1 – laboratoriya mashg’uloti. Ishning nomi

3– LABORATORIYA MASHG’ULOTI
1.ISHNING NOMI: Gazlamalarni bichishga tayyorlash. Tayyorlov bo’limining vazifalari. Bichuv sexining vazifalari. Gazlamalarni to‘shashga qo’yiladigan talablar. Gazlamalarni to‘shash usullari..
2.Ishdan maqsad : Talabalarga gazlama sarfini no`rmalashni tushintirib berish.
3. Ishning nazariy qismi.
Sifatini tekshirish va o‘lchashdan keyin gazlama saqlash zonasiga o‘tkaziladi.Ular supacha taglik, polkali javon, ari uyasimon javon, archasimon javonlar yoki elevatorda bir donalab saqlanadi.
Hisobchilar gazlamalarni qoldiqsiz bichish uchun gazlama to‘plarini hisoblaydilar. Gazlamani qoldiqsiz bichish taxminad 1939 yildan boshlandi.Qoldiqsiz bichish muallifi gazlama to‘plarini to‘shayotganda faqat rasional qoldiqlar (yaroqli laxtaklar) chiqarishni taklif qildi.Bunda to‘shamadagi oxirgi qavatni qirqishdan oldin uni o‘lchab ko‘rib, qanday qoldiq chiqishi aniqlanadi.Agar qoldiq norasional chiqadigan bo‘lsa, u qirqib olin-may, balki oxirgi qavat bilan birga ajratib olinib, bo‘yi uzunroq to‘shamada ishlatiladi.
1955—56-yillarda ba’zi tikuvchilik korxonalari hisoblashning ko‘p to‘shamali usuliga o‘tdilar. Bu sistemada bichish uchun muayyan shartlarga rioya qilinishi ke-rak. Bu shartlardan biri "qizil" deb ataladigan (nuqsonli) qavatlarni bittalab bichishdan iborat (umuman to‘qimachilik nuqsonlari borligi sababli, asosiy to‘shamalarda bichish mumkin bo‘lmagan qavatlar "qizil" qavatlar deb ataladi).Gazlama to‘plarini hisoblashning_3 x.il: qo‘lda hisoblash, mexanizasiyalashtirilgan va nomografiya yordamida hisoblash usullari mavjud.
Qo‘lda hisoblash usulida, qanday uzunlikdagi qavatlardan nechtadan to‘shalashi kerakligi, barcha qavatlar uzunligining yig‘indisi gazlama to‘pining umumiy uzunligiga teng keladigan (qoldiqsiz hisoblash) yoki undan mumkin qadar kam farq qiladigan (yo‘l qo‘yiladigan qoddiqsiz hisoblash) qilib aniqlanadi.
Gazlama to‘pini to‘la hisoblash mana bu tenglama shartini qanoatlantirishi kerak:

Bu yerda
L– gazlama to‘pining uzunligi;
l₁l₂….l_n– to‘shama uzunligi;
n₁n₂…n_n – har qaysi to‘shamada nechtadan qavat bo‘li-shini ko‘rsatadigan koeffisiyentlar;
_lk– gazlama to‘pidagi yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan 10-15 sm. ga teng laxtak (qoldiq) Bunday hisoblashning asosiy kamchiligi shundaki, unda ish unumi kam bo‘ladi.
Mexanizasiyalashtirilgan usulda "Kashtan", "Razdan-2", "Minsk-22", "Nairi", "Ural", "Iskra-555", "YeS-1032", EHMlaridan foydalaniladi."Ratnap-Analog" avtomatik loyihalash sistemasi to‘plarni avtomatik tarzda hisoblab, hisoblash kartasini yozib chiqaradi. Mashinada hisoblash natijalari odatdagi bichish kartasi shaklida bosilib chiqib, unda kiyimning fasoni, to‘shamalarning uzunligi va balandligi ko‘rsatilgan, shuningdek, har bir gazlama to‘pini bichishning hisoblangan natijasi yozilgan bo‘ladi.
Keyingi vaqtlarda kiyim detallarini presslarda o‘yib olish yo‘li bilan to‘shamalarni bichish odat bo‘lmoqsa. Bunda bir necha operasiya parallel bajarilgani sababli, mehnat unumi lentali mashinada qirqilganidagidan ortiqroq bo‘ladi.Bunda detallar aniq bichiladi va ularni tekislab qirqish zarurati qolmaydi.Bu usul xavfsizroq. Bunda to‘shama yuqori qavatida detallar shaklini chizish kerak bo‘lmaydi, chunki ular detallar shaklida yasadgan po‘lat chopqilar yordamida o‘yib olinadi.Presslar pnevmatik, mexanikaviy va gidravlik harakatlanadigan bo‘ladi.
O‘yish presslarining stoli harakatlanadigan bo‘lishi mumkin. Stolga to‘shama qo‘yilib, uning ustiga chopqilar o‘rnatiladi.Stol vaqti-vaqti bilan urilib turadigan bosqon tagida siljiy boshlaydi.Ba’zan gidravlik pressi ko‘chma bo‘lib, bichish stoli qo‘zg‘almas bo‘lishi mumkin.