ба-диий
гимнастика,байдарка ва каноэда эшкак эшиш,бокс,дзюдо,енгил ва оғир
атлетика,спорт 
гимнастикаси,стол 
тенниси,сузиш,таэквандо 
(WTF),тен-
нис,трамполин,ўқ отиш,эркин ва юнон-рим кураши вакиллари бўлган. 
2016 йилнинг 2-августида Рио-де Жанейродаги Олимпиада қишлоқчасида
Ўзбекистон Республикаси байроғининг кўтарилиши маросими бўлиб ўтди. 
Маросимда спорт амалдорлари,Олимпиада ўйинлари вакиллари ва Рио-де-
Жанейро шаҳри маъмурияти иштирок этишди. Делегация раҳбари Олимпия
қишлоғи мэрига Ўзбекистон спортчилари номидан совғалар топширилди.
“Рио-2016” да дунёнинг икки юздан зиёд давлатларидан спортчилар қат 
нашди,улар орасида 87 давлат спортчиларигина шоҳсупага кўтарилди.Ол-тин
медалларни қўлга киритганлар янада кам- 59 та.Юртимиз спортчилари 13 та медал
жамғариб,умумжамоа ҳисобида 21-ўринни банд этди.Ўзбе-кистон спорт
делегацияси Осиё давлатлари орасида тўртинчи, МДХ дав-латлари орасида
иккинчи,Марказий Осиё давлатлари орасида биринчи ўринни эгаллади.Эътибор
берган бўлсангиз,спортчиларимиз Олимпиада ўйинларидан ҳеч қачон медалсиз
қайтмаган. 
Боксчиларимиз 3 та олтин,2 та кумуш ва 2 та бронза медалини қўлга ки-
ритиб,Куба,АҚШ,Буюк Британия ва Россия каби бокс энг ривожланган дав лат
спортчиларини ортда қолдирди ва дунёда биринчи бўлди. 


182 
ЁЗГИ ОЛИМПИЯ ЎЙИНЛАРИ 

Download 1.48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   81




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling